ب / شەهدەزۆرى (شەهدەييا ژ درەو) ژ گونەهێت مەزنە ئەوێت نەهێنە ژێبرن و نەهێنە غەفراندن ب تۆبەكا تايبەت نەبيت، و ژ گونەهێت مەزنە، چونكى پشتەڤانيا زۆرداريە و پشتەڤانيا مرۆڤێ نەهەقە، و بەرزەكرنا مافێت ستەملێكريە، و بەربەرزەكرنا دادگەهێيە، و دلان بەرێك دبەت، و نەڤيان و كەرب و كينێ چێدكەت، و خودآ مەزن د سۆرەتا حەجدا ئەمرێ مە يێ كرى ئەم موسلمان خۆ ژ شەهدەزۆريێ بدەينە پاش، دبێژيت: ((فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ)) و خۆ ژ گۆتنا پويچ و درەوێ و شەهدەزۆريێ بپارێزن، و خۆ ژێ دويربێخن. د سۆرەتا فورقاندا مەدحێت وان دكەت يێت خۆ ژ شەهدەزۆريێ ددەنە پاش و تێكەلى شەهدەزۆريێ نەبن، دبێژيت: ((وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ)) و ئەوێت بەرهەڤ نەبن خرابى و پويچيێ بكەن چ شيرك چ درەو چ شەهدەزۆرى چ ژى هەر تشتەكێ دى يێ پويچ. و خەلاتەكآ مەزن بۆ وان دياركر، دبێژيت: ((أُولَٰئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا ))(( خَالِدِينَ فِيهَا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا )) ئەڤە يێت خۆ ژ شەهدەزۆريێ ددەنە پاش دێ ب بلندترين جهێت بەحەشتێ ئێنە خەلاتكرن، ژبەر وێ سەبرا وان ل سەر پەرستن و گوهداريا خودێ كێشايى، و ب خێرهاتن و ب سلاڤ، ملياكەت دێ ب بەرڤە ئێن، هەروهەر دێ تێدا بن، چ خۆش جه و چ خۆش وارگەهە. ڤێجا يێ دڤێت خۆ ژ ڤى خەلاتى زرباركەت.. بلا تێكەلى شەهدەزۆريێ ببيت و يێ ئەڤ خەلاتە بڤێت و حەزبكەت ژێ نەچيت و ژێ زربار نەبيت بلا نە دوير و نە نێزيك تێكەلى شەهدەزۆريێ نەبيت و چو جار ژ درەو شەهدە نەدەت.
پێغەمبەر (سلاڤێت خودێ لێ بن) د راستا شەهدەزۆريێدا د ڤەگێرا بوخارى و موسلميدا ژ ئەبى بەكرەتە (خودێ ژێ رازی بیت) هاتيە ڤەگوهاستن دبێژيت: پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) گۆت: (ألا أُنبِّئكُم بأكبر الكَبائِر؟ قُلنَا: بَلَى يا رسول اللَّهِ. قَالَ: « الإشراكُ باللَّه، وعُقُوقُ الوالِديْنِ » وكان مُتَّكِئا فَجلَس، فقال: « ألا وقَوْلُ الزُّور، وشهادە الزور » فما زال يُكَررُهَا حتى قلنا: لَيْتَهُ سكَت) ئەرێ مەزنترين گونەهێت مەزن بۆ هەوە نەبێژم؟ مە گۆت: بەلێ يا پێغەمبەرێ خودێ، گۆت: چێكرنا هەڤپشكايە بۆ خودێ، و هێلانا دلێ دەيبابايە، (و يێ پالداى بوو.. روينشتە خوارێ و گۆت) و بزانن گۆتنا درەو و بێبەختى، و هەر گۆت و گۆتەڤە هەتا (ژبەر وى و ژ دلپێڤەبوون هندى هند زێدە گۆتەڤە) مە گۆت: خۆزى هشببا. و زانايێت مە دبێژن: هندى هند يا ب زيانە و دبيت يا سڤك بيت ل دەف هندەكان و سستيێ تێدا بكەن لەوا پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) زێدە گۆت و ئەم ژێ ئاگەهداركرين.
و د ڤەگێرەكا بوخاريدا ژ ئەبو هورەيرە (خودێ ژێ رازی بیت) هاتيە.. يێ شەهدەزۆريێ نەهێليت و شەهدەييا درەو بدەت رۆژيا وى ژێ ناهێتە قەبويلكرن و ئەو ب وێ رۆژيێ بەس خۆ برسى و تێنى دكەت و هەر هند (مَنْ لَمْ يدعْ قَوْلَ الزُّور والعمَلَ بِهِ فلَيْسَ للَّهِ حَاجە في أَنْ يدَعَ طعامَهُ وشَرَابهُ) هەركەسێ گۆتنا درەو و كارپێكرنێ نەهێليت خودێ منەت ب وى نينە ئەو خوارنا خۆ و ڤەخوارنا خۆ بهێليت. و ئبن ماجە ژ ئبن عومەرى (خودێ ژێ رازی بیت) ڤەدگێريت دبێژيت: پێغەمبەرى (سلاڤێت خودێ لێ بن) گۆت: (لن تزول قدم شاهد الزور حتى يوجب الله له بالنار) رۆژا قيامەتى پێت شەهدەزۆرى ناهێن و بچن هەتا خودێ جەهنەمێ بۆ وى واجب نەكەت، ڤێجا بلا يآ ژ درەو شەهدەييآ ددەت ژ خودێ بترسيت و خۆ ژ ڤى ساخلەت و رەوشتێ كرێت و خراب و نەجوان و گونەها مەزن بدەتە پاش. و سزايآ وى د دنيايێدا ئيمام مالك و شافعي و ئيمام ئەحمەد دبێژن: دڤێت شەهدەزۆر بێتە ئێشاندن و پاشڤەبرن و بێتە نياسين شەهدەزۆرە؛ دا كەس شەهدەييا وى نەوەرگريت، و ئيمام مالك زێدەى ڤى دبێژيت: دڤێت د مزگەفتانڤە و د سويكاندا و د جڤاتێت خەلكيدا بێتە ئاشكراكرن ئەڤ مرۆڤە شەهدەزۆرە؛ دا ئەڤ كارە ببيتە پاشڤەبرن بۆ غەيرى وى شەهدەييا درەو نەدەن، و خودێ چێتر دزانيت.
