ب :مرۆڤ هه‌می ئێك جوین نینن د راستا مرۆڤانيیێدا و هه‌می وه‌كی ئێك ناپارێزن و وه‌كی ئێك خه‌مێ ژ مرۆڤانيیێ ناخۆن یێ ژ هه‌میان باشتر ئه‌وه یێ ل رێزا ئێكێ دهێت و یێ ژ هه‌میان خرابتر ئه‌وه یێ ل رێزا دویماهيیێ دهێت:
ئێك: مرۆڤانيیێ دپارێزیت، مرۆڤێ وی یێ باش بیت، یان یێ خراب بیت، ل ده‌ڤ وی ئێكه؛ چونكی دزانیت پارازتنا مرۆڤانيیێ ئه‌ركه، و واجبه، و دڤێت پێ راببیت، بێی كو به‌رێ خۆ بده‌تێ، كا مرۆڤێ وی یێ چاوایه، یێ ل ڤێ رێزێ قه‌نجيیێ د گه‌ل مرۆڤێ خۆ دكه‌ت یێ خراب بیت یان یێ باش بیت، و قه‌نجی یا به‌رده‌وامه و لێ ناڤه‌گریت، خۆ هه‌كه مرۆڤێ وی یێ خراب ژی بیت، خودایێ مه‌زن دبێژیت: (وَلاَ يَأْتَلِ أُوْلُواْ الْفَضْلِ مِنكُمْ وَالسَّعَةِ أَن يُؤْتُواْ أُوْلِى الْقُرْبَى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ وَلْيَعْفُواْ وَلْيَصْفَحُواْ أَلاَ تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ) و بلا خودانێت خێر و سه‌ده‌قه و که‌ره‌م و به‌رفره‌ھییێ سویند نه‌خۆن، کو قه‌نجی و خێرێ د گه‌ل که‌س و کارێت خۆ یێت ھه‌ژار و به‌لنگاز و مشه‌ختی یێت ڕێکا خودێ ناکه‌ن، و بلا ل وان ببۆرن و چاڤێ خۆ ژ وان بگرن و ئازا بکه‌ن، ما ھه‌وه نه‌ڤێت خودێ ل ھه‌وه نه‌گریت و گونه‌ھێت ھه‌وه ژێ ببه‌ت، و خودێ ب خۆ گونه‌ھ ژێبه‌ر و دلۆڤانه. هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ ئایه‌ته د راستا ئه‌بوبه‌كریدا (خودێ ژێ رازی بیت) هاته خوارێ، موسته‌ح دایكا وی كچ خاله‌تا ئه‌بو به‌كری بوو، و یێ هه‌ژار بوو، و ئه‌بو به‌كری هاریكاريیا وی دكر، و پاره ددانێ و مه‌صره‌ف لێ دكر، ده‌مێ دورويیان د راستا دایكا مه موسلمانادا ئاخفتین، وی ژی خۆ دا د گه‌ل وان و ئاخفتنێت وان ڤه‌گێران، ئینا ئه‌بو به‌كری سویند خوار پشتی موسته‌ح ل دویڤ بێ به‌ختيیا دورويیان كه‌فتی، ئه‌و چو ل موسته‌حی نه‌مه‌زێخیت و چو مفايى نه‌گه‌هینیتێ، ئینا ئه‌ڤ ئایه‌ته هاته خوار، پشتى گولێ بووی: (أَلاَ تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ) گۆت: به‌لێ ب خودێ مه دڤێت خودێ گونه‌هێت مه ژێ ببه‌ت، و زڤری مه‌زخاندنا خۆ و قه‌نجیكرنا خۆ د گه‌ل موسته‌حی، به‌رێ خۆ بدێ ما ژ ڤێ خرابيیێ مه‌زتر هه‌یه ئێك بگه‌هینیته مرۆڤی، بێ به‌ختی د ده‌رهه‌قێ نامویسا كچا مرۆڤیدا باخڤیت به‌لێ د گه‌ل هندێ ژی قه‌نجيیا خۆ لێ نه‌ڤه‌گریت. له‌وا پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤی (سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن) د ڤه‌گێرا بوخاریيێدا دبێژیت: (لَيْسَ الْواصِلُ بِالمُكافئ وَلكِنَّ الواصِلَ الَّذي إِذا قَطَعتْ رَحِمُهُ وصلَهَا) یێ بۆ مرۆڤانیيێ باش نه‌ئه‌وه یێ قه‌نجی و باشيیێ ل جھی بدانیت، به‌لێ یێ بۆ مرۆڤانيیێ باش ئه‌وه ھه‌که مرۆڤێت وی بۆ د خراب بن ئه‌و بۆ وان ھه‌ر یێ باش بیت.
دو: یێ باشه هه‌كه مرۆڤێت وی د باش بن، و هه‌كه نه دباش بن، دبێژیت: ئه‌م ژی وه‌كی وان، گه‌له‌ک که‌س پارازتنا مرۆڤانييێ خه‌له‌ت تێ دگه‌ھن، تێ دگه‌ھن ھه‌که د گه‌ل ته د باش بن، تو ژی د گه‌ل وان باش بی، و قه‌نجيیێ دانيیه شوینا قه‌نجيیێ، و ھه‌که د گه‌ل ته باش نه‌بن، و چو قه‌نجيیا د گه‌ل ته نه‌که‌ن، تو ژی وه‌کی وان به، ئه‌ڤه نه مرۆڤانيیا دورسته هه‌روه‌كی د حه‌دیسا به‌ری نوكه‌دا هاتی به‌لێ یێ هۆسا ل رێزا دویی دهێت.
سێ: نه هاریكاريیا چو مرۆڤێت خۆ دكه‌ت، و نه هاریكاريیێ ژ كه‌سێ وه‌ردگریت، یان خۆ هه‌وجه ناكه‌ته مرۆڤێت خۆ، و ژ مرۆڤێت خۆ ڤه‌قه‌تیایه، به‌لێ ژ وان نه یێ سله، هه‌كه مرۆڤێت خۆ دیتن سلاڤ يا د ناڤبه‌را واندا هه‌ى و هه‌ر هند ئه‌ڤه ژی ژ وان ناهێته هه‌ژمارتن یێت مرۆڤانیيێ دپارێزن.
چار: ژ مرۆڤێت خۆ یێ سله و ب سه‌ر وانڤه ناچیت، و د گه‌ل وان نائاخڤیت، و نه باشيیێ دگه‌هینیته وان نه خرابيیێ، و بۆ ڤان مرۆڤان یێت ژ كه‌س و كارێت خۆ سل و د گه‌ل مرۆڤێت خۆ نه‌ئاخڤیت ئه‌ز دبێژم: ئیسلام دینه‌کێ واقعيیه و سه‌ره‌ده‌ری و ته‌عامولێ د گه‌ل واقعی دکه‌ت، و سروشتێ مرۆڤ ل سه‌ر؛ دبیت ھنده جاران که‌رب دێ گریت و که‌رب گرتی چیت و عه‌سه‌بی بیت، ژ به‌ر کارڤه‌ژه‌نه‌کێ و دێ بریارێ ده‌ت د گه‌ل مرۆڤه‌كێ خۆ نه‌ئاخڤیت، به‌لێ دڤێت ئه‌ڤ ھه‌لویسته زێده نه‌کێشیت و سێ شه‌ڤ و رۆژان نه‌بۆریت، ھه‌که ژ سێ شه‌ڤ و رۆژان بۆری، دڤێت ژ ھه‌لویستێ خۆ بێته خوارێ و ده‌ست ژ سلبوونا خۆ به‌رده‌ت و بھێليت، و رێکێ نه‌ده‌نه شه‌یتانی پتر د ناڤبه‌را واندا نه‌خۆشکه‌ت، چونکی ئه‌ڤه مراد و خۆزیيا شه‌یتانیيه، ھه‌روه‌کی خودێ مه‌زن د راستا ویدا دبێژیت: (إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ) راستی شه‌یتانی دڤێت دژمناتی و نه‌ڤیانێ بێخیته د ناڤبه‌را ھه‌وه‌دا. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤی (سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن) د حه‌دیسا بوخاری و موسلمیدا دبێژیت: که‌ربێت خۆ ژ ئێکدو ڤه‌نه‌که‌ن، و نه‌ڤیانا ئێکدو نه‌ھه‌لگرن، حه‌سویديیێ ب ئێکدو نه‌به‌ن، و ژ ئێکدو سل نه‌بن، و پشتا خۆ نه‌ده‌نه ئێکدو، و ئێکدو نه‌ھێلن، و مرۆڤانيیێ نه‌بڕن، و به‌نده‌یێت خودێ بن و برایێت ئێک بن، (ئانکو ھه‌ڤکاريیا براینيیێ د گه‌ل ئێکدو بکه‌ن) و نه‌دورسته بۆ چو موسلمانان سێ رۆژان زێده‌تر ژ برایێ خۆ سل ببن. و ھه‌که وان ژ سێ رۆژان بۆراند و د گه‌ل ئێکدو نه‌ئاخفتن، ھنگی ئه‌و یێ زیانه‌کا مه‌زن دگه‌ھیننه ئاخره‌تا خۆ، و ھه‌که بزانن زیانا مرۆڤ ژێ بترسیت و خه‌مێ بۆ بخۆت ھه‌ر ئه‌ڤه‌یه، ھه‌می حه‌فتيیان گونه‌ھێت به‌نده‌یان دوشه‌مب و پێنج شه‌مبان دھێنه ژێبرن، ئه‌و نه‌بن ئه‌وێت ماینه ل سه‌ر رکمانا خۆ، و ژ ئێکدو سل. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤی (سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن) د راستا ڤاندا دبێژیت: ده‌رگه‌ھێت به‌حه‌شتێ رۆژا دوشه‌مبێ و پێنج شه‌مبێ دھێنه ڤه‌کرن، ڤێجا گونه‌ھێت ھه‌ر به‌نده‌یه‌کێ ھه‌بیت چو شریک بۆ خودێ نه‌چێکربن دھێنه ژێبرن، مرۆڤه‌ک نه‌بیت ئه‌و و برایێ خۆ (یان خویشکا خۆ) د ژێک سل بن، دێ بێژیت: ڤان ھه‌ردوکان بھێلن ھه‌تا ژێک ئاشت دبن، ڤان ھه‌ردوکان بھێلن ھه‌تا ژێک ئاشت دبن، و هه‌كه سلبوونی ژ هه‌ردوكان بیت، هنگی یێ باشتر ژ ھه‌ردوکان ئه‌وه یێ به‌ری ھه‌ڤالێ خۆ ئاشت ببیت، و د گه‌ل مرۆڤێ خۆ باخڤیت، و سلاڤ بکه‌تێ، پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤی (سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن) دبێژیت: نه‌دورسته بۆ چو موسلمانان سێ شه‌ڤان زێده‌تر ژ برایێ خۆ سل ببیت، بگه‌ھنه ئێک، ئه‌ڤه به‌رێ خۆ وه‌رگێریت و ئه‌ڤه به‌رێ خۆ وه‌رگێریت، و یێ باشتر ژ وان یێ به‌راھیيێ سلاڤ دکه‌ت. و بلا ئه‌م بزانین مرنا ل پشتا گوھێ مه و ژ رھا پاتکا مه بۆ مه نێزیکتره، و یێ مر و ژ مرۆڤێ خۆ سل، وی دویماھيیه‌کا کرێت بۆ خۆ ھه‌لبژارت.. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤی (سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن) د راستا ڤی که‌سیدا دبێژیت: نه‌دورسته بۆ چو موسلمانان سێ شه‌ڤان زێده‌تر ژ برایێ خۆ سل ببیت، و ھه‌رکه‌سێ زێده ژ سێ شه‌ڤان سل بوو، و مر، ئه‌و چۆ جه‌ھنه‌مێ، ئه‌ڤه هه‌كه ژ ئێكێ دویر سلل ببیت، پا تو چ دبێژی یێ ژ مرۆڤێ حۆ و نێزیكێ خۆ سل، و ل سه‌ر هندێ مر، هنگی ئه‌و دێ ژ (قاطع رحم) هێته هه‌ژمارتن و وی گونه‌هه‌كا مه‌زن و كه‌بیره د گه‌ل خۆ بره د گۆڕێ خۆدا خودێ مه ژێ بپارێزیت.
پێنج: یێ ژ هه‌ميیان خرابتر ئه‌وه یێ رێزا پێنجێ دهێت، ئه‌و ژی ئه‌وه یێ شوینا باشيیا وی بگه‌هیته مرۆڤێت وی، خرابیا وی بگه‌هیتێ، و مرۆڤێت وی هه‌ر باشيیێ لێ بكه‌ن، ئه‌و هه‌ر خرابيیێ بگه‌هینیته وان، و مرۆڤێت وی خۆ ژ وى بكرن ژ به‌ر خرابيیا وی، و پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن) دبێژیت (إن من شر الناس منزلة عند الله يوم القيامة رجل اتقاه الناس لشره) مرۆڤێ جھێ وی ل دەڤ خودێ رۆژا قیامه‌تێ یێ ژ ھه‌میان خرابتر ئه‌وه یێ خه‌لك خۆ ژێ بپارێزیت ژ به‌ر خرابیيا وی.
خوانده‌ڤانێ هێژا، ڤێجا وه‌ره ره‌نگه‌كێ ل كار و هویر خۆ بدانه به‌رامبه‌ر ڤان پێنج جوینان، كا تو كی ژ وانی، به‌لێ یێ دادوه‌ر و عادلبه، و بزانه به‌س یێ ئێكێ ب تنێ ژ وان دهێته هه‌ژمارتن، مرۆڤانيیێ دپارێزیت، و مافێ مرۆڤانیيێ دده‌تێ، و ژ نه‌پارێزه‌ران بۆ مرۆڤانيیێ (قاطع رحم) ناهێته هه‌ژمارتن، و هه‌ر ژڤانه‌كا خودێ دایه مرۆڤ پارێزان، ژ وی دگریت، و یێت دى هه‌می د سه‌رفه‌راز نینن، به‌لێ هه‌می وه‌كی ئێك د خراب نینن، ئێك ژ ئێكى خرابتره، و یێ دویماهیيێ ژ هه‌میان خرابتره، پاشی یێ سه‌ردا، و پاشی یێ سه‌ردا، خودێ مه ژ وان نه‌دانیت، و پرسینا وان د گه‌ل مه نه‌كه‌ت، و مه ژ یێت ئێكێ بدانیت.
