بەرسڤێت د فقهێ عيباداتاندا ل دۆر ژنێ

1537 پسیارا ژمارە

پ : خویشكه‌ك دبێژیت، ئه‌ز حه‌زدكه‌م ب چمه‌ مزگه‌فتێ، به‌لێ زه‌لامێ من ناهێلیت، خێرا مزگه‌فتێ دێ بۆ من هێته‌ نڤیسین؟

ب: ئەڤێ دلێ وی ب مزگەفتێڤە گرێدای، بلا کەیفا وی ب سیبەرا عەرشێ خودێ خۆش ببیت، دێ ژ وان بیت یێت رۆژا قیامەتێ دکەڤنە بن سیبەرا عەرشێ ویڤه‌، و دیسا یێ ئنیەتا خێرێ ئینا و دلێ خۆ ئێخستە سەر خێرێ، بلا دلێ وی خۆش ببیت خۆ ھەکە نەشیابیت وێ خێرێ بکەت ژی، چونکی پێغەمبەرێ خۆشتڤی دبێژیت: (ب راستی ھەمی کار و کریار ب ئنیەتانە). دیسا دبێژیت: (ب راستی خودایێ مەزن خێر و گونەھ یێت داین (یان ئەمرێ ملیاکەتان یێ کری بنڤێسن، یان بۆ ملیاکەتان یێت ئاشکراکرین کا خێر و گونەھان چاوا بنڤێسن) ڤێجا ھەرکەسێ بکەتە دلێ خۆ خێرەکێ بکەت و نەکەت، خودێ خێرەکا تمام بۆ وی ل دەف خۆ دێ نڤێسیت، و ھەکە کرە دلێ خۆ و کر ژی، خودێ دێ بۆ دەھ خێران نڤێسیت، ھەتا حەفت سەد قاتان و حەتا گەلەک قـــــاتـــان). ڤێجا مادەم دلێ ڤێ خویشکێ ل سەر خێرێیە.. خێر دێ بۆ ھێتە نڤێسین ـ بکەت یان نەکەت ـ، ھەکە کرە دلێ خۆ و نەکر خێرەک دێ بۆ ھێتە نڤێسین، و ھەکە کر.. دەھ خێر دێ بۆ ھێنە نڤێسین ھەتا حەفسەد قاتان و پتر، و نەیا دورستە ژن ژ مزگەفتێ بێتە ڤەگرتن و بۆ کەسێ نینە، نە دایک، نە باب، و نە زەلامێ ژنێ ژ مزگەفتێ ڤەگریت، ھەکە ژنێ ڤیا بچیتە مزگەفتێ، نەخاسمە ھەکە رێکا ئێمن بیت، ئیمامێ نوه‌وی خودێ ژێ رازی بیت دبێژیت: هه‌كه‌ هنده‌ مه‌رج د ژنێدا هه‌بوون نابیت رێك ل چونا ژنێ بۆ مزگه‌فتێ بێته‌ گرتن ئێك: بێهن خوشی ل خو نه‌كه‌ت، دوو: كارێ جوانكاریێ نه‌كه‌ت، سێ: خلخالان نه‌كه‌ته‌ پێت خۆ و خه‌لكی ب خۆ ب حه‌سینیت، چوار: جلكێ خۆ مه‌زنكرنێ نه‌كه‌ته‌ به‌رخۆ، پێنج: تێكه‌لی زه‌لامان نه‌بیت، شه‌ش: یا گه‌نج و وه‌سا نه‌بیت خه‌لك پێ ب فیتنه‌ بچیت، حه‌فت: رێك یا ئێمن بیت و ب ترس نه‌بیت، هه‌كه‌ پێگری ب ڤان مه‌رجان هاته‌كرن نابیت ژن بێته‌ ڤه‌گرتن، و ئبن ده‌قیق ئه‌لعید هه‌ر ل گه‌ل ڤێیه‌ و دبێژیت: حه‌دیسا پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن: ( لا تمنعوا النساء حظوظهن من المساجد إذا استأذنوكم) ته‌ڤگره‌ ل هه‌می ژنان دگریت، به‌لێ ب هنده‌ مه‌رجان فقهزانان داناینه‌، ژ وان یا بێ بهێن خوشی بیت، زانایێ ناڤدار ئبن حه‌زم خودێ ژێ رازی بیت، دبێژیت: ده‌ستویرخوازی نه‌ بۆ هندیه‌ زه‌لامی بڤێت بێژتێ ئه‌ یان نه‌؛ چونكی هه‌كه‌ ژن ب مه‌رجێت ده‌ركه‌فتنا ژنان ده‌ركه‌فت بۆ زه‌لامی نینه‌ نه‌هێلیت و دڤێت ده‌ستویریا وێ بده‌ت، و پشتی ده‌ستویرخوازیێ هه‌كه‌ زه‌لامی ده‌ستویری نه‌دا ژن دشێت بێ ده‌ستوریا وی ده‌ركه‌ڤیت و بچیته‌ مزگه‌فتێ و نه‌ یا گونه‌هكاره؛ چونكی ب ئاشكه‌رایی پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا بوخاري و موسلميدا دبێژیت: (لا تَمْنَعُوا إِمَاءَ اللَّهِ مَسَاجِدَ اللَّهِ) ژنان به‌نده‌ییت خودێ ژ مزگه‌فتێت خودێ نه‌ڤه‌گرن، ژ به‌ر ڤێ حه‌دیسێ مه‌زنه‌ صه‌حابی نه‌دوێران بێژنه‌ هه‌ڤژینیت خۆ نه‌چنه‌ مزگه‌فتێ، بلا حه‌زكربان ل مال ژی بانه‌، عه‌بدوللاهێ كورێ عومه‌ری خودێ ژهه‌ردویان رازی بیت دڤه‌گێرا بوخاریدا دبێژیت: (كانت امْرَأَةٌ لِعُمَرَ تَشْهَدُ صَلَاةَ الصُّبْحِ وَالْعِشَاءِ في الْجَمَاعَةِ في الْمَسْجِدِ فَقِيلَ لها لِمَ تَخْرُجِينَ وقد تَعْلَمِينَ أَنَّ عُمَرَ يَكْرَهُ ذلك وَيَغَارُ قالت وما يَمْنَعُهُ أَنْ يَنْهَانِي قال يَمْنَعُهُ قَوْلُ رسول اللَّهِ صلی الله علیه وسلم لا تَمْنَعُوا إِمَاءَ اللَّهِ مَسَاجِدَ اللَّهِ) عومه‌ری هه‌ڤژینه‌ك هه‌بو، نڤێژا عه‌یشا و سپێدێ د هاته‌ مزگه‌فتێ، گۆتنێ: تو چاوا دهێیه‌ مزگه‌فتێ و عومه‌ری پێ نه‌خۆشه‌؟! ئینا گۆت: ما چ نا هێلیت ئه‌و نه‌هێلیت ئه‌ز بهێم؟ گۆتن: گۆتنا پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن: (لا تَمْنَعُوا إِمَاءَ اللَّهِ مَسَاجِدَ اللَّهِ) ژنان به‌نده‌ییت خودێ ژ مزگه‌فتێت خودێ نه‌ڤه‌گرن، و دڤه‌گێره‌كا دیدا یا بوخاری پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (ائْذَنُوا لِلنِّسَاءِ بِاللَّيْلِ إلى الْمَسَاجِدِ) ده‌ستویریا ژنان بده‌ن ب شه‌ڤ بچنه‌ مزگه‌فتان، به‌لكی د ڤه‌گێرا موسلمیدا ئاشكراتر ڤێ دبێژیت، هه‌كه‌ دڤه‌گێرا بوخاریدا بێژیت : ده‌ستوریا ژنان بده‌ن ب شه‌ڤ بچنه‌ مزگه‌فتان، د ڤه‌گێرا موسلمیدا دبێژیت:( لا تَمْنَعُوا النِّسَاءَ من الْخُرُوجِ إلى الْمَسَاجِدِ بِاللَّيْلِ) رێكا ژنان نه‌گرن ب شه‌ڤ (به‌رێ خۆ بدێ ب شه‌ڤ نه‌ ب رۆژ و شه‌ڤ پتر جهێ ترسێیه‌) بچنه‌ مزگه‌فتان، به‌رێ خۆ بدێ ده‌مێ كوره‌ صه‌حابیه‌كێ ل ده‌ف بابێ خۆ گۆتێ ئه‌م نا هێلین ژنێت مه‌ ب چینه‌ مزگه‌فتێ، بابێ صه‌حابی چ گۆتێ؟ و چ هه‌لویست ژێ هه‌لگرت. سالمێ كورێ عه‌بدوللاهێ كورێ عومه‌ری خودێ ژ هه‌میان رازی بیت د ڤه‌گێرا موسلمیدا دبێژیت: (قال عَبْد اللَّهِ بن عُمَرَ قال سمعت رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم يقول لا تَمْنَعُوا نِسَاءَكُمْ الْمَسَاجِدَ إذا اسْتَأْذَنَّكُمْ إِلَيْهَا قال فقال بِلَالُ بن عبد اللَّهِ والله لَنَمْنَعُهُنَّ قال فَأَقْبَلَ عليه عبد اللَّهِ فَسَبَّهُ سَبًّا سَيِّئًا ما سَمِعْتُهُ سَبَّهُ مثله قَطُّ وقال أُخْبِرُكَ عن رسول اللَّهِ صلی الله علیه وسلم وَتَقُولُ والله لَنَمْنَعُهُنَّ) عه‌بدوللاهی گۆت من گول پێغه‌مبه‌ری بوو سلاڤێت گۆت: رێكێت ژنێت خۆ نه‌گرن بچنه‌ مزگه‌فتان هه‌كه‌ ده‌ستویری ژ هه‌وه‌ خوازت، گۆت: بیلالێ كورێ عه‌بدوللاهی گۆت: ب خودێ ئه‌م نا هێلین، گۆت: عه‌بدوللاهی به‌رێ خۆ دایێ خه‌به‌ره‌كێ خراب گۆتێ من چ جار گولێ نه‌بویه‌ ئه‌و خه‌به‌ر گۆتی، و گۆت ئه‌ز دبێژمه‌ ته‌ پێغه‌مبه‌ری گۆت، تو دبێژی ب خودێ ئه‌ز ناهێلم، دڤه‌گێره‌كێدا هاتیه‌ سێ جاران گۆتێ: له‌عنه‌تێت خودێ ل ته‌بن، له‌عنه‌تێت خودێ ل ته‌ بن، له‌عنه‌تێت خودێ ل ته‌ بن، و دڤه‌گێره‌كا دیدا ده‌ستێ خۆ ل سینگێ ویدا، ودڤه‌گێركا دیدا گۆتێ: هه‌ره‌ ئه‌ز ل گه‌ل ته‌ نا ئاخڤم، ئه‌ڤه‌ هه‌می؛ چونكی به‌روڤاژی سونه‌ت و فه‌رمانا پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ڤیا بكه‌ت، و دڤه‌گێره‌كا دی یا موسلمیدا هاتیه‌ (إذا اسْتَأْذَنَكُمْ نِسَاؤُكُمْ إلى الْمَسَاجِدِ فَأْذَنُوا لَهُنَّ) ئه‌گه‌ر ژنێت هه‌وه‌ ده‌ستوریا چونا مزگه‌فتان ژ هه‌وه‌ خوازت، ده‌ستوریا وان بده‌ن، و دڤه‌گێره‌كا دیدا یا موسلمی پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (لا تَمْنَعُوا النِّسَاءَ حُظُوظَهُنَّ من الْمَسَاجِدِ إذا اسْتَأْذَنُوكُمْ) رێكا ژنان ( شویكری نه‌ شویكری ) ژ خێرا وان ژ مزگه‌فتان هه‌كه‌ ده‌ستوی ژ هه‌وه‌ خوازت نه‌گرن، ڤێجا ئه‌و زه‌لامێ نه‌هێلیت ژنا وی بچیته‌ مزگه‌فتێ دێ چ ل ڤان حه‌دیسان كه‌ت، ب راستی جھێ نەخۆشیێیە ئەڤرۆ رێکا ژنێ یا ڤەکری بیت بۆ ھەمی جھان ـ سویکێ و دائیرێ و سەیرانێ و دەواتا تێکەل و جڤینێت تێکەل و ئاھەنگێت تێکەل ـ بەلێ رێکا وێ یا گرتی بیت بۆ مالا خودێ و مزگەفتێ، ئەڤە کارەکێ نەیێ جوانە و نەیێ شەرعیە، و خودێ چێتر دزانیت.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved