ب : كا ژنێ ئه‌ڤ مافه هه‌یه یان نه و كا ئه‌و مه‌رج یێ دورسته یان نه ئه‌ڤه جهێ جودابوونێیه دناڤبه‌را زانایاندا ل سه‌ر دوو بوچونان:
ئێك: بو ژنێ نینه مه‌رجی ل سه‌ر زه‌لامێ خۆ بدانیت ژنێ ل سه‌ر نه‌ئینیت، و هه‌كه ئه‌و مه‌رج گرت ژی مه‌رجه‌كێ نه‌یێ دورسته، و كار پێ ناهێته‌كرن، و ل سه‌ر زه‌لامی واجب نینه ئه‌و پێگریێ پێ بكه‌ت و نه ده‌ته سه‌ر؛ چونكی پتر ژ ژنه‌كێ خودێ یێ حه‌لالكری و نابیت مه‌رج رێكێ لێبگرن و قورئان دبێژیت: (فَانْكِحُوا ما طَابَ لَكُمْ من النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاّ تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً) و ئه‌ڤ مه‌رجه دژی قورئانێه و پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (كُلُّ شَرْطٍ لَيْسَ فِي كِتَابِ اللَّهِ فَهُوَ بَاطِلٌ وَإِِنْ كَانَ مِئَةَ شَرْطٍ) دیسا دبێژیت: (المسلمون عند شروطهم إلا شرطا حرم حلالا أو شرطا أحل حراما) و ئه‌ڤ مه‌رجه ژ ژنێ ژ ڤی ره‌نگییه؛ ژ به‌رهندێ وێ ئه‌و ماف نینه و هه‌كه هاته‌كرن ژی، واجبنینه پێگری پێ بێته‌كرن و ئه‌ڤه بوچونا فقهزانێت حه‌نه‌فیان و مالكیان و شافعیان و ظاهریانه و پالداییه بو عه‌لی و ئبن عه‌باسی خودێ ژ هه‌ردوویان رازی بیت و بو هنده فقهزانێت تابعینان وه‌كی سه‌عیدێ كورێ موسه‌یه‌بی و عه‌طائی و شه‌عبی و ثه‌وری و حه‌سه‌نێ به‌صری و ئیبراهیمێ نه‌خه‌عی.
دوو: بو ژنێ هه‌یه ئه‌و ڤی مه‌رجی بگریت و ل سه‌ر زه‌لامی بدانیت د گرێبه‌ستا ماره‌كرنێدا و هه‌كه زه‌لامی ئه‌ڤ مه‌رجه قه‌بویلكر، نابیت پێ لێ بدانیت و پاشگوهێ خۆڤه پاڤێژیت و چ بهایی نه‌ده‌تێ، و بو وی نینه پشتی ڤی مه‌رجی ئه‌و ژنا دوویێ بینت ب ده‌ستویریا یا ئێكێ نه‌بیت ئه‌وا ئه‌ڤه بۆ خۆ د گرێبه‌ستا ماره‌كرنێدا مه‌رج كری؛ چونكی خودایێ مه‌زن دبێژیت: (يا أيها الذين آمنوا أوفوا بالعقود) و دبێژیت: (وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولاً) و دبێژیت: (وَأَوْفُواْ بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدتُمْ) و ده‌مێ وی ئه‌ڤ مه‌رجه قه‌بویلكری هه‌روه‌كی سوزه‌كێ ل سه‌ر دده‌ت و دڤێت ل دویف سوزا خۆ بیت و نه شكێنیت و دیسا پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (أَحَقُّ الشُّرُوطِ أَنْ تُوفُوا بِهِ ما اسْتَحْلَلْتُمْ بِهِ الْفُرُوجَ) مه‌رجێ ژ هه‌میان هه‌ژیتر هوین پێگریێ پێ بكه‌ن ئه‌وه یێ هه‌وه ژن پێ حه‌لالكرین، و ئه‌ڤ به‌لگه‌یه یا ئاشكرایه مه‌رجێ ب گرێبه‌ستنا ماره‌كرنێڤه گرێدایی تایبه‌تمه‌ندایا خۆ یا هه‌ی و بهایه‌كێ تایبه‌ت یا هه‌ی و ئه‌و ژ هه‌می مه‌رجێت دێ هه‌ژیتره خه‌م ژێ بێته خوارن و پێگری پێ بهێته‌كرن، و ئه‌ڤه بچونا حه‌نبه‌لیانه و گۆتنا هژماره‌كا صه‌حابه‌یانه وه‌كی عومه‌رێ كورێ خه‌طابی و عه‌بدوللایێ كورێ مه‌سعودی و سه‌عدێ كورێ ئه‌بێ وه‌قاصی و معاوییه‌یی كورێ ئه‌بو سفیان و عه‌مرێ كورێ عاصی و گۆتنا هنده فقهزانێت تابعیانه وه‌كی شوره‌یحێ قازی و عومه‌رێ كورێ عبدولعه‌زیزی و له‌یثێ كورێ سه‌عدی و طاووس و زوهری و ئه‌وزاعی و سه‌عیدێ كورێ جوبه‌یری.
و ب راستی ئه‌ز بوچونا دوویێ دورستتر و ب هێزتر ددانم نه‌خاسمه ئه‌و به‌لگه‌یێت وان ئینان هه‌ڤركی قورئانێ نینن چونكی به‌لگه‌یێ وان (إلا شرطا حرم حلالا أو شرطا أحل حراما) ئه‌ڤ مه‌رجه حه‌لالی حه‌رام ناكه‌ت و حه‌رامی حه‌لال ناكه‌ت و ئه‌ڤ مه‌رجه رامان ژێ ئه‌وه دبێژیته زه‌لامی فره‌ژنی مافێ ته‌یه به‌لێ ته ب ڤی مه‌رجی قه‌بویله تو وی مافی بهێلی و ژێ بێیه خوار و ده‌ست ژێ به‌رده‌ی، و ده‌مێ ئه‌و رازی دبیت وی مافێ خۆ هێلا ب حه‌ز و ئیرادا خۆ، و رامان ژ به‌لگێ وان یێ دێ (كُلُّ شَرْطٍ لَيْسَ فِي كِتَابِ اللَّهِ) رامان ژێ ئه‌وه هه‌ر مه‌رجه‌كێ خودێ ژێ نه‌رازی و دشه‌ریعه‌تێدا نه دورست یێ پویچه و بو مه دیار بوو ئه‌ڤ مه‌رجه دشه‌ریعه‌تیدا نه یێ ره‌فزكریه ژبه‌ر هندێ ئه‌ز دبینم دورسته ژن ڤی مه‌رجی د ماره‌كرنێدا بگریت.
