بەرسڤێت ل دۆر كاروبارێت جڤاكى

1103 پسیارا ژمارە

پ / ئەرێ هەكە دەين ل سەر ئێكى بيت و پێ چێنەبيت بۆ بزڤرينيت ما گونەهەك ل سەر هەيە؟.

ب / پێدڤيە ئەم خەمەكا مەزن ژ دەينى بخوين و بزانين پێغەمبەرێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) نڤێژ ل سەر دەيندارى نەدكر بۆ پاشڤەبرن، و شەهيدبوون چەندا ب بهايە ل دەف خودێ و دگەل چپكا ئێكێ ژ خوينا شەهيدى هەمى گونەهێت وى ژێ دچن دەين نەبيت. پێغەمبەرێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) هەروەكى موسلمى ڤەگێراى، دبێژيت: خودێ هەمى تشتان بۆ شەهيدى ژێ دبەت دەين نەبيت، و يآ زەنگين و شيان هەين هەكە دەينى نەدەت يآ گونەهكارە، چونكى پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: (مَطلُ الغَنِيِّ ظلْمٌ) دەين گيرۆكرنا زەنگينى ستەمە، هەلبەت ئەڤ حەديسە بوخارى و موسلمى ژ ئەبو هورەيرە (خودێ ژێ رازی بیت) ڤەگێرايە، و ژ گيرۆكرنێ ئنيەتا وى هەر ژ دەستپێكێ يا خەلەت بيت، و ب وێ ئنيەتێ دەينكەت پارێت خەلكى بخۆت و بۆ نەزڤرينيت و خەما دەينى نەهەلگريت، چونكى پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) هەروەكى بوخارى ژ ئەبو هورەيرە ڤەگێراى، دبێژيت: پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) گۆت: (من أَخَذ أَمْوَالَ الناس يُريدُ أَدَاءَهَا أَدَّى الله عنه وَمَنْ أَخَذ يُريدُ إِتْلافَهَا أَتْلَفَهُ الله) يێ پارێ خەلكى دەينكەت و بڤێت بۆ بزڤرينيت خودێ دێ هاريكاريا وى كەت، و يێ پارێ خەلكى وەرگريت و بڤێت پويچكەت، خودێ بەرەكەتێ نائێخيتێ و دێ پويچ كەت. لەوا فەرە دەستپێكا دەينى ئەم سەحكەينە ئنيەتا خۆ، كا مە ئنيەتە بۆ بزڤرينين ئان نە، و هەكە من كار نەكر لێكبدەم بۆ بزڤرينم ئەڤە من ئنيەت دورست نەئينايە، چونكى ئنيەتا دورست ئەوە تو خەما زڤراندنا دەينى بخۆى و خۆ بەرتەنگ بكەى و هندە هەوجەيێت خۆ گيرۆكەى؛ دا دەينى بزڤرينى، هەكە تە ئەڤە نەكر ئەڤە نيشانە ئان تە ئنيەت نەبوو بزڤرينى، ئان ئنيەتا تە نەيا راست و دورست بوو، و يێ ئنيەتا وى يا دورست نەبيت پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) د راستا ويدا دبێژيت: (أَيُّمَا رَجُلٍ يدِينُ دَيْنًا وهو مُجْمِعٌ أَنْ لا يُوَفِّيهُ إِياهُ لَقِي اللَّهَ سَارقًا) ئبن ماجە ڤەگێرايە. بەرێ خۆ بدێ يێ دەينى دكەت و ئنيەتا وى نەزڤراندن بيت يان خەما زڤراندنێ نەخۆت ب دزيكەرى دا نياسين، هەروەكى ئەڤ مالێ وى ب ناڤێ دەينى خوارى يێ دزى. و د حەديسەكا ديدا پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) دياردكەت دبێژيت: يێ دەينەكى بكەت و ئنيەتا وى ئەوە بۆ بزڤرينيت و بمريت بەرى بدەت خودێ دێ لێ بۆريت و دێ دەيندارێ وى رازى كەت، و يێ دەينى بكەت و ئنيەت نەبيت بزڤرينيت پاشى بمريت خودێ دێ تۆلا بۆ دەيندارێ وى رۆژا قيامەتێ ژێ ڤەكەت (من تداين بدين وفي نفسه وفاؤه ثم مات تجاوز الله عنه وأرضى غريمه بما شاء ومن تداين بدين وليس في نفسه وفاۆه ثم مات أقتص الله لغريمه عنه يوم القيامة) حاكمى ڤەگێرايە. و بەرێ خۆ بدێ يێ ئنيەتا زڤراندنا دەينى هەبيت ئنيەتەكا راست و دورست و ب كار كا پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) چ بۆ دبێژيت: (ما من عبد كانت له نية في إداء دينه إلا كان له من الله عون) حاكم و بەيهەقى و تەبەرانى ڤەگێرايە و دبێژيت: (ما من مُسْلِمٍ يدَّانُ دَيْنًا يعْلَمُ الله منه أَنَّهُ يُريدُ أَدَاءَهُ إلا أَدَّاهُ الله عنه في الدُّنْيا) ئبن حەبان و نەسائى و ئبن ماجە. ڤێجا پشتى ڤێ رۆنكرنێ هەكە يێ زەنگين بيت، و نەزڤرينيت يێ گونەهكارە، و هەكە يێ هەژار بيت و دەمێ دەين كرى ئنيەت هەبوو ئەو دەينى بزڤرينيت و كار ژى كريە، و خەما دەينى ژى بەردەوام هەلگرتيە، بەلێ دەستێ وى بەرفرەه نەبوويە بزڤرينيت، و كێماسى و تەخسيرى د زڤراندنا دەينيدا نەكريە.. نە يێ گونەهكارە، بەلێ هەكە دەستپێكێ ئنيەتا وى نەيا دورست بيت يان كێماسى و تەخسيرى كريە هنگى گونەهكارە ژبەر وێ تەخسيريێ، و خودێ چێتر دزانيت.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved