خێرا عاشورایێ
نڤێسەر: د. ئیسماعیل عەلی سگێری
بێگومان مرۆڤێ موسلمان ل رؤژێت خێرۆان دگه‌رن، دا بۆ خۆ ده‌رفه‌ت وه‌ربگرن و خێرا تێدا ژ خۆ نه‌بن، و ژ وان رۆژان یێت دڤێت ئه‌م ل سه‌ر یێت رژد و هشیار موجد بین، رۆژیگرتنا رۆژا ده‌هینێیه، رۆژا ده‌هی موحه‌ره‌مه‌ێ ئه‌وا دبێژنێ عاشوراء، ب راستی پێغه‌مبه‌رێ مه سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن هه‌روه‌كی ئیبن عەبباس، خودێ ژ وی و بابێ وی رازی بیت، دبێژیت: چ رۆژان پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، ل سه‌ر رۆژیگرتنا وێ یێ رژد و هشیار و موجد نه‌بی وه‌كی ل سه‌ر رۆژیگرتنا رۆژا ده‌هینێ ئانكۆ عاشورایێ موجد و رژد.
دڤێ رۆژێدا گه‌له‌ك رویدان چێبووینه ژ وان دڤێ رۆژێدا خودایێ مه‌زن موسا و باوه‌ریدارێت گه‌لدا ژ فیرعه‌ونی و سه‌رباز و ده‌سته‌كا وی رزگاركرن و فیرعه‌ون و ده‌سته‌كا وی هه‌می د ئاڤێدا خه‌ندقاندن و ژ سوپاسكرنا خودێ بۆ ڤێ رزگاربونێ و نه‌هێلانا دژمنێت موسا رۆژیگرتنا ڤێ رۆژێ موسته‌حه‌ب هاتیه دانان، و دیسا دیروك دبێژیت هه‌ر دڤێ روژێدا خودێ ته‌وبه دا سه‌ر ئاده‌م پیغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن و حه‌وایێ و گه‌میا نوح پیغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ل سه‌ر جودی راوه‌ستاند و یونس پیێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ژ زكێ نه‌هنگی رزگاركر، و ل سه‌ر خێرا رۆژیگرتنا ڤێ رۆژێ هاتیه:
عنْ أَبي قَتَادةَ رضيَ اللَّه عَنْهُ، أَنَّ رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم سُئِلَ عَنْ صِيَامِ يَوْمِ عاشُوراءِ؟، فَقَال: « يُكَفِّرُ السَّنَةَ المَاضِيَةَ » رواه مُسْلِمٌ.
ئەبی قەتادەتە خودێ ژێ رازی بیت، دبێژیت: پسیار ژ پێغەمبەرێ خودێ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ژ رۆژیا دەھینێ (دەھی موحەررەمێ) ھاتە کرن؟، گۆت: گونەھێت سالا بۆری ژێ دبەت.
و یاباش ئه‌وه رۆژیگرتنا نه‌هین ژی بێته‌گرتن ئانكو رۆژا نه‌هێ موحه‌ره‌مێ ژی ل گه‌ل ده‌هی موحه‌ره‌مێ بێته‌گرتن چونكی پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن به‌ری بچیته به‌ر دلوڤانیا خودێ گۆت:
عَنِ ابنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّه عنْهُمَا، قَالَ: قالَ رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « لَئِنْ بَقِيتُ إِلى قَابِلٍ لأصُومَنَّ التَّاسِعَ » رواهُ مُسْلِمٌ.
ئیبن عەبباسی، خودێ ژ ھەردوویان رازی بیت، گۆت: پێغەمبەرێ خودێ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن گۆت: ھەکە ئەز سالا بێت مام، دێ یا نەھێ (ئانکو رۆژا نەھی موحەررەمێ) ب رۆژی بم.
