بەرسڤێت ل دۆر كاروبارێت گشتى يێت ژنێ

1657 پسیارا ژمارە

پ : ئه‌رێ هه‌كه‌ زه‌لام كاروبارێت دینی نیشا ژنێ نه‌ ده‌ت بۆ وی هه‌یه‌ ئه‌و نه‌هێلیت ژن بچیته‌ خه‌له‌كێت فێربوونا زانینا شه‌رعی؟

ب : دڤێت زه‌لام بزانیت ئه‌ركه‌ ل سه‌ر وی ئه‌و فه‌رمانێت شه‌رعی نیشا ژنا خو بده‌ت و ئه‌ڤه‌ مافه‌كێ زێده‌ فه‌ره یێ ژنێ،‌ و مخابن گه‌له‌ك زه‌لام ژ ڤی مافی یێت بێ ئاگه‌هن، و گرنگیێ نا ده‌نێ، و سستیێ تێدا دكه‌ن، و ب چڤه‌ نا دانان، ئه‌و ژی دڤێت زه‌لام ب زانیت، پشتی ژ هه‌ڤژینا خۆ بۆیه‌ به‌ر پرس هه‌كه‌ به‌ری هنگی ئه‌و ژ خۆ ب تنێ یێ به‌ر پرس بوو، پشتی گرێبه‌ستا هه‌ڤژینیێ ئه‌و ژ خۆ و هه‌ڤژینا خۆ ژی به‌ر پرسه‌؛ له‌وا خودایێ مه‌ز ب ب ئاشكرایی دبێژیت : (ياأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَائِكَةٌ غِلاَظٌ شِدَادٌ لاَّ يَعْصُونَ اللَّهَ مَآ أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ) گه‌لی خودان باوه‌ران خۆ و مالێت خۆ، به‌ری هه‌میان هه‌ڤژینێت خۆ ژ ئاگره‌کی بپارێزن، داردوویێ وی مرۆڤ و به‌رن، ھنده‌ک ملیاکه‌تێت دلڕه‌ق و دژوار و ب ھێز یێت ل سه‌ر، و ئه‌و [ملیاکه‌ت] بێ ئه‌مری و نه‌گوھدارییا خودێ ناکه‌ن ل سه‌ر وی تشتێ ئه‌مرێ وان پێ ھاتییه‌ کرن، و وێ دکه‌ن یا فه‌رمانا وان پێ دئێته‌کرن. عه‌لیێ كورێ ئه‌بوطالبی خودێ ژێ رازیبیت دراڤه‌كرنا ڤێ ئایه‌تێدا دبێژیت: (علموا أنفسكم وأهليكم الخير وأدبوهم) خۆ و مالێت خۆ فێری باشیێ بكه‌ن و ره‌وشت بێخن، و ئبن عه‌باس خودێ ژ هه‌ردویان رازی بیت دبێژیت: (اعلموا بطاعة الله واتقوا معاصي الله و أدبوا أهليكم وأمروا أهليكم بالذكر ينجيكم الله من النار) كار ب گوهداریا خودێ بكه‌ن، و خۆ نه‌ گوهادریێ ب پارێزن، و مالا خۆ ره‌شت بێخن، و فه‌رمانا وان ب زكرێ خودێ بكه‌ن، خودێ دێ هه‌وه‌ ژ ئاگرێ جهنه‌مێ پارێزیت، و زه‌یدێ كورێ ئه‌سله‌می خودێ ژێ رازی بیت دبێژیت: ده‌مێ پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ئه‌ڤ ئایه‌ته‌ خواندی: (ياأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ) صه‌حابان گوتنه‌ پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ لسه‌ربن: (يا رسول الله كيف نقي أهلنا نارا قال تأمرونهم بما يحبه الله وتنهونهم عما يكره الله) دێ چاوا ئه‌م مالێت خۆ ژ ئاگرێ جهنه‌مێ پارێزین؟ گۆت: فه‌رمانا وان ب تشتێ خودێ حه‌ژێدكه‌ت بكه‌ن و وان ب ده‌نه‌ پاش ژ تشتێ خودێ حه‌ژێ نه‌ كه‌ت، و دته‌فسیرا كه‌شاف و روحولمه‌عانیدا هاتیه‌ (إن أشد الناس عذابا يوم القيامة من جهل أهله) یێ ئیزایا وی ژ هه‌میان رۆژا قیامه‌تێ دژوارتر ئه‌وه‌ یێ خه‌ما مالا خۆ نه‌خۆت، و زانینا حه‌لال و حه‌رامی نیشا نه‌ده‌ت، و پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (كُلُّكُم راعٍ، وكُلُّكُمْ مسؤولٌ عنْ رعِيتِهِ والرَّجُلُ رَاعٍ في أهلِهِ وَمسؤولٌ عنْ رَعِيَّتِهِ) ھوین ھه‌می چاڤدێر و پارێزه‌رن، و ھوین ھه‌می به‌رپرسن ژ یێت ژێر چاڤدێریا خۆ،و زه‌لام ل سه‌ر خه‌لکێ مالا خۆ چاڤدێر و پارێزه‌ره‌. ئه‌ڤ ئایه‌ت و حه‌دیسه‌ به‌لگه‌نه‌، و ب ئاشكرایی، ل سه‌ر هندێ، زه‌لام به‌رپرسه ژ ژنێ، كا چاوا ئه‌و ب زانینێ خۆ ژ خرابیێ دده‌ته‌ پاش، ل سه‌ر وی ئه‌ركه‌، ئه‌و به‌رێ ژنێ بده‌ته‌ باشیێ، و به‌رێ وێ ژ خرابیێ وه‌رگێریت، و دڤێت زانینێ نیشا ژنا خۆ بده‌ت، و حه‌لال و حه‌رامی بۆ ئاشكرا بكه‌ت، هه‌كه‌ یێ زانا بیت، و هه‌كه‌ یێ زانا نه‌ بیت، ل سه‌ر وی ئه‌ركه‌ ئه‌و خۆ زانا بكه‌ت، و خه‌له‌كێت زانینێ ب روینیت؛ دا فێرببیت، و بزڤریت هه‌ڤژینا خۆ ژی فێربكه‌ت، و فێری قورئانێ بكه‌ت، و ئه‌ركێت وێ بۆ ئاشكرا بكه‌ت، و نیشا بده‌ت كا چ یێ حه‌رامه‌ و چ یی حه‌لاله‌، ژ گۆتن و كریاران، و هه‌كه‌ ئه‌و نه‌یێ زانابیت و رێكێ بۆ ژنێ ساناهی نه‌كه‌ت خۆ زانا بكه‌ت د كاروبارێت ئه‌رك و واجبدا، هنگی دڤێت ئه‌و رێكێ بده‌ته‌ ژنێ ده‌ركه‌ڤیت و خه‌له‌كێت زانینێ ئاماده‌بیت، و زانینا واجب وه‌رگریت، و هه‌كه‌ زه‌لام ب ئه‌ركێ خۆ نه‌ رابوو، و رێك نه‌ دا ژنێ، زانا هنگی دبێژن: بۆ ژنێ هه‌یه‌ بێی ده‌ستویریا وی ده‌ركه‌ڤیته‌ خه‌له‌ك و وانه‌یێت شه‌رعی، ئه‌و خه‌له‌كێت كاروبارێت واجب ژ حه‌لال و حه‌رامی ئاشكرا دكه‌ن، هه‌كه‌ ژن گه‌هشته‌ ئاسته‌كێ ئه‌رك و واجب زانین، پشتی هنگی بۆ زانینا سونه‌ت و موسته‌حه‌ب دڤێت ب ده‌ستوریا زه‌لامی بیت؛ چونكی زانینا دڤێت ئه‌م ب زانین، ل سه‌ر ژن و مێران واجبه‌ و ئه‌ركه‌، و نابیت زه‌لام هه‌ڤژینا خۆ ژڤێ زانینێ ب ده‌ته‌ پاش، و ریكێ لێ بگریت، و رێكێ نه‌ده‌تێ،‌ هه‌كه‌ وه‌كر زه‌لام یێ گونه‌هكاره‌؛ چونكی پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دڤه‌گێرا دورستدا دبێژیت: (طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ على كل مُسْلِمٍ) خوازتنا زانینێ ل سه‌ر هه‌ر موسلمانه‌كێ ئه‌ركه،‌ ڤێجا ل سه‌ر ژنێ ئه‌ركه،‌ ئه‌و زانێنێ بخاوازیت، و زه‌لام ژێ به‌رپرسه‌ نیشا بده‌ت، هه‌كه‌ شیان هه‌بن، و هه‌كه‌ شیان نه‌بن پسیاركه‌ت و بێت بۆ بێژیت، هه‌كه‌ نه‌ ئه‌و كر و نه‌ ئه‌و كر، نابیت ئه‌و رێكێ ل هه‌ڤژینا خۆ بگریت ده‌ركه‌ڤیت؛ دا خۆ د دینێ خۆدا شاره‌زاكه‌ت، و یێ بۆ زانینێ ده‌ركه‌فت ئه‌و یێ دگوهداریا خودێدا، پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت:(مَن خرَج في طَلَبِ العِلمِ، فهو في سَبيلِ اللَّهِ حتى يرجِعَ) ھه‌رکه‌سێ بۆ خواستنا زانینێ ده‌رکه‌ڤیت، ئه‌و یێ د گوھداریا خودێدا ھه‌تا دزڤڕیته‌ڤه‌، دڤێت زه‌لام فه‌رمان و ئه‌حكامێت زه‌كاتێ بۆ دیاره‌كه‌ت هه‌كه‌ یا زه‌نگین بیت، و مالێ زه‌كاتێ هه‌بیت، و دڤێت زه‌لام فه‌رمان و ئه‌حكامێت حه‌جێ بۆ دیاره‌كه‌ت هه‌كه‌ حه‌ج ل سه‌ر واجب بیت، و دڤێت به‌رێ وێ بده‌ته‌ حه‌جێ بلا مه‌حره‌م ژی ل گه‌ل نه‌بیت، و و دڤێت فه‌رمانا ژنا خۆ ب نڤێژكرنێ بكه‌ت، هه‌كه‌ نڤێژان نه‌كه‌ت، خودایێ مه‌زن دبێژیت: (وأمر أهلك بالصلاة واصطبر عليها) فه‌رمانا مالا خۆ ب كرنا ڤێژان بكه‌، و بێهنا خۆ ل سه‌ر كرنا نڤێژان و فه‌رمانكرنێ ب وان فره‌هبكه‌ و درێژبكه‌.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved