ب / هەرگاڤا مە ڤيا ئەم فەرمانەكێ ژ فەرمانێت شەريعەتى هەلسەنگينين و بكێشين و بپيڤين، دڤێت بزانين هەر فەرمانەكا هەبيت حيكمەت و نهێنيەكا د پشترا، و دبيت ئەم بزانين و دبيت ئەم نەزانين و دبيت پاشەرۆژێ ديار ببيت، لەوا ئەم دێ فەرمانێ وەكى خۆ وەرگرين بێى كو وێرەكيێ بدەينە خۆ ب نەعەدالەت سالۆخ و رەوش بكەين، و بەرسڤا ڤێ پسيارێ پێدڤى رۆنكرنا چەند تێبينيانە دا دورست تێبگەهين:
ئێك: شەهدەدان ل سەر ديتنێ دراوەستيت، و پەيوندى و گرێدان ب باوەرنامەيانڤە نينە، بۆ نموونە: هەكە رويدانەك ژ رويدانان، گاڤانەكێ نەزانيت پيتەكێ بخوينيت و بنڤێسيت، ديتبيت شەهدەيا وى د وێ رويدانێدا دێ هێتە وەرگرتن، و يا سەد پرۆفيسۆران و خودانێت نامەبلندان ناهێتە وەرگرتن، چونكى مەيدان نەمەيدانا ڤەكۆلين و دويفچۆن و تويژاندنانە هەتا ئەم بەراوردكرنێ د ناڤبەرا وان و يێت نەخواندەواردا بكەين، ڤێجا گۆتنا هندەكا ژنا خودان باوەرنامە و يا بێ باوەرنامە وەكى ئێكن و هەروەسا زەلام ژى هەمى د شەهدەدانێدا وەكى ئێكن، چونكى شەهدەيى ل سەر ديتنێ ئاڤا دبيت، نە ل سەر زانياريان.
دوو: ژن و زەلام ما سروشتێ وان بەرامبەر رويدانان ئێكە؟! ئەز دبێژم بەرسڤ ئەم هەمى دزانين نەوەكى ئێكە، زەلام كاردكەت بچيتە د ناڤدا و دگەل تێكەل ببيت، و نێزيكى رويدانێ ببيت، و دبيت هندى هند دچيتە د ناڤدا هندەجاران بكەڤيتە بەر رويدانێ، و ئەو ژى تووش و بەرهنگارى ببيتێ، بەلێ ژبەر سروشتێ ژنێ دوير سەح دكەتێ و ناچيتە د ناڤدا ڤێجا يێ بچيتە د ناڤ تشتيدا ئێك ژ وان شەهدەيێ بدەت بەسە، بەلێ يا دوير بەرێ خۆ بدەتێ دوو هاريكارێت ئێك بن ل سەر شەهدەدانێ پتر هاريكارە شەهدەييا وان يا دورست بيت، و ژبەر ڤى سروشتێ جودا ژ زەلامى و ژنێ خودێ مەزن شەهدەدانا دوو ژنان هەڤكارێت ئێك بن بەرامبەر شەهدەييا زەلامى دانا، و د ڤێ رامانێدا خودێ مەزن دبێژيت: ((وَاسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِنْ رِجَالِكُمْ فَإِنْ لَمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى ))و دوو زەلامان، ژ يێت خۆ، ل سەر بكەنە شاهد، و ئەگەر دوو زەلام نەبن، بلا زەلامەك و دوو ژن بن، ژ وان يێت هوين ژێ رازى، ئەگەر ئێكێ ژبير كر، دا يا دى بينيتە بيرا وێ. و ئايەت ب خۆ نهێنيێ ديار دكەت: هەكە ئێكێ ژبيركر دا يا دى بينيتە بيرا يا دى.
سێ: شەهدەييا ژنێ نەهەمى دەمان ب ڤى رەنگيە، گەلەك جاران شەهدەييا وێ ب تنێ دهێتە وەرگرتن و چو سەنگ بۆ شەهدەييا زەلامى نينە دەمێ شەهدەيى ل سەر تايبەتمەنديێت ژنێ دهێتەدان وەكى شەهدەيى ل سەر شيردانێ و بچويك بوونێ و ساخيا بچويكى.
چار: گەلەك جاران شەهدەييا ژنێ بەرامبەر يا زەلاميە، و هەكە هەڤدژ بوون يا ژنێ ب سەر دكەڤيت، هەروەكى كراسێ ليعانێ چار جاران زەلام شەهدەييێ ددەت و سويند دخۆت و يا پێنجێ لەعنەتێت خودێ ل خۆ دكەت هەكە يێ درەوين بيت دگەل هندێ ژى هەكە ژنێ ژى بەرامبەر وێ شەهدەييێ شەهدەيى دا يا وێ ب هێزترە و شەهدەييا زەلامى ناهێتە وەرگرتن د ڤێ چەندێدا خودێ مەزن دبێژيت: ((وَالَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُمْ شُهَدَاءُ إِلَّا أَنْفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ))(( وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِنْ كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ))(( وَيَدْرَأُ عَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ))(( وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيْهَا إِنْ كَانَ مِنَ الصَّادِقِينَ)) و ئەوێت هەڤسەرێت خۆ ب زنايێ گونەهكار دكەن، و ژبلى خۆ چو شاهد ل سەر نەبن، شادەييا ئێك ژ وان كو جزايى ل سەر وان راكەت چار جاران بێژيت و شادەييێ بدەت ب سويند ئەز د شادەييا خۆدا ژ راستگۆيانم. و جارا پێنجێ بێژيت لەعنەتێت خودێ ل سەر من بن، ئەگەر ئەز(د شادەييا خۆدا) ژ درەوينان بم. و ئيزايا دنيايێ دێ ل سەر ژنێ رابيت، ئەو چار جاران شادەييێ بدەت و بێژيت: ئەز سويند دخۆم ئەو ب ڤێ شادەييا خۆ ژ درەوينانە. و د شادەييا پێنجێدا بێژيت: غەزەبا خودێ ل سەر من بيت، ئەگەر ئەو د شادەييا خۆدا ژ راستگۆيان بيت.
پێنج: شەهدەييا وێ و يا زەلامى وەكى ئێكە د ڤەگێرانا دينيدا، و ڤەگێرا هەردووكان وەكى ئێكە و كەس نەشێت بێژيت ئەڤ ڤەگێرە بهێزترە، چونكى يا ژنێيە يان يا زەلاميە، هەردوو وەكى ئێكن د ڤەگوهاستنا دينيدا و د ڤەگێرانا حەديسێت پێغەمبەريدا (سلاڤێت خودێ لێ بن).
شەش: دگەل ئەڤا بۆرى هەميێ گەلەك زانا ژ وان زانايێ ناڤدار ئبن تەيميە و ئبن قەييم (خودێ ژ هەردوويان رازى بيت) دبێژن: ئەڤ ئايەتە: ((وَاسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِنْ رِجَالِكُمْ فَإِنْ لَمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى)) بەحسێ كراسەك و رەوشەكا تايبەت دكەت نە شەنگستەكى بۆ شەهدەدانا ژنێ ددانيت، ئايەت بەحسێ شاهد وەرگرتنێ دكەت ل سەر دانا دەينى و نەبەحسێ شەهدەدانێيە بەرامبەر دادوەرى، ئەڤە كراسەكە و يێ دى كراسەكێ ديە. و بەرامبەر دادوەرى دڤێت مافدار مافێ خۆ دياربكەت ژبەر گۆتنا پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) (البينە على المدعي) و هندەجار ئەو مافە ب شەهدەييا ژنێ ب تنێ دهێتە وەرگرتن، و هندەجاران ب چار شاهدان و هندە جاران ب دوو شاهدان و پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) هندە جاران شەهدەييا ئێك ژن تنێ يا وەرگرتى و فەرمانا داي هەڤژينێت ئێك ژێكڤە ببن پشتى ژنێ شەهدەيى دايى شيرێ دايە هەردووكان هەروەكى ل دەف بوخارى و موسلمى ژ عوقبێ كورێ حارسى (خودێ ژێ رازی بیت)، هاتى گۆت: من دايكا يەحياي كچا ئيهابى مارەكر، بەندەيەكا رەش هات گۆت: من شيرێ دايە هەوە، من ئەڤە بۆ پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) گۆت: بەرێ خۆ ژ من وەرگێرا، گۆت من پيچەك خۆ ڤەگرت و من گۆتێڤە، ئينا گۆت: چاوا چێدبيت و يا دبێژيت من شيرێ دايە هەوە و نەهيا وى ژ وێ كر، بەرێ خۆ بدێ كا چاوا پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) شەهدەييا ژنەكێ ب تنێ وەرگرت و د پرسكا زێدە مەترسيداردا گرێبەستا هەڤژينيێ بێتە هەلوەشاندن پشتى هاتيە گرێدان، و خودێ چێتر دزانيت.
