ب / بێ گۆمان خودێ مەزن دێ بەرێ خۆ دەتە دلان هەروەكى د حەديسا دورستدا ل دەف موسلمى ژ ئەبى هورەيرە (خودێ ژێ رازی بیت)، هاتى: (إِنَّ الله لا ينْظرُ إِلى أَجْسامِكْم، وَلا إِلى صُوَركُمْ، وَلَكِنْ ينْظرُ إِلَى قُلُوبِكُمْ وَأَعمالِكُمْ) ب راستى خودايێ مەزن، بەرێ خۆ نە ددەتە لەشێت هەوە و نە ددەتە وێنەيێت هەوە ، بەلێ دێ بەرێ خۆ دەتە دلێت هەوە. و مە باوەريا هەى رۆژا قيامەتێ چو وەج و مفايێ مرۆڤى نادەت ژ مال و كەس و كاران ئەو نەبيت يێ ب دلەكێ ساخلەم بێتە دەف خودێ ((يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُون))(( إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ)) رۆژا كور و كچ و چو تشتێ دى فايدەى نەگەهينيتە مرۆڤى، ژبلى كو مرۆڤ ب دلەكێ ساخلەم و دورست و ب باوەر بچيتە دەف خودێ. راستە بەس ئەڤ دلە دێ مفاى گەهينيتە مە و خودێ دێ بەرێ خۆ دەتە ڤى دلى، دلێ پاك و پاقژ و ساخلەم و سپەهى و باوەريدار، بەلێ ئەڤ ئاخفتنە دلێ پاقژ، و دلێ من يێ پاقژە پەيڤەكە و شەهدەييەكە، گەلەك جاران مە گوه لێ دبيت ل ڤێرێ و وێراهە، و ژ ڤى و يێ دى، ژبەر هندێ فەرە ئەم بزانين دلێ پاقژ و ساخلەم كيژكە، ئەو دلێ رۆژا قيامەتێ سەرفەراز دبيت، ئەو دلێ لەشێ خۆ دبەتە بەحەشتێ، ئەڤە ژى ل سەر مە پێدڤى دكەت، زڤرينەكێ د قورئانا پيرۆزدا بكەين، دا بزانين دلێ پاقژ كيژكە و كا كى د شادەيى و گۆتنا خۆدا يێ راستە دەمێ دبێژيت: دلێ من يێ پاقژە، چونكى رۆژا قيامەتێ رۆژا هەمى ژ ئێك و دوو درەڤن، رۆژا باب و كور و كچ و دەيك هەمى ژ ئێك درەڤن، و كەس مايێ خۆ د كەسێ نەكەت، و هەر ئێك بەس خەما خۆ هەلدگريت، وێ رۆژا هەمى، چ ژن، چ زەلام، رويس و پێخاس و سەركۆل ـ كا چەوا خودێ داينە ـ پێكڤە ل مەحشەرێ رادوەستن، و دگەل هندێ ژى كەسێ ئاگەه ژ كەسێ نينە، و هەر ئێك يێ ب خۆڤە مژويلە، و سەرێ هەميان يێ سەر ئەڤرازە، كانێ حسێبا وى دێ بيتە چ؟ ئها وێ رۆژێ چو مفايى نادەتە مرۆڤى دلەكێ پاقژ و ساخلەم نەبيت.
ئەو رۆژا گونەهكار دبێژيت ـ پشتى دەفتەرا كار و كريارێت خۆ دبينيت و ب دەستێ چەپێ وەردگريت ـ وەى هەوار خۆزى من چو ژ حسێبا خۆ نەزانيبا، خۆزى مرنا من يا ئێكجارى با، خۆزى ئەز ژ گۆرێ خۆ نەراببامەڤە، خۆزى من چو ژ خۆ نەزانيبا، خۆزى ئەڤرۆ من كتێبا خۆ نەديتبا، وەى خۆلى ب سەرێ من وەر، ئەڤە چ ب سەرێ من هات، كانێ قەسر و قوسيرێت من، كانێ پارێت من، پانێ ئەڤرۆ ئەز يێ هەوجەمە، پانێ ئەڤرۆ رۆژا تەنگاڤيێيە، مالێ من، كورسيكا من، دەستهەلاتا من، دەوروبەرێت من مفا نەگەهاندە من، ئها وێ رۆژێ چو فايدێ مرۆڤى نادەت دلەكێ پاقژ نەبيت.
ئەو رۆژا مرۆڤ ژ كەرباندا هەردوو دەستان پێكڤە دكەتە د دەڤێ خۆدا و دبێژيت: وەى هەوار خۆزى من تێكەلى و هەڤالينيا بێڤانى نەكربا، خۆزى ئەز دگەل بێڤانى نەگەريابام، خۆزى من رێكا پێغەمبەرى گرتبا و ئەز دويف چۆبام، خۆزى من تێكەليا وان كەسان كربا، ئەوێت رێكا پێغەمبەرى گرتين و دويف چۆين، ئها هنگى چو فايدێ مرۆڤى ناكەت دلەكێ پاقژ نەبيت.
و ژبەر گرنگى و فەراتيا ڤێ پسيارێ.. ئەم دێ پيچەكێ ب درێژى ل سەر ئاخڤين دا ديار ببيت كا ئەو ژنا خۆ پەردەپۆش نەكەت دلێ وآ يێ پاقژ و ساخلەمە هەتا خۆ پشتراست ببينيت و خۆ ل پشت ڤێ ئاخفتنێ ـ شەرت دلە و دلێ پاك و پاقژە ـ ڤەشێريت و خۆ پەردەپۆش نەكەت.
و كا دل يێ چاوايە و چ تێدايە تشتەكێ نەيێ ديارە، و خودێ دزانيت كا چ تێدايە، و يێ چاوايە، راستە ئەم چو ژ يا د دلاندا نوزانين، و يا د دلاندا بەس خودايێ مەزن ب تنێ دزانيت، و ئەم بەس يا سەرڤە و بەرچاڤ ژ كار و كريارێت دلى دزانين، ڤێجا يا دلان بەس خودێ دزانيت بەلێ پاكى و پاقژى و ساخلەميا دلى د كار و كرياراندا ئاشكرا دبيت، و ئەڤ كار و كريارە ل سەر پاقژى و نەپاقژيا دلى دبنە شاهد، و دڤێت ئەو دياركەت، كا دل يێ پاقژە ئان نە، دڤێت دەستێت وێ بێژن راستە ئان نە؟ هەروەسا چاڤ و گوه و پێ و ئەزمان و هاتن و چۆن و هەلويست.
ل سەر ڤێ چەندێ (ميقدادێ كورێ ئەسوەد)ى (خودێ ژێ رازی بیت)، دبێژيت: من گۆتە پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن): ئەى پێغەمبەرێ.. خودێ هەكە مرۆڤەكێ گاور هاتە من و شەرێ من كر، و دەستێ من برى، و ئەز چۆمێ، و خۆ ل بن دارەكێ ئاسێكر، و هەتا ئەز گەهشتيمێ گۆت: (اشهد ان لا اله الا الله واشهد ان محمدا رسول الله) ئەرێ ئەز بكوژم ئان نە؟! پێغەمبەرى(سلاڤێت خودێ لێ بن) گۆت: نە، ئينا من گۆت: ئەى پێغەمبەرێ خودێ.. وى دەستێ من يێ ژێڤەكرى؟! گۆت: بلا پشتى وێ شەهدەدانێ و موسلمانبوونا وى، كا چەوا خوينا تە يا حەرامە بێتە رشتن، ئها وەسا حەرامە خوينا وى ژى بێتە رشتن. هەلبەت بوخارى و موسلم ڤێ حەديسێ ڤەدگێرن. و هەرچەندە دبيت ژ ترساندا ژى شەهدە دابيت، بەلێ دگەل هندێ ژى ئەم بەس دێ بەرێ خۆ دەينە يا بەرچاڤ و ئاشكرا و حوكمى ل سەر هندێ دەين، بێ گۆمانە دلى رەنگڤەدانا خۆ و كارلێكرنا خۆ ل سەر هەمى ئەندام و كار و كريارێت مرۆڤى يا هەى، و گەلەك نيشان بۆ دلێ پاقژ يێت هەين، دەستێ تە دڤێت ل دويف وێ بيت يا خودێ دڤێت، هەروەسا ئەزمانێ تە، دڤێت ل دويف هندێ بيت ئەڤا خودێ پێ خۆش، هەروەسا چاڤ و گوه و جلكێت تە، و هەكە ئەڤە د هۆسا نەبن ئەڤە ڤێ رادگەهينيت دلێ تە نەيێ پاقژە، و دلێ تە، نەيێ دورستە وەكى تو بۆ خۆ دبێژى.. ئەڤرۆ مخابن ئەم گەلەكان بەروڤاژى دبينين، رێكا خودێ ناگرن، و يێت ژ رێكا خودێ دەركەفتين، و وێ ناكەن يا خودێ ئەمرێ وان دكەت و خودێ پێ خۆش، نە د خوارن و ڤەخوارنا خۆدا، و نە د جلكێت خۆدا، و نە د كار و كريارێت خۆدا، و دگەل هندێ ژى دبێژن مانێ مەرج دلە و دلێ من يێ پاقژە، و هەكە تو بەرێ خۆ بدەيێ دێ بينى هەمى كار و كريارێت وى، هەتا هاتن و چۆنا وى ژى هەمى خەلەتن، و هەتا دبيت نڤێژان ژى نەكەت، و گەلەك شۆلێت خراب ژى دكەت، بەلێ دگەل هندێ ژى دبێژيت: دلێ من يێ پاقژە!!! كى دبێژيت دلێ تە يێ پاقژە؟ تو دبێژى؟ ئەزمانێ تە، دەستێت تە، پێت تە، جلكێت تە، كار و كريارێت تە، هەلويستێت تە، هاتن و چۆنا تە، هەمى دبێژنە تە درەوە وەنينە.
و هەتا دلێ تە يێ پاقژ بيت، دڤێت دەستێ تە يێ پاقژ بيت درێژ نەبيتە خرابى و حەراميێ، و گوهێت تە د پاقژ بن حەرامى و نەكامى و ئاخفتن و سترانێت پويچ نەچنە تێدا، و چاڤێت تە د پاقژ بن و بەرێ خۆدانا حەرام نەكەن، و سنج و ئەخلاق و رەوشتێت تە د پاقژ بن، و جلكێ تە جلكێ ئيسلامى بيت، و رێڤەچۆنا تە و خوارن و ڤەخوارنا تە، ئەڤە هەمى دڤێت ب وى رەنگى بن يێ خودێ پێ خۆش و ئەمر پێ كرى، ڤێجا هەكە ئەڤە هەمى وەسا بن، بۆ خۆ بێژە؛ دلێ من يێ پاقژە، و هەكە تو يێ هۆسا نەبى نەخێر چو دل ژ دلێ تە رەشتر نينن، و هەر ژبەر هندێ زانايێ ناڤدار (حەسەن ئەلبەسرى) دبێژيت: گەلى موسلمانان.. ئيسلام و ئيمان نەئەڤەيە: مرۆڤ بێژيت من ئيمان و باوەرى يا هەى (ليس الايمان بالتمني ولا بالتحلي) باوەرى نە ب خۆزيايە يان ب ئاخفتنێ، بەلێ باوەرى ئەڤەيە: (ما وقر في القلب وصدقة العمل) باوەرى جهێ خۆ د دليدا بكەت و تێدا بنەجه ببيت و كار و كريارێت وى دويف وێ باوەريێ بهێن.
ئەم دێ هندەك ژ نيشانێت دلێ پاك و پاقژ و ساخلەم و سپەهى دياركەين هيڤيە ل دەف مە هەميان هەبن:
ئێك: ژ نيشانێت دلێ پاقژ ئەڤەيە: بەردەوام يێ نەرازيە ژ خەلەتيێ، و كار دكەت خەلەتيێ راكەت و نەهێليت، ڤێجا ئەڤ خەلەتيە چ ب دەستى رابيت، چ ب ئەزمانى، و هەكە نەشيا كێم كێم ب دلێ خۆ، و ب چو رەنگان دگەل خەلەتيێ نينە، و حەژ خەلەتيێ ناكەت. و ل دۆر ڤێ چەندێ پێغەمبەرێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) ئەمر دكەت: (من رأى منكم منكرا فليغيره بيده فان لم يستطع فبلسانه فان لم يستطع فبقله وذلك اضعف الايمان). هەر كەسێ ژ هەوە خرابيەك ديت بلا ب دەستێ خۆ راكەت و نەهێليت، هەكە نەشيا ب ئەزمانى، و هەكە نەشيا ب دلى و ئەڤە لاوازترين پلەيێت باوەريێنە. و د ڤەگێرانا موسلميدا (خودێ ژێ رازی بیت)، هاتيە: (فمن جاهدهم بيده فهو مؤمن ومن جاهدهم بلسانه فهو مؤمن و من جاهدهم بقلبه فهو مؤمن وليس وراء ذلك حبة خردل من الايمان) هەركەسێ ب دەستێ خۆ جيهادێ بكەت و خرابيێ راكەت، ئەو خودان باروەريە، و يێ ب ئەزمانێ خۆ خرابيێ راكەت، ئەو خودان باوەريە، و يێ ب دلێ خۆ جيهادێ بكەت، و دگەل خرابيێ نەبيت ئەو خودان باوەريە، و پشتى ڤێ تەمەت دندكا خەندەلكێ ژى باوەرى نينە، ڤێجا ئەو كەسێ ئەڤرۆ دلێ خۆ پاقژ ددانيت، بلا خۆ بدانينە بەرامبەرى ڤێ نيشانێ، كا ئەڤە ل دەف هەيە ئان نە؟ ئەرێ دلێ تە دئێشيت دەمێ تو خرابيێ دبينى ئان نە؟ ئەرێ تو بەرانبەر خرابى و گونەهان يێ چەوانى؟ ئەرێ تو يێ لێ بێ دەنگى و دەستێ تە بەس ب سەرێ تەڤەيە؟ ئەرێ دلێ تە؛ تە پال ددەت د رێكا ڤان گونەهاندا راوەستى ئان نە؟ ب راستى بەرسڤا تە ل سەر ڤان پسياران دێ ديار بيت كا دلێ تە يێ پاقژە ئان نە.
دوو: نيشانا دى ئەڤەيە: حەژێكرنا موسلمانان د دلێ مرۆڤيدا بيت، ڤێجا بەرێ خۆ بدێ كا ئەڤ نيشانە د دلێ تەدا هەيە ئان نە؟ ئەرێ حەژێكرنا تە بۆ موسلمانان يا چەوايە؟ ئەرێ تو موسلمانى چێتر ژ يێ نێزيكى خۆ ددانى چونكى موسلمانە؟ ئەڤە هەكە ئەوێ نێزيكى تە يێ گونەهكار بيت و نەيارێ خودێ و پێغەمبەرى بيت (سلاڤێت خودێ لێ بن). و هەكە تو يێ هۆسا نەبى ئەڤە رامانا وێ ئەوە دلێ تە نەيێ پاقژە، لەوا خودايێ مەزن ئەمر دكەت و دبێژيت: ((لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُون)) نينە هندەك باوەريێ ب خودێ و رۆژا قيامەتێ بينن، و حەژ وان بكەن ئەوێت نەيارەتى و دژمناتيا خودێ و پێغەمبەرێ وى دكەن، خۆ ئەگەر ئەو باب و باپيرێت وان بن، يان زارۆكێت وان بن، يان برايێت وان بن، يان عەشيرەتا وان بيت، ئەڤان خودێ باوەرى يا د دلێ واندا نڤێسى و بنەجهكرى و ب هاريكارى و پشتەڤانى و ب سەركەفتنا خۆ ئەو يێت ب هێز ئێخستين و دێ وان بەتە د بەحەشتێت رويبار د بنرا دچن و هەروهەر دێ تێدا بن، خودێ ژ وان رازى بوو و ئەو ژى ژ خەلاتێ خودايێ خۆ رازى بوون، و ئەڤە كۆما خودێنە، و باش بزانن يێت سەرفەراز هەر كۆما خودێنە. ڤێجا بەرێ خۆ بدێ دلێ پاقژ ئها ئەڤەيە، تو نابينى ئەو دلێ پاقژ ئەوێ باوەرى ب خودێ و ب قيامەتێ هەى ڤيانا وان هەلگريت ئەوێت دژمناتيا خودێ دكەن و دژمناتيا پێغەمبەرێ وى (سلاڤێت خودێ لێ بن) دكەن، خۆ هەكە ئەو مرۆڤ چەند نێزيكى وى بن، يان عەشيرەتا وى بن ئها ئەڤە ئەون يێت خودايێ مەزن باوەرى كريە د دلێت واندا و باوەرى د دلێت واندا نڤێسى و بنەجهكرى. ((أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ)) ڤێجا خۆراگرتن و باوەريا موكوم دێ بۆ ڤان بيت ئەوێت حەژێكرنا وان بۆ هەركەسێ هەبيت، ل دويف ترازيا خودێ بيت، و ل سەر ڤى بناخەى بيت.
دا بەرێ خۆ بدەينێ كا سەحابى د چاوابوون (عەبدوللايێ كورێ ئوبەى بن سەلوول) (خودێ ژێ رازی بیت)، دەمێ گەهشتيە گوهێت وى بابێ وى هندەك ئاخفتنێت خەلەت د دەرهەقا پێغەمبەريدا يێت گۆتين، ئينا شيرێ خۆ هەلگرت، و گۆتە پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) ئەى پێغەمبەرێ خودێ.. ئەز ب خودێ كەم هەكە ئەڤرۆ ئێك (ئوبەى بن سەلوول) بكوژيت ئەز دێ كوژم، كوشتنا وى بۆ من دكەڤيت، ئەز ب خودێ كەم نەكو ئەز كورەكێ خرابم، من بابێ خۆ نەڤێت، خەلكێ مەدينەيێ هەمى دزانن ئەز ژ هەميان بۆ بابێ خۆ چێترم، بەلێ چونكى بابێ من دژمناتيا خودێ دكەت بلا ب دەستێ من بێتە كوشتن نە ب دەستێ ئێكێ دى، نەكو سوبەهى شەيتان د سينگێ مندا بغولغوليت و بێژيت: ئها وێهە ئەوە يێ بابێ تە كوشتى. پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) رێك نەدايێ، بەلێ ئەڤ مرۆڤە رازى نەبوو و چۆ سەر رێكا مەدينەيێ و ل بەر سينگێ بابێ خۆ راوەستيا، دەمێ بابێ وى هاتى گۆتێ: ب خودێ تو ناهێيە د مەدينەيێدا باژێرێ پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) هەتا پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) دەستويريا تە نەدەت، هندى هاتێ هەر نەهێلا هەتا ئاخفتن گەهشتيە پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن)، ئينا بەرسڤ بۆ هنارت كو دەستويريا بابێ خۆ بدەت. بەلێ دگەل هندێ ژى رێ نەدايێ و گۆتێ: هەر تو ناهێى هەتا ئەو ئاخفتنا تە د دەرهەقێ پێغەمبەريدا گۆتى، د راستا خۆدا نەبێژى، كو تو بێژى پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) و سەحابيێت وى ب رێز و رويمەتن و ئەز يێ بێ رێز و رويمەتم، ئەز ب خودێ كەم هەتا تو ڤێ ئاخفتنێ نەبێژى تو ب ژۆر ناكەڤى.
بەرێ خۆ بدێ ئها ئەڤەنە دزانن ((لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ )) خۆ باب و باپيرێت وان ژى بن ڤيانا وان ناهەلگرن هەكە دژمناتيا خودێ كرن. بەرێ خۆ بدێ دويڤرا (أَوْ أَبْنَاءَهُمْ) (ئەبو بەكرى) (خودێ ژێ رازی بیت)، د شەرێ بەدرێدا داخواز ژ كورێ خۆ كر كو ب تنێ بكەڤيتە بەر سينگێ وى، بەلێ كورێ وى رەڤى و نەشيا بكەڤيتە بەر سينگێ بابێ خۆ، (أَوْ إِخْوَانَهُمْ ) برايێ (موسعەبێ كورێ عومەيرى) د شەرێ بەدرێدا هاتە ئێخسيركرن و د ناڤ دەستێت دوو موسلماناندا بوو، و دەمێ موسعەب (خودێ ژێ رازی بیت)، بەر ب ويڤە چۆيى كەيفا وى هات و گۆت: ئەڤە مەهدەرچيەك و بەرەڤانەك بۆ من هات. موسعەبى (خودێ ژێ رازی بیت)، زانى برايێ وى دڤێت بەرەڤاني بۆ بێتەكرن، ئينا گۆتە وان هەردوو زەلامێت خەلكێ مەدينەيێ ئەوێت دەستێت برايێ وى گرتين: لاو لاو دەستێت وى بگڤێشن دەيكا وى گەلەكا زەنگينە، ئينا گۆتێ براوۆ.. من هزركر تو دێ بەرەڤانيێ ژ من كەى، گۆتێ: ئەو برايێت منن ئەوێت تو د ناف دەستێت واندا، چونكى وى دژمناتيا خودێ و پێغەمبەرى دكر. يان ژى (ئەبو عوبەيدە) (خودێ ژێ رازی بیت)، د شەرێ بەدرێدا بابێ وى كەفتە بەر سينگێ وى، هەر بابێ وى دڤيا بكەڤيتە بەر سينگێ وى، وى خۆ ددا پاش ئينا گۆتێ: ما دەم هەر تو يێ سەر رەقى و ژ سەر رەقيا خۆ دژمناتيا خودێ و پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) دكەى ئينا (ئەبو عوبەيدە)ى بابێ خۆ كوشت و (عومەرێ كورێ خەتابى) (خودێ ژێ رازی بیت)، خالێ خۆ (عاسێ كورێ هاشمى) كوشت هەم خالێ وى بوو، و هەم ژ عەشيرەتا وى بوو. ڤێجا دڤێت ڤيانا تە بۆ موسلمانان بيت و نەڤيانا تە بۆ دژمنێت خودێ و پێغەمبەرى بيت، خۆ هەكە ئەو باب و باپير و كور و برا و عەشيرەت ژى بن، ئها ((أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ)) ئەڤان خودێ باوەرى يا د دلێت واندا نڤێسى و بنەجهكرى و ئها ئەڤەيە دلێ پاقژ و ساخلەم.
سێ: ديسا دلێ پاقژ و ساخلەم ئەو دلە يێ ب تەقوا و ژ خودێ دترسيت، تەقوا ژى ئەڤەيە: تو خۆ بپارێزى ژ هەر تشتەكێ تە هێژاى كەربا خودێ دكەت و ل بەر ئەمرێ خودێڤە يێ راوەستياى بى، و فەرمان و ئەمرێت وى ب جه بينى، و خۆ ژ نەواهيێت وى يێت هوير و گر دويربێخى، و پێگريێ ب هەمى فەرمانێت خودێ بكەى. ئها ئەڤەيە دلێ پاقژ و ساخلەم. ئەرێ دلێ تە يێ هۆسايە؟ و ب ڤى رەنگيە؟ و هۆسا ترسا خودێ تێدايە؟ و ب ڤى رەنگى تو ل بەر ئەمرێت خودێڤە يێ راوەستياى؟ بەرسڤا دورست ل سەر ڤان پسياران دێ ديار بيت كا راستە دلێ تە يێ پاقژە ئان نە؟
چار: ديسا ژ نيشانێت دلێ پاقژ ئەڤەيە: بەردەوام ئەمانەت بێتە پاراستن، و ئەمانەت ژى ب رامانا خۆ يا گشتى نەيا بەرتەنگ، و ب ڤێ رامانێ نەفسا تە، و دينێ تە، و زارۆكێت تە، و كارێ تو دكەى ئەمانەتن، چ تو بەرپرس بى، يان فەرمانبەر بى، يان هەر تشتەكێ دى بى، دڤێت ئەمانەتي د هەمى كار و بارێت خۆدا بەرچاڤ وەرگرى و بپارێزى، و كارێ خۆ ب دورستى و ب ئەمانەت بكەى، پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: (ان الامانة نزلت في جذر قلوب الرجال، ينام الرجل النومة فتقبض الامانة من قلبه) ئانكو خودێ ئەمانەت يا كريە د نيڤەكا دلێ مرۆڤاندا، مرۆڤێ هەى دێ نڤيت و رابيت ئەمانەت د دلێ ويدا نەمايە، هەلبەت ئەڤ حەديسە ژ ڤەگێرانا بوخارى و موسلميە.
پێنج: دلێ دى يێ پاقژ و ساخلەم ئەڤەيە: بەرێ خودانێ خۆ نادەتە هندێ، هندەك ئاخفتنێت نەدورست و نەبنەجه د دەرهەقێ خەلكيدا بێژيت، يان ژى هزرەكا خەلەت ژ هندەكان راكەت، يان ئاخفتنەكا نەبنەجه د راستا موسلماناندا بێژيت. خودايێ مەزن دبێژيت: ((وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا)) و (فؤاد) دلە، و دل يێ بەرپرسە بەرانبەرى خودايێ مەزن.
شەش: نيشانا دى خويشك و برايێت موسلمان ئەڤەيە، تو شادەييێ نەڤەشێرى، خودايێ مەزن دبێژيت: ((وَلَا تَكْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَنْ يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ)) و شادەييێ (شادەييا خۆ) نەڤەشێرن، ب راستى هەچيێ شادەييێ ڤەشێريت ئەو يێ گونەهكارە و دلێ وى نەيێ دورستە. و هەر ب ڤێ رامانێ پێغەمبەرێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: (الساكت عن الحق شيطان اخرس) يێ خۆ ل سەر حەقيێ بێ دەنگ بكەت ئەو شەيتانەكێ لالە. ئەرێ دلێ تە ژ ڤان دلانە؟
حەفت: نيشانەكا دى ئەڤەيە، ئەو تشتێ خودايێ مەزن دايە مە و بۆ مە كريە دين، پێدڤيە ئەم ب چاڤەكێ مەزن بەرێ خۆ بدەينێ، نڤێژە، رۆژيە، زەكاتە، حەجە، حيجابێ ژنێيە، و هەر تشتەكێ دبيت پەيوەندى ب دينيڤە بيت، جهێ داخێيە گەلەك جاران دێ هندەكان بينى خۆ موسلمان ژى ددانن، ب سڤكى بەرێ خۆ ددەنە حيجابا ژنێ و دبێژن: ئەڤە چ دەرسۆكە، هەوە هۆسا گرێدايى، ما دێ خۆ خەندقينى، يان ئەڤە چ جلكن ڤێ هاڤينێ؟ ئاخر دێ سوژن، ئان ئەڤە چ رهن هەوە بەرداين، خودايێ مەزن ئەمر دكەت: ((ذَلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ)) هەركەسێ ئەمرێت خودێ و رێ و نيشانێت دينێ وى مەزن بدانيت وەكى ئەمر پێ هاتيەكرن و ب جه بينيت، ب راستى ئەڤە ئانكو: مەزن وەرگرتنا ئەمرێت خودێ، نيشانا ترسيانا دلانە ژ خودێ، ئها دلێت ساخلەم و پاقژ ئەڤەنە، ئەمرێت خودێ، و رێ و نيشانێت دينێ وى، و ئەحكامێت دينى هەميان مەزن بدانيت، و ب چاڤەكێ مەزن بەرێ خۆ بدەتێ و ب جه بينيت، و ب سڤكى بەرێ خۆ نەدەتە چو فەرمانێت خودێ.
هەشت: ديسا ژ نيشانێت دلێ پاقژ ئەڤەيە، مرۆڤ پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) گەلەك و گەلەك مەزن بدانيت و جهەكێ گەلەك بەرفرەه ژ دلێ خۆ بدەتێ، و بەلگەيێ ڤێ چەندێ خودايێ مەزن ئەمر دكەت: ((إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيم)) ب راستى ئەوێت دەنگێ خۆ ل دەف پێغەمبەرێ خودێ نزم دكەن (ئانكو مەزن ددانن) ئەڤە ئەون ئەوێت خودێ دلێت وان بۆ تەقوايێ تەرخانكرين. و دڤێت بزانين مەزنگرتنا پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) ب دويڤچۆن و گوهداريا وى دئێتەكرن ((قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ)) هەكە هوين حەژ خودێ دكەن دويف من وەرن خودێ دێ حەژ هەوە كەت. هۆسا ديار دبيت مەزنگرتن و حەژێكرنا پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) يا د دويڤچۆنا ويدا ((وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ))ئەو تشتێ پێغەمبەرى ئەمرێ هەوە پێ كرى بكەن و هەرتشتێ هوين ژێ داينە پاش، خۆ ژێ بدەنە پاش.
نەه: ديسا دلێ پاقژ ئەڤەيە، ئەو ب خۆ بێژيتە تە ئەڤ كارە يێ خەلەتە ئان نە، و چو تشت ژ دلى باشتر نوزانيت بۆ مرۆڤى تشتى ديار بكەت كا يێ خەلەتە ئان نە، و دڤێت دلێ مرۆڤى ب ڤى دەورى راببيت، و بۆ كارێ باش رۆن ببيت، و بۆ كارێ خراب تێك بچيت و نەخۆش ببيت.
دەه: نيشانا دى يا دلێ پاقژ ئەڤەيە، بيرا مرۆڤى بينيتە كەنكەنە و گرگرەيان ئەوێت ژ رێكا خودێ دەركەفتين و د رێكا راستيێ و ئيسلامێ و دينێ خودێدا راوەستياين، و ئەوێت دژمناتيا دينێ خودێ كرين د چەرخێت جودا جودادا كا چ ب سەرێ وان هات، و ب سەر چ چۆن؟ دا مرۆڤ ژى نەكەفتە د خەلەتيا واندا، و دا ئەوا ب سەرێ وان هاتى ب سەرێ مرۆڤى ژى نەهێت، ئەوێت خۆ ب هێز و شيان و دەستهەلاتا خۆ دفن بلند دكرن، خودايێ مەزن دبێژيت: ((وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشًا فَنَقَّبُوا فِي الْبِلَادِ هَلْ مِنْ مَحِيصٍ))(( إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ)) مە چەند ملەتێت ژ وان زەبردەستتر، و ب هێزتر بەرى وان د هيلاك برن، گەلەك وەلات تێكڤەدابوون، ئەرێ وان رەڤينەك ژ مرنێ يان ژ ئيزايا خودێ هەبوو؟ ب راستى ئەڤە چامە و دەرسن بۆ وى يێ خودان عەقل و دلەكێ پاقژ هەى. ڤێجا ب راستى يێ ئەڤ دلە هەى، دێ بۆ خۆ دەرس و چامەيان وەرگريت و چو جاران پشتەڤانى و پێگريا دژمنێت خودێ ناكەت، هەردەم دلێ وى دبێژيتێ كا فيرعەون و چ لێهات، و چ ل هامانى هات، و چ ل فلانى و بێڤانى هات؟ هەتا ئەڤێت دوهى و پێر فلان و بێڤان ئەڤێت خۆ مەزن دكرن و ل بەر ئەزيەتا موسلمانان دگەريان چ لێهاتن؟
يازدە: هەروەسا دلێ پاقژ ئەڤەيە، هەكە ئاخفتنا خێرێ گوه لێ بوو، گوهداريێ بۆ دكەت، و ب جه دئينيت، و گوهێ خۆ ژ ئاخفتنا پويچ و خراب دگريت، و گوهێ خۆ نادەتێ، ئەرێ ئەڤرۆ چەند كەس، شەڤ و رۆژێت خۆ ب ئاخفتنێت پويچ و پەلاچ دبەن؟! چ ستران بن، چ هەر ئاخفتنەكا دى بيت. ڤێجا كەنگى يێ هۆسا دلێ وى يێ پاقژە؟ ئەرێ تو رۆژێ چەند گوهێ خۆ ددەيە باشيێ؟ تو چەند ل دويف وێ باشيێ دچى و ب جه دئينى؟ و بەرامبەر ڤێ تو چەند گوهێ خۆ ددەيە خرابيێ؟ و تو چەند ل دويف دچى؟ و د بەرسڤێدا دێ زانى كا دلێ تە چەند يێ پاقژە و چەند نە. خودايێ مەزن د قورئانا پيرۆزدا مزگينيێ ددەتە ڤان بەندەيێت خۆ ئەوێت دل پاقژ؛ دبێژيت: ((فَبَشِّرْ عِبَادِ))(( الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَاب)) مزگينيێ بدە بەندەيێت من ئەوێت گوه ل ئاخفتنان دبن و ل دويف يا چێتر دچن، ئەڤەنە يێت خودێ راستەرێكرين و هەر ئەڤەنە دل پاقژ و خودان عەقل.
دازدە: خويشك و برايێت باوەريێ، ديسا نيشانەكا دى يا دلێ پاقژ ئەڤەيە، دلێ مرۆڤى بەردەوام يێ تۆبەدار بيت، و ژ گونەهان بترسيت و حسێبا خۆ و گونەهان بكەت. پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) بەرێ مە ددەتە ڤێ چەندێ و دبێژيت: (ب راستى ئەز د رۆژێدا پتر ژ حەفتێ جاران تۆبە دكەم و داخوازا گونەه ژێبرنێ دكەم). و ئەم دزانين پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) يێ گونەه ژێبرى بوو و خودێ گونەه نەهێلابوونە ل سەر، بەلێ دگەل هندێ ژى هەژمارا بۆرى د رۆژێدا تۆبە دكر دا ئەم بۆ خۆ بكەينە دەرس و ئەم خودانێت خۆ هندێ بين. و هەر سەر ڤێ رامانێ خودايێ مەزن ئەمر دكەت: ((هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ))(( مَنْ خَشِيَ الرَّحْمَنَ بِالْغَيْبِ وَجَاءَ بِقَلْبٍ مُنِيبٍ)) و دلێ (منيب) ئەو دلە يێ ل خۆ دزڤريت و رەوشا وى تۆبەدار.
سێزدە: ديسا ژ نيشانێت دلێ پاقژ ئەڤەيە، نەڤيانا موسلمانێت ڤى چەرخى و يێت چەرخێت بۆرين تێدا نەبيت، و دڤێت هندى سەرێ دەرزيكێ ژى كەرب و كين و نەڤيانا چو موسلمانان ل دەف نەبيت. ڤێجا بەرێ خۆ بدێ كا دلێ تە ژ ڤان دلايە ئان نە؟ خودايێ مەزن بەحسێ خودان باوەران دكەت و دبێژيت: خودان باوەر ئەون ئەوێت بەردەوام ڤێ دوعايێ دكەن: ((وَالَّذِينَ جَاءُوا مِنْ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ)) و نەڤيانا چو موسلمانان نەئێخە د دلێت مەدا، ئەرێ ئەڤە چەند ل دەف مە هەيە؟ مخابن ئەڤرۆ گەلەكان دێ بينى نەڤيانا موسلمانان ب تنێ يا د دلێ ويدا، و د بنيرا ڤيانا موسلمانان د دليدا نينە، ڤێجا كەنگى دلێ ڤى يێ پاقژە؟! و چەوا دلێ ڤى دێ يێ پاقژ بيت!!!
چاردە: ديسا نيشانەكا دى ئەڤەيە: يێ ئاڤا بيت ب دلۆڤانيێ و دلۆڤانى تێدا بيت، بەلێ بۆ كێ؟ بۆ هەمى كەسان. خودايێ مەزن د راستا دويكەتيێت پێغەمبەراندا ئەمر دكەت: ((وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةًم)) ە نەرمى و دلۆڤانى ئێخستنە د دلێت واندا. ڤێجا هەكە دلێ تە دلۆڤانى تێدا نەبيت و يێ رەق بيت ئەڤە دلێ تە نەيێ ساخلەمە و نەيێ پاقژە.
پازدە: نيشانەكا دێ ژ نيشانێت دلێ پاقژ و ساخلەم ئەڤەيە، بەردەوام شوكردار بيت ل سەر وان كەرەم و نيعمەتێت خودێ داينێ، ئەو نيعمەتێت كەس نەشێت ب هەژمار زەبكەت. و ل سەر ڤێ چەندێ بەيهەقى ژ پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) ڤەدگوهێزيت، دبێژيت: پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) گۆت: (قلب شاكر و لسان ذاكر وامرأة صالحة تعينك على امر دنياك و دينك خيرٌ مما اكتنزه الناس) دلەكێ شوكردار، و ئەزمانەكێ زكركەر، و ژنەكا باش هاريكاريا تە بكەت ل سەر كاروبارێت دين و دنيا تە؛ ئەڤە ژ هەمى تشتان چێترە بگەهيتە خەلكى، ڤێجا دا بزانين كا شوكر چيە؟ عائيشا دەيكا مە موسلمانان (خودێ ژێ رازی بیت)، دبێژيت: پشتى ئەڤ ئايەتە هاتيە خوارێ: ((إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِينًا))(( لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَيَهْدِيَكَ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا)) كو تێدا ئاشكرا دكەت هەمى گونەهێت پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) يێت هاتينە ژێبرن ـ يێت پێشى و پاشيێ ـ پتر ب شەڤ رادبوو و شەڤنڤێژ دكرن و هند ل سەر پێت خۆ د راوەستيا هەتا پێت وى د وەرمتن و پەق پەق دبوون. گۆت: من گۆتێ: ئەى پێغەمبەرێ خودێ.. بۆچى تو هندە خۆ دوەستينى؟! ما خودێ گونەهێت تە هەمى ژێ نەبرينە؟! بەرێ خۆ بدێ كا بەرسڤا پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) يا چەوا بوو؟ گۆت: (ڤێجا ما ژبەرهندێ ئەز نە بمە بەندەيەكێ شوكردار)، ئها هۆسا پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) د نيعمەت و شوكرا نيعمەتێ دگەهشت، ئەو ژى ئەڤەيە تو پەرستنا خۆ پتر لێ بكەى و پتر نێزيكى خودێ ببى، نە هەما بەس دەڤ ب تنێ بيت؟
شازدە: نيشانەكا دى ئەڤەيە، ترسا خودێ بەردەوام د دليدا بيت، و بەردەوام ژ خودێ بترسيت، و ب راستى يێ ژ خودێ ژى بترسيت، دێ ل بەر ئەمرێ وى بيت، و نادەتە سەر چو فەرمانێت وى، ڤێجا ئەڤ فەرمانە چ فەرمان بيت، يا ب نڤێژێڤە گرێداى بيت، يان ب سياسەتێڤە، يان ب جلكانڤە، يان هەر تشتەكێ دى. لەوا خودايێ مەزن ب ڤى رەنگى خودان باوەران و موسلمانان ددەتە نياسين: ((إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ)) ب راستى خودان باوەر ئەون ئەوێت هەر گاڤا ناڤێ خودێ هاتە ئينان دلێت وان ژ ترساندا دلەرزن و پرى ترسا خودێ دبيت. و د ئايەتەكا ديدا مزگينيێ ددەتە وان ئەوێت دلێت وان ب ترس: ((الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ)) ئەى موحەممەد.. مزگينيێ بدە وان ئەوێت خۆ بۆ خودێ دشكێنن و بەردەوام بەر ئەمرێ وى بن، ئەوێت گاڤا ناڤێ خودێ هاتەئينان دلێت وان ژ ترساندا دلەرزن. بۆچى ئەڤ ترسە بۆ وان چێدبيت: ((يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ)) ژ رۆژەكێ دترسن (كو رۆژا قيامەتێ يە) دل و چاڤ تێدا دزڤرن و ناراوەستن، دل خۆ دقوتن و د ناڤبەرا هيڤى و بێ هيڤيێدا دئێن و دچن، و چاڤ ژ ڤى ملى بۆ ملێ دى دزڤرن كا دێ كەڤيتە دگەل كيژ ملى، ملێ دۆژەهێ يان بەحەشتێ. ئها ژ ڤێ رۆژێ دترسن. ڤێرێ فەرە ئەم ڤێ پسيارێ بكەين، ئەرێ دل ترسيانى چەوايە؟ نەئەوە تو بكەيە گرى، و نەئەوە تو بكەيە هەوار و قێژى، بەلێ ئەوە ژ ترسێت خودێدا؛ گونەهێ بهێلى، و يێ ژ گونەهێ دويربى، ئها ترس ئەڤەيە تو گونەهێ نەكەى. و ترسا ژ خودێ ئەڤەيە تو ژ كەسێ دى د راستا دينێ خۆدا نەترسى ئەو كى بيت، و چ بيت، چونكى يێ د دنيايێدا ژ خودێ بترسيت ئەو رۆژا قيامەتێ ناترسيت، پێغەمبەرێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) هەروەكى بەيهەقى و ئبن حەبان ڤەدگێرن، دبێژيت: (عن ابي هريرة عن النبي (صلى الله عليه وصلم) يروي عن ربه جل وعلا قال: (وعزتي لااجمع على عبدي خوفين وامنين ذا خافني في الدنيا امنته يوم القيامة واذا امنني في الدنيا اخفته يوم القيامة). ئانكو خودێ دبێژيت: ئەز ب مەزناتيا خۆ كەم، ئەز دوو ترسان و ئێمناهيان ل سەر بەندەيێ خۆ كۆم ناكەم، هەكە ئەو د دنيايێدا ژ من ترسيا ئەز دێ د رۆژا ئاخرەتێدا ئێمنكەم، و هەكە ئەو د دنيايێدا ژ من ئێمن بوو، ئەز دێ د ئاخرەتێدا ترسينم. ڤێجا دڤێت ترسا خودێ وەل مرۆڤى بكەت ب چو رەنگان شەيتان و هەڤالێت شەيتانى نەشێنە مرۆڤى، ڤێجا چ ب رێكا ترسێ بێنە مرۆڤى، يان ب رێكا تەماعيێ و پاريكان.
هەڤدە: ديسا نيشانەكا دى ژ نيشانێت دلێ پاقژ و ساخلەم ئەڤەيە، مرۆڤ يێ پشت راست نەبيت ئەو كار و كريارێت كرين هەمى دێ ژێ قەبويل بن؟ چونكى هەكە ئەو ژ خۆ پشت راست بوو، وى دەمى دێ بێژيت، ما كى ژ من باشترە؟ ئەز رۆژيگرم، نڤێژكەرم، يێ هۆسامە و هۆسامە، ڤێجا دێ بێ منەت بيت، و دلێ پاقژ نەيێ وەسايە، بەردەوام دبێژيت، ما من چ كريە و ئەڤا من كرى ژى، كى دبێژيت دێ ژ من قەبويل بيت؟ خودايێ مەزن ب ڤى رەنگى رەوشا خودێناسان دكەت: ((وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوْا وَقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ)) ئانكو ئەوێت وێ خێر و باشيا ئەو دكەن، دكەن و دلێ وان هەر يێ ب ترسە؛ دترسن خودێ ژ وان قەبويل نەكەت، بۆچى هەر ب ترسن؟ چونكى هەر دێ ب بال خودێڤە زڤرن. پێغەمبەرێ خۆشتڤى د راستا ڤاندا دبێژيت: ئەڤە ئەون يێت نڤێژكەر و رۆژيگر و خێركەر، بەلێ هەر دلێ وان يێ ب ترسە خودێ ژێ قەبويل نەكەت. (حەسەن ئەلبەسرى) دبێژيت: پێشيێت باش و سەحابى ژ هەوە پتر ترسا خێرێت خۆ هەلدگرتن كو ژێ نەئێنە قەبويلكرن ژ ترسا هەوە ژ گونەهێت هەوە كو پێ بهێنە ئيزادان، ڤێجا هەكە دل يێ هۆسا بيت دێ مرۆڤى پالدەت بۆ:
ئێك، كار و كريارێت مرۆڤى بەس بۆ خودێ ب تنێ بن و رويمەتى تێدا نەبيت.
دوو، پتر خێر و خێراتان و كار و كريارێت باش بكەت.
سێ، ئەو كار و كريار د راست و دورست و بنەجه بن ژ ترسا هندێ كو نەهێنە قەبويلكرن.
دويماهيێ.. ئەم دوعا ژ خودايێ مەزن و خودان باش ناڤان دكەين هاريكاريا مە بكەت و هاريكاريا هەوە بكەت و دلێت مە هەميان پاك و پاقژ بكەت، و دلێت مە گۆمرا نەكەت پشتى راستەرێ كرين، و پشتى ئيسلامەتى و باوەرى كريە تێدا، و گونەهێت مە و يێت هەمى موسلمانان ژێ ببەت، و نەڤيانا چو موسلمانان نەئێخيتە سەر دلێت مە، و دلێت مە ب باوەريێ رۆن بكەت و مە ژ وى دلى بپارێزيت يێ ژ خودێ نەترسيت و دلێت مە ل سەر دينێ خۆ و گوهداريا خۆ موكوم بكەت، و مە ژ گونەهان بشۆت و دلێت مە پاقژ و ساخلەم بكەت، و د دنيايێدا دلێ مە تژى ترسا خۆ بكەت، و د ئاخرەتێدا د ئێمن بين و نەترسين، و خودێ چێتر دزانيت.
