بەرسڤێت ل دۆر كاروبارێت گشتى يێت ژنێ

884 پسیارا ژمارە

پ / ئەرێ هەكە ستەم و زۆرداريەكا مەزن ل ژنێ هاتەكرن و مافێ وێ هاتە خوارن و زەلامى حەقێ وێ نەدايێ، وێ حەق هەيە داخوازا بەردانێ بكەت، و هەكە وەكر ما يا گونەهكارە؟.

ب / ستەم و زولم و زۆردارى ل كێ بێتەكرن يا حەرامە، خودێ مەزن د حەديسا قودسيدا دبێژيت (يا عِبَادِي إِنِّي حَرَّمْتُ الظلْمَ عَلَى نَفْسِي وَجَعَلْتُهُ بَيْنَكُمْ مُحَرَّماً فَلاَ تَظالمُوا) ئانكو: گەلى بەندەيێت من، من زۆردارى و ستەم ل سەر خۆ يا حەرامكرى، و من د ناڤبەرا وەدا ژى يا حەرامكرى، ڤێجا ستەمێ ل ئێك و دوو نەكەن، و بلا يێ زولم و ستەمێ دكەت بزانيت رۆژەكا ل پێشيا وى هێز و شيان و عەشيرەت و كەس و كارێت وى فايدێ وى ناكەن، و رۆژا قيامەتێ وى چو پشتەڤان و هاريكار و بەرەڤان نابن، خودێ مەزن دبێژيت: ((مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَلَا شَفِيعٍ يُطَاعُ)) رۆژا قيامەتێ ستەمكاران چو كەسێت خۆ يێت نێزيك و چو مەهدەرچى نينن، مەهدەرا وان بێتە وەرگرتن. و دئايەتەكا ديدا دبێژيت: ((فَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ نَصِير))ستەمكاران رۆژا قيامەتێ چو هاريكار و پشتەڤان نينن. ديسا پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) مە ژ ستەم و زۆرداريێ دترسينيت، چونكى دويماهيا وێ تاريستانە، دبێژيت: (اتَّقُوا الظلْمَ فَإِنَّ الظلْمَ ظلُمَاتٌ يَوْمَ الْقِيَامَة) خۆ ژ ستەمكاريێ بپارێزن، ب راستى ستەم و زۆردارى رۆژا قيامەتێ تاريستانن، و بلا ئەوێ زولمێ دكەت بزانيت رۆژەكا ل پێشيا وى يێ حەقێ غەيرى خۆ خوارى دێ ژێ هێتە ستاندن. ئيمام موسلم بۆ مە ژ ئەبو هورەيرە (خودێ ژێ رازی بیت) ڤەدگێريت ژ پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن): (لَتُؤدُّنَّ الْحُقُوقَ إِلَى أَهْلِهَا يَوْمَ الْقيامَة حَتَّى يُقَادَ للشَّاة الْجَلْحَاء مِنَ الشَّاة الْقَرْنَاء) هوين رۆژا قيامەتێ دێ مافان دەنە خودانێت وان، هەتا تۆل ژ گيسكا ب شاخ بۆ گيسكا كۆچ دێ هێنە ڤەكرن. و ئەو ماف زڤراندنە دێ ب ڤى رەنگى بيت هەروەكى بوخارى بۆ مە ژ ئەبو هورەيرە (خودێ ژێ رازی بیت) ڤەدگێريت ژ پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن): (مَنْ كَانتْ عِنْدَه مَظلمَة لأَخِيهِ، مِنْ عِرْضهِ أَوْ مِنْ شَيْءٍ، فَلْيتَحَلَّلْه ِمنْه الْيوْمَ قَبْلَ أَنْ لا يكُونَ دِينَارٌ ولا دِرْهَمٌ، إنْ كَانَ لَهُ عَملٌ صَالحٌ أُخِذ مِنْهُ بِقدْر مظلمتِهِ، وإنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ حسَنَاتٌ أُخِذ مِنْ سيِّئَاتِ صاحِبِهِ فَحُمِلَ عَلَيْهِ) هەركەسێ ستەملێكريەك يا برايێ وى ل دەف هەبيت، ژ نامويسا وى يان ژ هەرتشتەكێ بيت، بلا ئەڤرۆ خۆ ژێ خلاسكەت، بەرى دينار و دەرهەم نەبن، هەكە كارەكێ باش هەبيت، تەمەت ستەملێكريا وى دێ ژێ هێتە ستاندن، و هەكە باشى و خێر نەبن، گونەهێت هەڤالێ وى دێ هێنە هەلگرتن، و دێ هاڤێژنە سەر وى. ديسا پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) مە هەميان ژ نفرين و دوعايا ستەملێكرى دترسينيت، دبێژيت هەروەكى د بوخارى و موسلمێدا هاتي: (واتَّقِ دعْوة الْمَظلُومِ فَإِنَّهُ لَيْس بينها وبيْنَ اللَّه حِجَابٌ) و خۆ ژ دوعايا ستەملێكرى بپارێزە، ب راستى چو پەردە مابەينا وێ و خودێ نينن. و ستەما ل ژنێ دهێتەكرن گونەها وێ مەزنترە ژ ستەما ئێكێ دى دهێتەكرن ژبەر گەلەك ئەگەران. ئێك: چونكى چەند چارا پێغەمبەرێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) وەسەيەتا پێكرى و بەرى بمريت د دويماهيك خوتبا خودا ـ خوتبا خاتر خواستنێ ـ بياڤەكێ مەزن ژێ دا مافێ ژنێ و شيرەت ل زەلامان كر دگەل باش بن، گۆت: (أَلا واسْتَوْصوا بِالنِّساءِ خَيْراً، فَإِنَّمَا هُنَّ عَوانٍ عَنْدَكُمْ لَيْس تمْلكُونَ مِنْهُنَّ شَيْئاً غيْرَ ذلِكَ إِلاَّ أَنْ يأْتِينَ بِفَاحشە مُبيِّنة، فإِنْ فَعلْنَ فَاهْجُروهُنَّ في المضاجعِ، واضربُوهنَّ ضرْباً غيْر مُبرحٍ، فإِنْ أَطعنَكُمْ فَلا تبْغُوا عَلَيْهِنَّ سبيلا، أَلا إِنَّ لَكُمْ عَلَى نِسائِكُمْ حَقًّا، ولِنِسائِكُمْ عَلَيْكُمْ حقًّا، فَحَقُّكُمْ عَلَيْهنَّ أَن لا يُوطئْنَ فُرُشكمْ منْ تَكْرهونَ، وَلا يأْذنَّ في بُيُوتكمْ لِمن تكْرهونَ، أَلا وحقُّهُنَّ عَلَيْكُمْ أَن تُحْسنُوا إِليْهنَّ في كِسْوتِهِنَّ وَطعامهنَّ) هشيار بن هەوە ئەمانەت ژن و ئەمر و وەسيەتا من د راستا ژناندا وەرگرن و خێر و شيرەتان و باشيێ ژ خۆ بۆ ژنان بخوازن (ئانكو نەفسا خۆ ل سەر هندێ راكەن باشيێ و خێرێ بگەهيننە ژنێ) ب راستى ئەو ئێخسيرن دەف هەوە، و هەوە ژبلى ڤێ كو خێرخواز و باشيخواز بن بۆ ژنا چێ دى (ژ قوتان و پشتدانێ) ل سەر وان نينە، ژبلى كو ئەو خەلەتيەكا ئاشكرا بكەن هەكە وەكرن، خۆ ل سەر زەلامێ خۆ مەزن كرن و مافێت وان نەدەنێ هنگى خۆ ژ نڤينا وان بدەنە پاش، ئانكو ل سەر نڤينا وێ بى بەلێ پشتا خۆ بدەيێ و پويتە پێ نەكەى، و هەكە ب ڤێ چەندێ ژى نەهاتە رێ ڤێجا لێ بدەن لێدانەكا بێ ئێش، ڤێجا ئەگەر گوهێ خۆ دانە هەوە، هوين چو هێجەتان هلنەئێخن كو هوين خورتى و ستەمێ لێ بكەن، بزانن هەوە حەق يێ ل سەر ژنێت خۆ هەى و ژنێت هەوە ژى حەق يێ ل سەر هەوە هەى، و حەقێ هەوە ل سەر وان.. يێ هەوە نەڤێت نەهێتە سەر نڤينێت هەوە، و دەستويريا كەسێ نەدەن يێ هەوە نەڤێت بێنە د مالێت هەوەڤە، و بزانن حەقێ وان ل سەر هەوە.. هوين باشيێ دگەل وان بكەن د جلك و خوارنا واندا. ديسا چونكى پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) ژنێ بێ هێز ددانيت، ڤێجا نابيت زەلام هێزا خۆ ل سەر وێ بسەپينيت، دبێژيت: (اللَّهُمَّ إِنِّى أُحَرجُ حَقَّ الچعيفينِ الْيتِيمِ والمرْأَة) يا خودێ ئەز گونەه ددانم يان حەرام دكەم، حەقێ هەردوو بێ هێز و بێ چارەيان بێتە خوارن سێوى و ژنێ. ڤێجا هەكە ستەمەكا ئاشكرا ل ژنێ هاتەكرن بۆ وێ هەيە ئەو داخوازا بەردانێ بكەت و چو گونەه ل سەر نينە، بەلێ هەكە ئەگەرێت خۆ يێت دورست هەبن و هەكە بێ ئەگەر و سويچ و سەبەب داخوازا بەردانێ بكەت هنگى گونەهەكا مەزن دكەت و خۆ ژ بێهنا بەحەشتێ ژى بێ باردكەت. پێغەمبەرێ خودێ (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: (أَيُّمَا امْرَأَة سَأَلَتْ زَوْجَهَا طلَاقًا في غَيْر ما بَأْسٍ فَحَرَامٌ عليها رَائِحَة الْجَنَّة) هەر ژنەكا داخوزا بەردانێ بێ ئەگەر بخوازيت بێهنا بەحەشتێ ل سەر وێ يا حەرامە، و خودێ چێتر دزانيت.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved