بەرسڤێت ل دۆر كاروبارێت گشتى يێت ژنێ

1671 پسیارا ژمارە

پ: هه‌كه‌ ژن به‌ر خورا نه‌چیت و خۆ نه‌ خه‌ملینیت ما یا گونه‌هكاره‌ و كه‌نگی بۆ وێ هه‌یه‌ خه‌مێ ژ خۆ نه‌خۆت؟

ب : ئێك ژ مافێت زه‌لامی ل سه‌ر ژنێ ئه‌ڤه‌یه‌، دڤێت ژن خۆ بۆ زه‌لامێ خۆ جوانبكه‌ت و ب خه‌ملینیت و سه‌روبه‌ربكه‌ت و ده‌ستا ژ خۆ به‌رنه‌ده‌ت، و نابیت ئه‌ڤه‌ یا گرێدایی حه‌فتیا ئێكێ یا هه‌ڤژینیا وان بیت، یان هه‌یڤا ئێكێ یان سالا ئێكێ یان هه‌تا زاروكێ ئێكێ دبیت، و پشتی هنگی ده‌ستان ژ خۆ به‌رده‌ت، و خه‌ما كاركرنا خۆ نه‌ خۆت، ئه‌ڤه‌ یا خه‌له‌ته‌، مافێ زه‌لامییه‌ به‌رده‌وام ژنا خۆ جان ببینیت و سه‌روبه‌رێ وی دلێ وی خوش بكه‌ت، و چاڤێ وی ژ ده‌رڤه‌ بگریت، پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (خير النساء التي إذا نظرت إليها سرتك) باشترین ژن ئه‌وه‌ هه‌كه‌ ته‌ به‌رێ خۆ دایێ دلێ ته‌ خوشكر، ده‌مێ تو به‌رێ خۆ دده‌یه‌ دێمێ وێ سه‌روبه‌رێ وێ كارێ وێ دلێ ته‌ خوش دبیت، كی ڤێ دكه‌ت یا به‌ر خورا دچیت و كارێ خۆ دكه‌ت و خۆ جواندكه‌ن و خۆ دخه‌ملینیت و جواندكه‌ت و خۆ پاك و پاقژ و كه‌شخه‌ دكه‌ت و بێهنا خوش ل خۆ دكه‌ت وێ دل و چاڤێت زه‌لامێ خۆ بۆ خۆ كێشان، ژبه‌ر هندێ ژنا باش ئه‌وه‌ یا رژد و هشیار بیت ل سه‌ر هه‌ر تشتێ چاڤ و دلێ زه‌لامێ وێ دكێشن، و یا خه‌له‌ت ژی ئه‌وه‌ یا بێژیت: هه‌تا كه‌نگی ئه‌م مه‌زن بویین، زاروكێت مه‌ مه‌زن بوون، دڤێت به‌رده‌وام خۆ ب سه‌روبه‌ربكه‌ت ب ڤێ چه‌ندێ دێ زه‌لامی كێشیته‌ خۆ و چاڤێ وی ژ حه‌رامی وه‌رگێریت و ئه‌ڤ چه‌نده‌ گه‌له‌كا پێدڤییه،‌ هندی ژن بشێت خۆ جوانكه‌ت بلا بكه‌ت، ب مه‌رجه‌كێ ئه‌و جوانكاری یا شه‌رعی و حه‌رام نه‌ بیت، ژنه‌ك هاته‌ ده‌ف دایكا مه‌ موسلمانان عائیشایێ خودێ ژێ رازی بیت، گۆتێ: دورسته‌ میێت رویێ خۆ بۆ زه‌لامی بینمه‌ ده‌رێ؟ گۆتێ: تو یا ب مێری هه‌كه‌ تو یا ب مێربی و بشێی بۆ زه‌لامێ خۆ چاڤێت خۆ بینیه‌ ده‌رێ و جاره‌كا دی جوانتر بزڤرینیه‌ڤه‌ بكه‌ و ته‌خسیریێ نه‌كه‌، نابیت ژن ته‌خسیریێ دجوانكاریا خۆدا بكه‌ت، تایبه‌ت هه‌كه‌ زه‌لام ژێ بخوازیت، و ئامیره‌تێت جوانكاریێ بۆ به‌رده‌ست كربن، یان دراڤ دابیتێ بۆ خۆ بكریت و به‌رهه‌ڤكه‌ت، ئه‌و زه‌لامێ تشتێت جوانكاریێ وه‌كی زێری و جلكان و بێهن خوشیان بۆ ژنا خۆ دئینیت، وی دڤێت ڤان تشتان ل ده‌ف ژنا خۆ ببینیت وكاربینیت، مخابن ئه‌و زیر و جوانكاری و جلكێت جوان و بهاگران یێت زه‌لامی بۆ خۆ بۆ وێ ئینانین به‌ر ژنا خۆ نابیت، وی ده‌می نه‌بیت ئه‌وێ ژن تێدا بۆ ده‌واته‌كێ یان نیشانیه‌كێ یان سه‌یرانه‌كێ یان ئاهه‌نگه‌كێ ده‌ردكه‌ڤیت، ئها هنگی ئه‌و زێر و جلكێ جوان و گران ل به‌ر ژنێ دهیته‌ دیتن، هه‌روه‌كی زمان حالێ وێ دبێژیت: ئه‌ڤ جوانیه‌ بۆ خه‌لكییه‌ نه‌ بۆ زه‌لامێ منه‌، هه‌می ژی یێ وێ قایش به‌ژنا وێ نا هێته‌ دیتن ژ بلی وی ده‌می دچیته‌ چالاكیه‌كا تێكه‌ل سه‌یران بیت، یان ده‌وات بیت، یان سه‌ردان و میڤانداری بیت، و خودێ ئه‌مرێ وێ یێ كری ئه‌و جهێ جوانیا خۆ به‌س نیشا هه‌شت كه‌سان تنێ بده‌ت (قُلْ لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّواْ مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُواْ فُرُوجَهُمْ ذالِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُون وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُن ّولا يبدين زينتهن إلا ما ظهر منها وليَضْربنَ بِخُمرهُن على جيوبهن ولا يبدين زينتهن إلا لبعولتهن أو آبائهن أو آباء بعولتهن أو أبنائهن أو أبناء بعولتهن أو إخوانهن أو بني إخوانهن أو بني أخواتهن أو نسائهن أو ما ملكت أيمانهن أو التابعين غير أولي الإربة من الرجال أو الطفل الذين لم يظهروا على عورات النساء ولا يضربن بأرجلهن ليعلم ما يخفين من زينتهن وتوبوا إلى الله جميعا أيها المؤمنون لعلكم تفلحون) و بێژه‌ ژنێت خودان باوه‌ران بلا چاڤێت خۆ ژ به‌رێخۆدانا نه‌دورست و حه‌رام وه‌رگێڕن، و بلا ده‌ھمه‌ن و نامویسا خۆ بپارێزن، و بلا جھێ خه‌مل و چه‌کێت خۆ کو جھێ بازن و حنجۆل (خلخال) و گوھارك و رستکێت حه‌فکێ و رستکێت دکه‌ڤنه‌ سه‌ر سینگی و تۆقا سه‌ری ده‌رنه‌ئێخن، و دیارنه‌که‌ن بۆ بیانیان، ژبلی جھێ دیاربوونا، وێ ب ڤێ نه‌ڤێ، و بێی ئنیه‌تا خراب وه‌کی ھه‌ردوو ده‌ست و سه‌روچاڤان و گوستیرک و کلێ چاڤان، و بلا ده‌رسۆکا خۆ ب سه‌ر سینگێ خۆدا به‌رده‌ن، بلا ده‌رسۆکا وان، پرچ و ستۆ و سینگێ وان، ژ بیانیان ڤه‌شێریت، و بلا جھێ خه‌ملا خۆ ژبلی ھه‌ردوو ده‌ست و سه‌روچاڤان و جوانیا خۆ یا سینگی و پرچێ و لنگان، بۆ که‌سێ دیار نه‌که‌ن، ژبلی بۆ زه‌لامێت خۆ، یان بابێت خۆ، یان خه‌زویرێت خۆ، یان زارۆکێت خۆ، یان نه‌ڤیێت خۆ، یان زارۆکێت زه‌لامێت خۆ، ئانکو: نه‌ڤسیێت خۆ یان برایێت خۆ، یان برازایێت خۆ، یان خوارزایێت خۆ، یان ژنێت دگه‌ل خۆ بۆ خزمه‌تێ یان ھه‌ڤالینیێ یان جاریێت خۆ، یان ئه‌و زه‌لامێت تێکه‌لیا وان دکه‌ن ئه‌وێت ھه‌وجه‌یی ب ژنان نه‌مایی، وه‌کی خولام و پاله‌ و ساویلکه‌یان، یان بچویکێت چو ژ شه‌ھوه‌تێ نه‌زانن، و ب سه‌ر شه‌رمگه‌ھا ژنان ھه‌لنه‌بووین، و بلا پێت خۆ ل عه‌ردی نه‌ده‌ن، دا چه‌کێ خۆ یێ ڤه‌شارتی حنجۆلێت پیان ئاشکه‌را بکه‌ن، و ھوین ھه‌می گه‌لی خودان باوه‌ران تۆبه‌ بکه‌ن، دا سه‌رفه‌راز ببن، به‌لێ مخابن ئه‌ڤر خه‌مل و جوانی و زیر و رستك و گردان و گوهارك و قایشا ژنێ و بێهن خۆشیا وێ به‌س ئه‌ڤ هه‌شته‌ نابینن به‌س بۆ ئاهنگ و سه‌یران و ده‌واتانه‌ و ئه‌ڤه‌ نه‌ یادورسته‌. كه‌نگی ژ ن خه‌مێ ژ جوانیا خۆ نا خۆت؟ هه‌كه‌ زه‌لام ل مال نه‌بیت و ل وه‌غه‌ره‌كێ بیت، هنگی تشته‌كێ ئاساییه‌ ژن نه‌خۆجوانكری بێته‌ دیتن، به‌لی هه‌كه‌ زه‌لام یێ ئاماده‌بیت و ژ ده‌رڤه‌ نه‌بیت، ول گه‌ل هندێ ژی ژن به‌رخۆرا نه‌چیت، هنگی ئه‌ڤه‌ جهێ گوهشین و حێبه‌تیێیه،‌ به‌رێ خۆ بدێ كا چاوا عائیشا دایكا مه‌ موسلمانان خودێ ژێ رازی بیت، ژ سه‌روبه‌رێ ژنا عوسمانێ كورێ مه‌ضغونی حێبه‌تی بوو دبێژیت: (كَانَتِ امْرَأَةُ عُثْمَانَ بن مَظْعُونٍ تَخْتَضِبُ وَتَطَيَّبُ فَتَرَكَتْهُ فَدَخَلَتْ عَلَىَّ فقلت لها أَمُشْهِدٌ أَمْ مُغِيبٌ فقالت مُشْهِدٌ كَمُغِيبٍ قلت لها مالك قالت عُثْمَانُ لاَ يُرِيدُ الدُّنْيَا وَلاَ يُرِيدُ النِّسَاءَ قالت عَائِشَةُ فَدَخَلَ عَلَىَّ رسول اللَّهِ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن فَأَخْبَرْتُهُ بِذَلِكَ فلقي عُثْمَانَ فقال يا عُثْمَانُ أَتُؤْمِنُ بِمَا نُؤْمِنُ بِهِ قال نعم يا رَسُولَ اللَّهِ قال فَأُسْوَةٌ لك بِنَا) ژنا عوسمانێ كورێ مه‌زغونی خودێ ژێ رازی بیت خه‌نا ل ده‌ستێت خۆ ددان و بێن خوشی ب كاردئینان، پاشی هێلان من گۆتێ: ل مال یان نه‌ ل ماله‌؟ گۆت یێ ل مال به‌لێ هه‌روه‌كی نه‌ ل ماله‌، نه‌ دل ل سه‌ردنیایێه‌ و نه‌ دل ل سه‌ر ژنایه،‌ عائشه‌ دبێژیت پێغه‌مبه‌رێ خودێ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن هاته‌ ده‌ف من، من چێروكا وێ بۆ گۆت: عوسمان دیت گۆتێ ئه‌ی عوسمان تو باوه‌ریێ ب وێ دئینی یا ئه‌م باوه‌ریێ پێ دئینین؟ گۆت: به‌لێ ئه‌ی پێغه‌مبه‌رێ خۆدێ، ئینا گۆتێ: پا چاڤ ل مه‌ بكه‌، ئانكو خه‌ما ژنا خۆ بخۆ؛ دا ئه‌و ژی بۆ ته‌ به‌ر خۆرا بچیت، و سه‌رهاتیا دی یا بویه‌ جهێ حێبه‌تیێ‌ ژنا ب زه‌لام به‌ر خۆرا نه‌چیت و كارێ خۆ نه‌كه‌ت، دناڤبه‌را سه‌لمانێ فارسی و ئه‌بو ده‌ردائی و كاڤانیا وێدا دورست بوو، پێغه‌مبه‌رێ خودێ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن سه‌لمان و ئه‌بو ده‌رداء کربوونه‌ برایێت ئێک، سه‌لمانی سه‌ره‌دانا ئه‌بو ده‌ردائی کر، ده‌یکا ده‌ردائی دیت یا بێ سه‌روبه‌ره‌، گۆتێ ته‌ خێره‌؟ گۆت: برایێ ته‌ ئه‌بو ده‌رداء نه‌ھه‌وجه‌ی دنیایێیه‌، ئه‌بو ده‌رداء ھاته‌ڤه‌، زاده‌ک بۆ چێکر، گۆتێ: بخۆ ئه‌ز یێ ب رۆژیمه‌، گۆت: ئه‌ز ناخۆم ھه‌تا تو دگه‌ل من نه‌خۆی، خوار، وه‌ختێ بوویه‌ شه‌ڤ، ئه‌بو ده‌رداء کارێ خۆ کر رابیت، گۆتێ: بنڤه‌ نڤست، پاشی کارێ خۆ کر رابیت، گۆتێ: بنڤه‌، و وه‌ختێ بوویه‌ دویماھییا شه‌ڤێ، سه‌لمانی گۆتێ: ڤێ گاڤێ رابه‌، ھه‌میان پێکڤه‌ نڤێژ کر، سه‌لمانی گۆتێ: ب راستی خودایێ ته‌ حه‌ق یێ ل سه‌ر ته‌، و نه‌فسا ته‌ حه‌ق یێ ل سه‌ر ته‌ و مالا ته‌ حه‌ق یێ ل سه‌ر ته‌، ھه‌ر خودان حه‌قه‌کێ حه‌قێ وی بدێ، ئینا ھاته‌ ده‌ف پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ئه‌و سوحبه‌ت بۆ کر، پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن گۆت: سه‌لمان راست دبێژیت. هوسا دیار دبیت دڤێت ژن به‌رخۆرا بچیت و خۆ جوان بكه‌ت و گوهێ خۆ بده‌ته‌ زه‌لامێ خۆ هه‌كه‌ ژێ خوازت خۆ جوان كه‌ت و ب خه‌ملینیت، و بێهنخۆشیا ب كاربینیت، هنگی دڤێت ئه‌و گوهێ خۆ نه‌ ده‌تێ هه‌كه‌ فه‌رمانا وێ ب كاره‌كێ نه‌ دورستكر، وه‌كی بێژتێ ده‌مێ ئه‌م ده‌ردكه‌ڤین من دڤێت جلكێت ته‌نك یان ته‌نك یان كورت بكه‌یێ، و من دڤێت خۆ مكیاج كه‌ی، و من دڤێت ده‌رسوكێ نه‌كه‌یێ، هنگی نابیت ئه‌و گوهداریا زه‌لامی بكه‌ت، و هه‌كه‌ گوهداریا وی كر ئه‌و یا گونه‌هكاره،‌ و زه‌لامێ وێ دوجاركی یێ گونه‌هكاره‌، و به‌لێ ئه‌و ژی ژ گونه‌هێ یا بێ بار نینه‌ و مه‌هده‌ریێ بۆ ناكه‌ت ئه‌و بێژیت وی ل سه‌ر من دانا و خورتی ل من كر، و وی هوسا دڤێت، پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (لا طاعة لمخلوق في معصية الخالق) گوهداریا چ چێكریان ناهێته‌ كرن (به‌رپرس بیت مێر بیت حوكمدار بیت هه‌ڤژین بیت كی بیت ) د نه‌گوهداریا خودێدا. ژ خه‌ملا حه‌رام نونیك درێژكرنه،‌ هه‌كه‌ زه‌لامێ وێ ژێ بخوازیت ژی، نابیت ئه‌و نوینویكێت خۆ چل رۆژان ببورینیت، و یا سونه‌ت هه‌ر حه‌فتیێ جاره‌كێ نوینویكێت خۆ چێكه‌ت، و هه‌كه‌ ژ چل رۆژان بوراند یا گونه‌هكاره،‌ و نابیت ڤێ جوانكاریێ وه‌رگریت خۆ هه‌كه‌ زه‌لامێ وێ ژی ژێ بخوازیت، دیسا نابیت ئه‌و بویاغا نوینویكان ب كار بینیت، ب مه‌رجه‌كێ نه‌بیت هه‌رگاڤا ڤیا ده‌ستنڤێژا خۆ بشوت دڤێت وێ بویاغێ ژێ ببه‌ت، و پاشی ده‌ستنڤێژا خۆ بشوت، و هه‌كه‌ پشتی هنگی ڤیا تێبده‌ت بلا تێبده‌ت، و هه‌كه‌ ڤیا سه‌رشوشتنێ بۆ چلكان و ژڤانان و جه‌نابه‌تی سه‌ر خۆ راكه‌ت نا رابیت هنگی ئه‌و بویاغ ل سه‌ر نینوكێت وێ بیت، چ یێت ده‌ستی و چ یێت پیان، دیسا نابیت ئه‌و ده‌قێت بنه‌جھـ ئه‌وێت ب خوینهشكرنێ چێدبن ل سه‌ر له‌شێ خۆ چێكه‌ت، ئه‌ڤه‌ ژی دحه‌رامن، دویماهیكێ دڤێت ژن بزانیت خۆ كه‌شخه‌كرن حه‌قێ زه‌لامییه‌ و دڤێت خۆ جوانكه‌ت، و چاڤێ خۆ ب ده‌ته‌ خۆ، و خه‌ملا خۆ زێر بیت جلكێت جوان بن بێهن خوشی بن، دڤێت بۆ زولامێ خۆ وه‌رگریت نه‌ بۆ ده‌وات و ده‌ركه‌فتن و سه‌یران و خازگین و ئاهه‌نگ و ده‌واتان.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved