بەرسڤێت ل دۆر قورئانا پيرۆز

1702 پسیارا ژمارە

سوجدا تیلاوێ یان سوجدا قورئانێ و فه‌رمانێن پێڤه‌ گرێدای

ئێك: سوجدا تلاوێ ئه‌وه‌ یا موسلمان دچیته‌ سوجدێ ده‌مێ ئایه‌تێت سوجدا تێدا ژ قورئانێ دخوینیت و ئێك سوجده‌یه‌ و ره‌نگێ وێ وه‌كی یا نڤێژێیه‌ و ئانكو چاوا سوجدا نڤێژێ دبه‌ت هوسا دێ سوجدا تیلاوێ ژی به‌ت و دنڤێژێدا ژی دهێته‌ برن و ده‌رڤه‌ی نڤێژێ ژی و هژمارا وان د قورئانێدا پازدنه‌ و ب خیچا زراڤا بن ئایه‌تێ تو دشیێ جهێ سوجدێ بزانی. دو: خێرا وێ پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دڤه‌گێرا موسلمیدا دبێژیت: هه‌كه‌ مرۆڤی ئایه‌تا سوجدێ خاند و چو سوجدێ شه‌یتان خۆ ڤه‌دگریت و دگریت و دبێژت وی خولی ب سه‌رێ من فه‌رمانا مرۆڤی هاته‌كرن ب چیته‌ سوجدێ چو سوجدێ به‌حه‌شت بۆ وییه‌ و فه‌رمان ب سجدێ هاته‌ كرن ئه‌ز نه‌ چومه‌ سوجدێ ئاگكر بۆ منه‌ (إذا قَرَأَ بن آدَمَ السَّجْدَةَ فَسَجَدَ اعْتَزَلَ الشَّيْطَانُ يَبْكِي يقول يا وَيْلِي أُمِرَ بن آدَمَ بِالسُّجُودِ فَسَجَدَ فَلَهُ الْجَنَّةُ وَأُمِرْتُ بِالسُّجُودِ فَأَبَيْتُ فَلِي النَّارُ) ڤێجا شه‌یتانی ب گرینن و خه‌مگینكه‌ن. سێ: د سوجدێدا ڤی زكری بكه‌(سجدَ وجهي للَّذي خلقَه، وشقَّ سمعَه وبصرَه بحولِهِ وقوَّتِه، فتبارَكَ اللهُ أحسنُ الخالِقين)رویێ مه‌ بۆ وی چو سوجدێ یێ چێكری و ب بهێز و شیانێت خۆ گوھ چاڤ تێدا داین خودایێ من و پاکی و بلندی بۆ باشترین و چێترین چێکەر. یان تو د سوجدا نڤێژیدا چ بێژی وێ بێژه‌ (سبحان ربی الاعلی). و هنده‌ زانا دبێژن باشه‌ دسوجدا تیلاوێدا و دنڤێژێدا بێژی (سبحان ربی الاعلی سێ جاران) و ده‌رڤه‌ی نڤێژێ (سجد وجهی للژی خلقه .... ) و ڤێ دوعایێ بكه‌ی (اللهم اكتب لي عندك بها أجرا واجعلها لي عندك ذخرا وضع عني بها وزرا واقبلها مني كما قبلت من عبدك داود). یا خودێ تو بۆ من ل ده‌ف خۆ پێ خێرێ بنڤیسه‌ و ل ده‌ف خۆ بۆ من بكه‌ خزینه‌ و پێ گونه‌هێت ژێ ببه‌ و ژ من قه‌بویل بكه‌ هه‌روه‌كی ته‌ ژ به‌نده‌یێ خۆ داود قه‌بویلكری. چار: جمهورێ زاناین دبێژن مه‌رجێت نڤێژێ ( ده‌ستنڤیژ و به‌ریخودانا قیبلێ و جلكێ تمام و جلكێ پاقژ و جهێ پاقژ ) مه‌رجن بۆ سوجدا تیلاوێ به‌لێ دویف بۆچۆنا دورست و ب ھێزتر ژ گۆتنێت زانایان هه‌روكی شه‌وكانی ئبن ته‌یمییه‌ خودێ ژوان هه‌ردویان رازی بیت دبێژن.. دەستنڤێژ نەمەرجە بۆ سوجدا تیلاوێ و بۆ ملاۆڤی هه‌یه‌ ب دەستنڤێژ بیت یان نە، بچیتە سوجدا تیلاوێ، چونکی سەحابیێ ژ ھەمیان بەرناستر ب پێگریا وی یا ب ھێز بۆ سونەتا پێغەمبەری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن عەبدوللایێ کورێ عومەری خودێ ژێ رازی بیت، بێ دەستنڤێژ دچۆ سوجدا تیلاوێ و دیسا ھاتیە ڤەگوھاستن سەحابان یان تابعیان قورئان د جڤاتاندا دخواند و دەمێ دگەھشتنە ئایەتێت سوجدێ دچۆنە سوجدێ و خەلکێ جڤاتێ ژی دگەل دچۆنە سوجدێ، و یا دیارە د جڤاتاندا یێت ب دەستنڤێژ و بێ دەستنڤێژ یێت ھەین، و کەسێ ژ وان نەدگۆت یێ بێ دەستنڤێژ بلا دگەل مە نەھێتە سوجدێ، و خودێ چێتر دزانیت. پێنج: بۆ خه‌تیبی هه‌یه‌ رۆژا خوتبێ هه‌كه‌ گه‌هشته‌ ئایه‌تا سوجدێ ئه‌و ل مینبه‌رێ بێته‌ خارێ و ب چیته‌ سوجدا تیلاوێ و هه‌كه‌ جھ ل سه‌ر مینبه‌رێ هه‌بیت ل ویرێ بچیته‌ سوجدێ و هه‌كه‌ نه‌ چو نه‌ یێ گونه‌كاره‌ و چنینه‌. شه‌ش: یێ رونشتی بیت و قورئانێ بخوینیت و گه‌هشته‌ ئایه‌تا سوجدێ هه‌ما دێ ئێكسه‌ر چیته‌ سوجدێ و نا رابیته‌ سه‌ر پیان و پاشی بچیته‌ سوجدێ. حه‌فت: سوجدا تیلاوێ سلاڤ بۆ نینه‌ و ته‌كبیر ژی بۆ نینه‌ هه‌كه‌ ده‌رڤه‌ی نڤێژێ بیت ل دویف بوچونا دورسستر ژ گوتنێت زانایان. هه‌شت: هه‌ر جهێ قورئانێ بخوینی د سه‌یارێدا بیت یان ته‌یارێ یان باخیرێ یان د هولا خاندنێڤه‌ یا دورسته‌ بچییه‌ سوجدێ و هه‌كه‌ شیایی سوجدێ ل سه‌ر عه‌ردی ببه‌ی باشه‌ نه‌شیای دورسته‌ ب ئیشاره‌ت و خۆ چه‌ماندنێ. نه‌ھ : نه‌ھ دشێت و بۆ دورسته‌ بێ ده‌رسوك بچیته‌ سوجدا شوكرێ و ده‌رسوك بۆ سوجدا تیلاوێ نه‌ مه‌رجه‌. ده‌ھ: حوکمێ سوجدا تیلاوێ دویف بۆچۆنا ب ھێزتر و دورستر ژ بۆچۆنێت زانایان سونەتە و نە واجبە، ژبەر ڤەگێرا بوخاری ژ عەبدولایێ کورێ عومەرێ کورێ خەتابیخودێ ژێ رازی بیت دبێژیت: خودێ سوجدا تیلاوێ سەر مە فەرز نەکریە ژبلی ھەکە مە بڤێت. یازده‌: گەلەک زانایێت سەردەم جوداھیێ دکەن د ناڤبەرا خواندنا ئێکسەر و راستەوخۆ و یا تۆمارکری، دبێژن: ھەکە ئەو خواندن یا ئێکسەر بیت سونەتە مرۆڤ دەف ئایەتا سوجدێ بچیتە سوجدێ، بەلێ ھەکە نەیا ئێکسەر بیت و یا تۆمارکری بیت نە سونەتە، و ھەکە چۆ سوجدێ ئانەھیا خودێ خودان خێرە. دوازده‌: مه‌ سێ كه‌سیت هه‌ین (قارئ و مستمع و سامع) قارئ ئه‌وه‌ یێ دخوینیت و موسته‌مع ئه‌و یێ گوهدانێ دكه‌ت و سامع یێ گوهدانێ نه‌كه‌ت به‌لێ گولێ دبیت وه‌كی ئێكی گول قورئان خوینه‌كێ ببیت به‌لێ گوهدانا وی ناكه‌ت، یێ ئێكێ و دویێ (قارئ و مستمع) سونه‌ته‌ بچنه‌ سوجدێ بۆ یێ سێیێ نه‌ سونه‌ته‌ و هه‌كه‌ ده‌ستدا و چو دورسته‌. سێزده‌: ئیمام دنڤێژا ده‌نگ نزمدا نه‌باشه‌ هه‌كه‌ گه‌هشته‌ ئایه‌ته‌كا سوجدێ ئه‌و ب چیته‌ سوجدێ چونكی دێ ل به‌ر وان خه‌له‌تكه‌ت و زانا دبێژن باشه‌ ئه‌و وان سوره‌تا نه‌ خوینیت یێت سوجده‌ تێدا. چارده‌: ل ده‌ف حه‌نبه‌لیان و مالكیان هه‌می ده‌مان سوجدا قورئانێ دهێته‌برن شه‌ڤ بیت رۆژ بیت و ل ده‌ف شافعیان ئه‌و ده‌مێت نه‌هی لێ هاتینه‌كرن نڤێژ تێدا بێته‌كرن نه‌ دورسته‌ سوجدا قورئانێ د وان ده‌ماندا بێته‌برن و ئه‌ڤه‌ یا له‌وازه‌ و هه‌می ده‌مان دورسته‌ چونكی سوجدا تیلاوێ نه‌ نڤێژه‌. پازده‌: سوجدا تیلاوێ دنڤێژێدا هه‌كه‌ گه‌هشته‌ جهێ سوجدێ ئێكسه‌ر دێ بێژیت (الله اكبر) و دێ رونیت چیته‌ سوجدێ و ناچیته‌ ركوعێ و ده‌ستیت خۆ ژی ل گه‌ل ته‌كبیرێ بلند ناكه‌ت و پشتی سوجدێ هه‌ر دێ بێژیت (الله اكبر) و دێ رابیت و نڤێژا خۆ به‌ته‌ سه‌ری. شازده‌: هه‌كه‌ مرۆڤ یێ ب تنێ بیت و نڤێژێ بكه‌ت و گه‌هشته‌ جهێ سوجدێ چ نڤێژا ب ده‌نگ بیت یان بێ ده‌نگ بۆ هه‌یه‌ ب چیته‌ سوجدێ وه‌كی مه‌ گۆتی و نه‌ واجبه‌ و هه‌كه‌ نه‌چو سوجدێ چنینه‌. هه‌ڤده‌: هه‌كه‌ نڤێژا ب جه‌ماعه‌ت بیت هه‌كه‌ ئیمام چو سوجدێ دڤێت پشت نڤێژ ژی بچیته‌ سوجدێ به‌لێ هه‌كه‌ ئیمام نه‌چو سوجدا تیلاوێ نا بیت پشت نڤێژی بچیته‌ سوجدێ. هه‌ژده‌: ده‌رڤه‌ی نڤێژێ هه‌كه‌ چویه‌ سوجدا تێلاوێ بۆ چونێ دێ بێژێ (الله اكبر) به‌لێ بۆ رابونێ كاد ێ ته‌كبیرێ بێژی ئان نه‌ ل ده‌ف پتریا زانا به‌لێ و ل ده‌ف ئه‌بو حنیفه‌ بر ابوونێ هه‌وجه‌ی ته‌كبیرێ نینه‌. نازده‌: چونا دبه‌ر سوجدا تیلاوێرا دورسته‌ چونكی وه‌كی مه‌ گۆته‌ نه‌نڤێژێ و ئه‌حكامێت وێ نه‌ ئه‌حكامێت نڤێژێنه‌ ل دویف بوچونا دورستتر ژ گوتنێت زانایان. بیست: دورسته‌ ژنا دعادێدا و دچلكاندا ب چیته‌ سوجدا تیلاوێ چ قورئانێ بخوینیت یان گوهداریێ بكه‌ت چونكی ل دویف بۆچۆنا دورست ژ گۆتنێت زانایان ژنا د عادێدا و د چلكاندا دشێت قورئانێ بخوینیت، و ئەڤە بۆچۆنا کەڤنا ئیمامێ شافعیە خودێ ژێ رازی بیت و بۆچۆنا ب ھێزترە ژ مەزھەبێ حەنبەلیان و مادەم دورست بیت د ڤی کراسیدا قورئانێ بخوینیت چاوا ناچێبیت بچیتە سوجدێ، چونکی سوجدا تیلاوێ نەنڤێژە. بیست ئێك: سوجدا تیلاوێ د راستا یێت خاندوڤانی وگوهداری و فێرخوازی وه‌كی ئێك سونەتە یێ دخوینیت و یێ گولێ دبیت ژی، دیسا یێ خۆ فێردکەت و ب فێربوونێ رادبیت. د بوخاریێدا ژ ئەبو ھورەیرە خودێ ژێ رازی بیت، ھاتیە ڤەگوھاستن، دبێژیت: پێغەمبەرێ خودێ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن سۆرەتا نەجم دخواند، گەھشتە ئایەتا سوجدێ چۆ سوجدێ و ئەم ھەمی پێکڤە چۆینە سوجدێ، ھۆسا دیار دبیت د راستا هوردویاندا فەرمان و حوکمێ سوجدا تیلاوێ ئێکە. بیست و دوو: چو جوداھی د ناڤبەرا زەلام و ژناندا نینە، و سوجدا تیلاوێ بۆ ھەردوویان سونەتە وەکی ئێک و خێرا سوجدێ بۆ ھەردوویان وەکی ئێک دێ ھێتە نڤێسین، و مەرج نینە ژن یا ب دەرسۆک بیت ھەتا بچیتە سوجدا تیلاوێ کا چاوا دشێت بێ دەرسۆک زکری بکەت، وەسا دشێت بچیتە سوجدا تیلاوێ ژی، و ئەبەد ژێ ناھێتە خواستن ئەو وی جلکی بکەتە بەر خۆ یێ بۆ نڤێژێ دکەتە بەر خۆ. بیست و سێ: یێ نه‌ساخ و نه‌سێت سوجدێ ببه‌ت به‌سی وییه‌ ئه‌و ب ئیشاره‌ت و كا چاوا بشێت سوجدێ ببه‌ت. بیست و چار: هه‌كه‌ هه‌ر عه‌ینی ئایه‌تا سوجدێ پتر ژ جاره‌كێ دوباره‌كر جاره‌ك تنێ به‌سه‌ ب چیته‌ سوجدێ. بیست و پێنج: هه‌كه‌ یێ دخوینیت چو سوجدێ یێ گولێ دبیت و گوهدالایێ دكه‌ت ژی دێ چیته‌ سوجدێ و هه‌كه‌ یێ دخوینیت نه‌ چو گوهدار ژی ناچیت.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved