بەرسڤێت ل دۆر كاروبارێت جڤاكى

1647 پسیارا ژمارە

پ: چ نیشان هه‌نه‌ هه‌كه‌ زه‌لامی كرن ئه‌و بۆ ژنێ یێ باشه‌ وه‌كی خودێ فه‌رمانا وی كری و پێگریێ ب فه‌رمانا خودێ (وعاشروهن بالمعروف) دكه‌ت؟

ب : ژ نیشانێت باشیا زه‌لامی ل گه‌ل هه‌ڤژینا خۆ و پێگریا وی ب فه‌رمانا خودێ (وعاشروهن بالمعروف) ئه‌ڤ خالێت خارێنه‌: ئێك: به‌رده‌وام یێ چاڤ ڤه‌كری بیت، و یێ چاڤگرێ نه‌بیت، و ل گه‌ل هه‌ڤژینا خۆ یێ ترش و ته‌حل نه‌بیت، و یێ ب گرنژین بیت، و خه‌مێت خۆ یێت رۆژانه‌ ل گه‌ل خۆ نه‌ئینیته‌ مال و ل هه‌ڤژینا خۆ ده‌ركه‌ت، و دڤێت بزانیت گرنژینا وی د رویێ موسلمانێ دویری ویدا خێر و صه‌ده‌قه‌یه‌، پا تۆ چ دبێژی ل گه‌ل هه‌ڤژینا خۆ، ئه‌بو زه‌ر خودێ ژێ رازی بیت دبێژیت: پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن گۆته‌ من: (لاَ تَحقِرنَّ مِن المعْرُوفِ شَيْئاً ولَوْ أنْ تلْقَى أخَاكَ بِوجهٍ طلِيقٍ) چو ژ خێرێ بچویک و کێم نه‌دانه‌ خۆ ھه‌که‌ تو ب رویه‌کێ ڤه‌کری به‌رێ خۆ بدەیه‌ برایێ خۆ، دیسا هه‌ر ئه‌و خودێ ژێ رازی بیت دبێژیت پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن گۆت: (تَبَسُّمُكَ فِي وَجْهِ أَخِيكَ صَدَقَةٌ) گرنژینا ته‌ د رویێ برایێ ته‌دا خێره،‌ ئه‌ڤه‌ هه‌كه‌ چ په‌یوه‌ندی ب ته‌ڤه‌ نه‌بیت، و به‌نكێ دناڤبه‌را هه‌وه‌دا به‌س بازنێ ئیسلامێ بیت، پا تو چ دبێژێ بۆ وێ یا به‌ر ته‌نشتا ته‌، و هه‌ڤپشكا ژیانا ته‌، و دایكا زاروكێت ته،‌ و كاڤانیا مالا ته‌، و د ئه‌نجامدا جاڤگری و ترش و ته‌حلاتی ل گه‌ل هه‌ڤژینێ به‌روڤاژی فه‌رمانا خودێیه‌ (وعاشروهن بالمعروف). دوو: ئاخفتنێت زڤر و دلئێش و دلگران هه‌می به‌روڤاژی فه‌رمانا خودێنه‌، نه‌خاسمه‌ ئه‌زمان تێژی و خه‌به‌ر گۆتن، چ د ده‌رهه‌قێ وێدا بن، یان ده‌رهه‌قێ مالا وێدا، دایباب بن، یان خویشك و برا بن، یان هه‌تا بنه‌ مال و گوند و عه‌شیره‌ت بیت، ئه‌ڤه‌ هه‌می حه‌رامه‌ و نه‌ دورسته، پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (سِباب المُسْلِمِ فُسوقٌ، وقِتَالُهُ كُفْرٌ)‌ خه‌به‌رگۆتنا موسلمانی ژ رێ دەرکه‌فتنه‌ و شه‌ڕکرنا وی گاورییه‌. (ئانکو کارێ گاورانه‌) ڤێجا ئه‌ز نزانم چاوا پشتی ڤێ حه‌دیسێ و فه‌رمانا خودێ (وعاشروهن بالمعروف) ئه‌و بۆ خۆ دورستدكه‌ن خه‌به‌ران بێژنه‌ هه‌ڤژینێت خۆ، و یێ ده‌ستپێكێ خه‌به‌ران بێژیت گونه‌ھ ستویێ ویدایه،‌ پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (المُتَسابانِ مَا قَالا فَعَلى البَادِي مِنْهُما حتَّى يَعْتَدِي المظلُومُ) ھەردوو خه‌به‌ربێژ گونه‌ھا خه‌به‌رێ وان ل سه‌ر یێ ئێکێ خه‌به‌ر گۆتین ھندی یێ سته‌ملێکری زێدە نه‌که‌ت. به‌لكی نابیت ئه‌م خه‌به‌ران بێژینه‌ مریان، د باش بن یان د خراب بن، پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (لا تسبوا الأموات فتؤذوا الأحياء) خه‌به‌ران نه‌ بێژنه‌ مریان ( دباش بن یان خراب بن) دێ یێت ساخ ئێشینن، و دڤه‌گێره‌كا دیدا پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (لا تسبوا الأموات فإنهم قد أفضوا إلى ما قدموا) خه‌به‌ران نه‌ بێژنه‌ مریان ( دباش بن یان خراب بن) ب راستی ئه‌و ئه‌و گه‌هشته‌ وێ یا وان كری، ڤێجا دڤیت زه‌لامێ ژنێ ژ خودێ بترسیت، و بزانیت نابیت ئه‌و ب ئه‌زمانێ خۆ ژ نا خۆ بێشینیت، و خه‌به‌را بێژیتی، و هشیاربیت نه‌ كه‌ڤیته‌ داڤێت شه‌یتانی ئه‌و ژی ئه‌ڤه‌ یه‌: ئه‌ز مه‌جبوركرم، ئه‌ز نه‌چاركرم، خۆ هه‌ژیكر، ئه‌ز عه‌صه‌بیكرم، و بێهنا من ته‌نگكر، بێهنا ئینا سه‌رێ دفنا من، ئه‌ز توره‌كرم، وه‌ل من كر ئه‌ز خه‌به‌را بێژم، یان مرۆڤێت وێ یێت هه‌ژینه‌، ئه‌ڤه‌ هه‌می رێخۆشكرنا شه‌یتانیه‌، و داڤێت وینه،‌ و مخابن گه‌له‌ك ژ مه‌ دبنه‌ نێچیرا شه‌یتانی، و دكه‌ڤنه‌ داڤێت وی، و خه‌به‌ران دبێژن، پاشی ڤان ئاخفتنان دده‌نه‌ رویێ خۆ، شوینا ئه‌م ئیستغفارا بكێشین، و په‌شیمان ببین، و داخوازا لێبورینێ بخوازین ئه‌م وان ئاخفتنان یێت شه‌یتانی ئه‌ز پێ سه‌ردایریم دده‌مه‌ رویێ خۆ. سێ: ئاخفتنێت شرین و نه‌رم و دلڤه‌كر و دلخوشكه‌ر بێژیته‌ هه‌ڤژینا خۆ، و هه‌ست و شعورێ خۆ بۆ هه‌ڤژینا خۆ ئاشكرا بكه‌ت، و بۆ دیاره‌بكه‌ت كا چه‌ند حه‌ژێدكه‌ت، و كا چه‌ند ژێ خه‌ریب دبیت، و ئه‌ڤ گۆتنێت هوسا دبیت ل ده‌ف ژنێ بهاتربن ژ پارچێت زێری، و دیاریێت بهاگران، و ژنا هه‌ی زه‌لامێ وێ د زێریرا هێلای، به‌لێ یا زرباركری ژ ئاخفتنا دلخوش و نه‌رم و شرین، و ژنا هه‌ی پتر پێدڤی ئاخفتنا نه‌رم و شرین و هنگڤینكریه‌ ژ هه‌ر خه‌لاته‌كێ دی، و پێ خوشتره‌، و ژبیرنه‌كه‌ پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (الكلمةُ الطَّيِّبةُ صدَقةٌ) ئاخفتنا خوش و خێرێ سه‌دقه‌یه‌. چار: ژ نیشانێت باشیا زه‌لامی و پێگریا وی ب فه‌رمانا خودێ، شوكر و سوپاسیا وێ ل سه‌ر كارێ ئه‌و دمالێدا دكه‌ت بكه‌ت، نه‌ خاسمه‌ هه‌كه‌ هه‌ڤژینا وی خزمتا خویشك و برا و دایبابێت وی بكه‌ت، زانا هه‌می نه‌ ئێكن ل سه‌ر خزمه‌تكرنا وێ بۆ زه‌لامێ وێ، پا تۆ چ دبێژی هه‌كه‌ شه‌ڤ و رۆژ دخزمه‌تا كه‌س و كارێت زه‌لامێ خۆدا بیت، و زه‌لامێ وێ جاره‌كێ سوپاسیا وێ ژی نه‌كه‌ت، و بۆ دیاره‌ نه‌كه‌ت یا قه‌نجیه‌كێ دكه‌ت، و هه‌ژی شكر و سوپاسی و په‌سنێیه، و ب راستی یێ سوپاسیا هه‌ڤژینا خۆ ل سه‌ر كارێ وێ یێ نافمالێ نه‌كه‌ت، نه‌خاسمه‌ خزمه‌تا كه‌س و كارێت وی، وی سوپاسیا خودێ نه‌كر، پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دڤێ رامانێدا دبێژیت: ‌(من لم يَشْكُرْ الناس لم يَشْكُرْ اللَّهَ) یێ سوپاسیا خه‌لكی نه‌كه‌ت وی سوپاسیا خودێ نه‌كر، و نه‌بێژه‌ ما چكریه‌؟! و ما چ دكه‌ت؟! چه‌ندێ كێم بیت، ژن حه‌ز دكه‌ت په‌یڤا سوپاسیێ ژ زه‌لامێ خۆ گولێ ببیت، پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دڤێ رامانێدا دبێژیت: (من لم يشكر القليل لم يشكر الكثير) یێ سوپاسیێ ل سه‌ر كێمێ نه‌كه‌ت، ئه‌و ل سه‌ر گه‌له‌كێ ژی ناكه‌ت. پێنج: ده‌ربرینێ ژ هه‌ستێ خۆ یێ ئه‌ڤینیێ، ب گۆتن یان ب كریار بۆ دیاره‌بكه‌ت، و نابیت زه‌لام یێ هشك بیت، و ژ خۆ نه‌گریت هه‌ست و ڤیانا خۆ د راستا هه‌ڤژینا خۆدا دیار‌كه‌ت، و دڤێت چاڤ ل پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی بكه‌ت سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، و هه‌كه‌ ب ده‌ڤێ ده‌ربرین ژ حه‌ژێكرنا خۆ نه‌كر، بلا ب كریاربیت، عائشا دایكا مه‌ موسلمانان دبێژیت: (كُنْتُ أَشْرَبُ فَأُنَاوِلُهُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم، فَيَضَعُ فَاهُ عَلَى مَوْضِعِ فِيَّ، وَأَتَعَرَّقُ الْعَرْقَ فَيَضَعُ فَاهُ عَلَى مَوْضِعِ فيَّ) من ئاڤ ڤه‌دخوار و من دداف پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، ده‌ڤێ خۆ ددانا شوینا ده‌ڤێ من، و ئه‌ز دكه‌فتمه‌ دعادێدا و دا ئاڤێ ده‌مێ و دا ده‌ڤێ خۆ دانیته‌ شوینا ده‌ڤێ من، وبه‌لكی پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن بۆ خه‌لكی هه‌میێ دیار‌دكر كا چه‌ند حه‌ژ هه‌ڤژینا خۆ ده‌كه‌ت، عه‌مرێ كورێ عاصی خودێ ژێ رازی بیت، دبیژیت: من گۆته‌ پێغمبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن (يا رسول الله من أحـبَّ الناس إليك ؟ قال: عائشة قال: من الرجال؟ قال: أبوها) یا پێغه‌مبه‌رێ خودێ كی ژ مرۆڤان پتر تو حه‌ژێدكه‌ی؟ گۆت: عائیشایێ، گۆت من گۆت: ژ زه‌لامان؟ گۆت: بابێ وێ، ڤێجا زه‌لامێ باش ئه‌وه‌ یێ ده‌ربرینێ ژ حه‌ژێكرنا خۆ بۆ هه‌ڤژینا خۆ بكه‌ت ب ئه‌ز‌مان و ب كریار. شه‌ش: ژ نیشانێت باشیا زه‌لامی و پێگریا وی ب فه‌رمانا خودێ (وعاشروهن بالمعروف) ژنێ به‌رده‌وام نه‌ هێلیته‌ ب تنێ، و به‌س بۆ خارنێ و نڤستنێ به‌رێ خۆ بده‌ته‌ ژنێ و مال، و وه‌كێ دی ده‌مێ خۆ هه‌میێ ب خوشێیت خۆ یێت تایبه‌تڤه‌‌ ببه‌ت، و هه‌می ده‌مێ خۆ ل گه‌ل هه‌ڤالێت خۆ ببه‌ت، و نیڤا شه‌ڤێ تنێ قه‌ستا مال بكه‌ت، هه‌روه‌كی مال بۆ فنده‌قه‌، ئه‌ڤه‌ نه‌ دورسته‌ ژنێ ب تنێ بهێلیته‌ مال و ب هجه‌ته‌كا نه‌ یا دورست‌ بێژیت مانی مال یا تژی مرۆڤه،‌ بێهنا وێ ب زه‌لامێ وێ دهێت، و وێ هه‌می كه‌س و كارێت خۆ یێت هێلاین، و سه‌رخاترا ته قوربانی پێ یێت دایین، ‌ ڤێجا نا بیت تو ڤێ ژبیركه‌ی، و رێكا مالێ نه‌گری بۆ خه‌وێ نه‌بیت، و هه‌می ده‌مێت دی ل گه‌ل هه‌ڤالێت خۆ ببه‌ی، و دڤێت هه‌ر تشته‌كێ تو حه‌قێ وی بده‌یێ، و هه‌ڤسه‌نگیه‌كێ بكه‌ی، و بزانه‌ پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (إِنَّ لرَبِّكَ عَلَيْكَ حَقًّا، وَإِنَّ لنَفْسِكَ عَلَيْكَ حقًّا، ولأهلِك عَلَيْكَ حَقًّا، فَأَعْطِ كُلَّ ذِي حَقٍّ حَقَّه) ب راستی خودایێ ته‌ حه‌ق یێ ل سه‌ر ته‌، و نه‌فسا ته‌ حه‌ق یێ ل سه‌ر ته‌ و مالا ته‌ حه‌ق یێ ل سه‌ر ته‌، ھه‌ر خودان حه‌قه‌کێ حه‌قێ وی بدێ. و دڤێت ئه‌و وه‌ختێ خۆ ب ده‌ته‌ مالا خۆ، عائیشا دایكا مه‌ موسلمانان خودێ ژێ رازی بیت دبیژیت: ده‌مێ پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن سپێدێ رادبوو نڤێژێ، هه‌كه‌ ئه‌ز یا هشیار بام سوحبه‌ت ل گه‌ل من دكر هه‌تا ده‌مێ نڤێژێ دهات. حه‌فت: ژ پێگریێیه‌ ب فه‌رمانا خودێ (وعاشروهن بالمعروف) ناڤچاڤگرێ نه‌هێته‌ ده‌ف هه‌ڤژینا خۆ، و ب گرنژین بێته‌ ده‌ف، و بێ سلاڤكرن نه‌هێته‌ ده‌ف هه‌ڤژینا خۆ، مخابن گه‌له‌كیت هه‌ین ژییێ خۆ هه‌میێ نزانیت سلاڤكه‌ته‌ هه‌ڤژینا خۆ، و ئه‌گه‌ر ته‌ دیاره‌كر پێتڤیه‌ سلاڤكه‌ته‌ هه‌ڤژینا خۆ، دێ بێژیت. ما ئێك سلاڤدكه‌ته‌ مالا خۆ، ول دویڤ بوچونا گه‌له‌ك زانایان واجبه‌ ل سه‌ر زه‌لامی سلاڤكه‌ته‌ مالا خۆ، و واجب ژی ئه‌وه‌ هه‌كه‌ نه‌كر یێ گونه‌هكاره،‌ و به‌لگه‌ژی گۆتنا خودێیه‌: (فإذا دخلتم بيوتا فسلموا على أنفسكم) و ئیمامێ به‌غه‌وی خودێ ژێ رازی بیت، د ته‌فسیرا خۆدا ڤێ بوچونێ دگه‌هینیته‌ ڤان زانایان جابرێ كورێ عه‌بدوللاهی و طاوسی و زوهری و قه‌تاده‌ی و ضه‌حاكی و عه‌مرێ كورێ دیناری خودێ ژ هه‌میان رازی بیت، و قه‌تاده‌ خودێ ژێ رازی بیت دبێژیت: (إذا دخلت بيتك فسلم على أهلك فهو أحق من سلمت عليه) هه‌كه‌ تو چویه‌ دمالا خۆڤه‌، سلاڤكه‌ مالاخۆ (هه‌ڤژینا خۆ) ئه‌و هه‌میان هه‌ژیترن تو سلاڤكه‌یێ، و زانایێ ئه‌وزاعی هه‌كه‌ چوبا دمالا خۆڤه‌، و ژبیركربا سلاڤكه‌ته‌ مالا خۆ، دا ده‌ركه‌ڤیته‌ڤه‌ و جاره‌كا دی هێته‌ ژۆرڤه؛‌ دا سلاڤبكه‌ت، هندی گرنگی ددا سلاڤا ل سه‌ر هه‌ڤژینێ و مالێ، و دڤێت زه‌لام و ژن بزانن تشتێ وان پێتڤی بۆ هه‌ی ڤیان و حه‌ژێكرنه‌، و رێكا ده‌ستڤه‌ئینا ڤێ چه‌ندێ سلاڤه‌؛ ژ به‌ر هندێ دڤێت هه‌ردوو سلاڤێ ژبیرنه‌كه‌ن، نه‌خاسمه‌ زه‌لام ده‌مێ دهێته‌ مالا خۆڤه‌ پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ر دڤه‌گێرا موسلمیدا دبێژیت: (وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لا تَدْخُلُوا الجَنَّةَ حَتَّى تُؤْمِنُوا، ولا تُؤْمِنُوا حَتَّى تَحَابُّوا، أَوَ لا أَدُلُّكُمْ عَلَى شَيءٍ إِذَا فَعَلْتُمُوه تَحَابَبْتُمْ ؟ أَفْشُوا السَّلامَ بينَكم) ئه‌ز ب وی که‌مه‌ یێ روحا من د ده‌ستیدا، ھوین ناچنه‌ به‌حه‌شتێ ھه‌تا ھوین باوه‌ریێ نه‌ئینن، و ھوین باوه‌ریێ نائینن، ھه‌تا حه‌ژ ئێک و دوو نه‌که‌ن، ئه‌رێ ئه‌ز تشته‌کێ نیشا ھه‌وه‌ نه‌ده‌م ھه‌که‌ ھه‌وه‌ کر حه‌ژ ئێک و دوو بکه‌ن؟ سلاڤێ د ناڤبه‌را خۆدا بلاڤ و ئاشکراکه‌ن. ڤێجا ئه‌ڤه‌ حنێرا سلاڤێیه‌؛ ژ به‌ر هندێ دڤێت زه‌لام ژبیر نه‌كه‌ت، و سڤك نه‌دانیت، سلاڤكر یان نه‌، و وه‌ره‌ ل گه‌ل من گوهێ خۆ بده‌ ڤی شیره‌تی ژ پیغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن هه‌روه‌كی ترمزیێدا هاتی پیغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن گۆته‌ ئه‌نه‌سی خودێ ژێ رازی بیت: (يابني إذا دخلت على أهلك فسلم يكون بركة عليك وعلى أهل بيتك) كورێ من هه‌كه‌ تۆ چو یه‌ دمالاخۆڤه‌، سلاڤكه‌ وان، سلاڤا ته‌ به‌ره‌كه‌ته‌ زێده‌ییا خێرێیه‌ بۆ ته‌ و بۆ خه‌لكێ مالا ته‌، و دڤه‌گێرا ئه‌بوداود ژ ئه‌بی ئومامه‌ خودێ ژێ رازی بیت هاتیه‌ دبێژیت پیغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن گۆت: (ثَلاثَةٌ كلهم ضَامِنٌ على اللَّهِ عز وجل رَجُلٌ خَرَجَ غَازِيًا في سَبِيلِ اللَّهِ فَهُوَ ضَامِنٌ على اللَّهِ حتى يَتَوَفَّاهُ فَيُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ أو يَرُدَّهُ بِمَا نَالَ من أَجْرٍ وَغَنِيمَةٍ وَرَجُلٌ رَاحَ إلى الْمَسْجِدِ فَهُوَ ضَامِنٌ على اللَّهِ حتى يَتَوَفَّاهُ فَيُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ أو يَرُدَّهُ بِمَا نَالَ من أَجْرٍ وَغَنِيمَةٍ وَرَجُلٌ دخل بَيْتَهُ بِسَلَامٍ فَهُوَ ضَامِنٌ على اللَّهِ عز وجل) سێ كه‌سان خودێ ب خوڤه‌ یێت گرتین، ئێك دریا خودێدا ده‌ركه‌ڤیته‌ جهادێ هه‌كه‌ مر ئه‌و وی ببه‌ته‌ به‌حه‌شتێ، یان ب دەستکه‌فتی و خێرا گه‌ھشتییێ بزڤڕینیته‌ ڤه،‌ و مرۆڤه‌ك ده‌ركه‌فتبیته‌ مزگه‌فتێ ئه‌و هیڤیا خودێڤه‌یه‌ هه‌تا ئه‌مانه‌تێ خۆ ژێ وه‌ردگریت، یان وی ب وێ خێرا گه‌ھشتییێ بزڤڕینیته‌ ڤه، و مرۆڤه‌ك ب سلاڤكرنێڤه‌ ب چیته‌ دمالا خۆڤه، ئه‌و یێ ب هیڤیا خودێڤه‌، پشتی ڤێ هه‌میێ دڤێت زه‌لام سستییێ دسلاڤێدا نه‌كه‌ت و ب سڤكڤه‌ نه‌گریت و نه‌چیته‌ دمالا خۆڤه‌ بێ سلاڤكرن.‌ ‌ هه‌شت: نه‌ ژ پێگرێیه‌ ب فه‌رمانا خودێ (وعاشروهن بالمعروف) ئه‌و وێ بشكێنیت، یان كه‌س و كارێت وێ، و دڤێت ئه‌و قه‌درێ كه‌س و كارێت وێ بگریت، كا چاوا وی دڤێت ژن قه‌درێ كه‌س و كارێت وی بگریت. نه‌ھ: هاریكرنا هه‌ڤژینێ دكاروبارێت مالێدا، و نه‌خاسمه‌ هه‌كه‌ یا وه‌ستیایی بیت، یان نه‌ساخ بیت، و دڤێت زه‌لام دلوڤانیێ پێ ببه‌ت، و نه‌بێژیت كارێت مالێ هه‌می كارێ وێنه،‌ دڤێت و نه‌ڤێت دڤێت بكه‌ت، ئه‌ڤه‌ نه‌ یا دورسته،‌ یا دورست هاریكاریا وێ بكه‌ت، و دهه‌می كاراندا، ئه‌ڤه‌ پێغه‌مبه‌رێ خودێیه‌ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، دگه‌ل كو مژیلی كاروبارێت مه‌زن بوو، به‌لێ ده‌مێ ل مالا خۆ دخزمه‌تا واندا بوو، دڤه‌گێرا بوخاریدا پسیار ژ دایكا مه‌ موسلمانان عائیشایێ خودێ ژێ رازی بیت هاته‌كرن، كا پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن دمالا خۆدا یێ چاوا بوو؟ گۆت: (كانَ يكونُ في مَهْنَةِ أهله تعني خدمة أهله فإذا حضرت الصلاة خرج إلى الصلاة) دخزمه‌تكرنا مالا خۆدا بوو، و هه‌كه‌ بانگ هاته‌ دان، ده‌ردكه‌فت چو نڤێژێ، و هنده‌ ڤه‌گێرێت دیدا هاتیه‌ (يخيط ثوبه ويخصف نعله ويرقع دلوه) جلكێت خۆ ددرین، و شمكا خۆ پنی دكر، و دولكێ خۆ پاته‌دكر، و دڤه‌گێره‌كا دیدا دبێژیت: (ما كان إلا بشرا من البشر كان يفلى ثوبه ويحلب شاته ويخدم نفسه) مرۆڤه‌ك ژ مرۆڤان پێڤه‌تر نه‌بوو، جلكێت خۆ رادكرن، و بزنا خۆ ددوت، و خزمه‌تا خۆ دكر، هه‌كه‌ پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، خوشتڤی و بژاره‌ و ژێگرتیێ خودێ ب ڤی ره‌نگی بیت‌ دمالا خۆدا، ئه‌ڤه‌ دخازیت ئه‌م ل دویف ده‌وسا وی بچین، و رێكا وی بگرین، و خزمه‌تا مالێ كێماسی نه‌ دانین، و هه‌ڤدژی زه‌لامینیێ نه‌ بینین. و دڤێت به‌رده‌وام دخزمه‌تا مالا خۆدا بیت، نه‌خاسمه‌ د ده‌مێ له‌وازی و نه‌ساخیێدا، و دڤێت زه‌لام ڤان ره‌وشان به‌رچاڤ وه‌رگریت، د شه‌رێ ئێكێدا یێ ئیسلامێ و یێ بویه‌ ناڤبر و وه‌رچه‌رخانه‌ك د دیروكا ئیسلامێدا، د شه‌رێ به‌درێدا، پیغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، فه‌رمانا عو‌ثمانێ كورێ عه‌فانی خودێ ژێ رازی بیت، بمینیت خزمه‌تا هه‌ڤژینا خۆ ره‌قیایێ بكه‌ت ژ به‌ر نه‌خوشیا وێ، و ب فه‌رمانا پیغه‌مبه‌رێ خوشتڤی كر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، هه‌روه‌كی ئه‌ڤه‌ دڤه‌گێرا بوخاریدا هاتی پیغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن گۆتێ: (إِنَّ لك أجْرَ رَجُلٍ مِمَّنْ شَهِدَ بَدْرًا وَسَهْمَهُ) خێرا زه‌لامه‌كێ پشكداری دبه‌دریداكری و پشكا وی ژ ده‌ستكه‌فتان بۆ ته‌یه‌. ده‌ھ: به‌روڤاژی (وعاشروهن بالمعروف)‌ زه‌لام هاریكاری هه‌ڤژینا خۆ بیت گونه‌هان بكه‌ت، و رێكێت خودێ و پێغه‌مبه‌ری پێ نه‌خوش بگریت، و دڤێت بزانیت خودایێ مه‌زن دبێژیت: (ياأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلائِكَةٌ غِلاَظٌ شِدَادٌ لاَّ يَعْصُونَ اللَّهَ مَآ أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ) گه‌لی خودان باوەران خۆ و مالێت خۆ ژ ئاگرەکی بپارێزن، داردوویێ وی مرۆڤ و به‌رن، ھندەک ملیاکه‌تێت دلڕەق و دژوار و ب ھێز یێت ل سه‌ر، و ئه‌و [ملیاکه‌ت] بێ ئه‌مری و نه‌گوھدارییا خودێ ناکه‌ن ل سه‌ر وی تشتێ ئه‌مرێ وان پێ ھاتییه‌ کرن، و وێ دکه‌ن یا فه‌رمانا وان پێ دئێته‌کرن، مخابن ئه‌ڤرۆ به‌رڤاژی ڤی كاری ئه‌م ل گه‌له‌ك زه‌لامان دبینین و دبهیسین، فه‌رمانا ژنا خۆ دكه‌ن كارێ خۆ جوان بكه‌ت و ومكیاجه‌كێ نه‌ شه‌رعی بدانیت بۆ ده‌ركه‌فتنێت ده‌رڤه‌ و تێكه‌ل و نه‌ دورست و نه‌ شه‌رعی، و هه‌كه‌ ژنێ گوهێ خۆ نه‌دایێ، و ڤیا خودێ رازی كه‌ت نه‌ وی، هه‌لویستی ل ژنێ دهه‌لدگریت و د ئێشینیت، ب ئه‌زمانێ خۆ یان ب ده‌ستێ خۆ، یان ب كریارا خۆ، و ڤیابا یێ هوسا نه‌با. یازده‌: دڤێت كه‌رامه‌تا ژنێ و كه‌س و كارێت وێ بپارێزیت، كا چاوا وی دڤێت كه‌رامه‌تا وی و كه‌س و كارێت وی، هه‌ڤژینا وی ب پارێزیت، پیغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (لاَ يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يُحِبَّ لأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ) که‌س ژ ھه‌وە ب دورستی باوەریێ نائینیت ھه‌تا وی خێر بۆ برایێ خۆ نه‌ڤێت کا چاوا بۆ خۆ دڤێت، هه‌ر بێ رێزكرن بیت ب ئه‌زمانی بیت یان ب كریاربیت پێش چاڤێ خه‌لكی بیت یان ب تنێ بیت به‌رۆڤاژی فه‌رمانا خودێیه‌ (وعاشروهن یالمعروف) .

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved