بەرسڤێت شەرعى ل دۆر پرسێت جودا جودا

1597 پسیارا ژمارە

پ : ئه‌رێ چ رامان و ده‌رس و وانه‌ د مشه‌ختبونێدا هه‌نه‌؟

ب : مشه‌ختبوون شانازیه‌كه‌ ژ شانازیێت ئیسلامێ، قویناغه‌كا هه‌راگرنگ و پیروزه‌ ژ دیروكا ئیسلامێ، دڤێت موسلمان تێدا بژین و چامه‌ و ده‌رسان ژێ وه‌رگرن، و به‌رێ خۆ نه‌ده‌نێ قوناغه‌كا دیروكییا ره‌پ و رویته،‌ و یا بێ دان و به‌خشینه‌، به‌لكی كانیه‌كا ئاڤ رێژه‌، به‌رده‌وام موسلمان دشێت ژێ وه‌رگریت و ژێ ڤه‌خۆت، مه‌زنترین وانه‌ و ده‌رس ئه‌م ژ مشه‌ختبوونێ ووه‌رگرین ئه‌ڤه‌نه:‌ ئێك: دڤێت ئه‌م دینێ خۆ رزگاركه‌ین و بپارێزین، و هه‌ر ئه‌ڤه‌ موسلمانان یا كری ده‌مێ ل مه‌كه‌هێ بۆ مه‌دینه‌یێ مشه‌ختبووین، وان نه‌ خۆ رزگاركرن و نه‌ خۆ پاراستن، به‌لكی دینێ خۆ پاراستن و رزگاركرن، و مشه‌ختبوونا وان نه‌ رڤین بوو به‌لكی ره‌ڤاندنا دینی بوو، و هوسا هه‌رده‌مێ موسلمان و ل هه‌ر جهێ نه‌شیا دورستاهی پارێزكاریا دینێ خۆ بكه‌ت دڤێت ئه‌و وی جهی بهێلیت، و به‌رێ خۆ بده‌ته‌ جهه‌كێ بشێت ب كاروبار و فه‌رمان و ئه‌حكامێت دینێ خۆ راببیت بێی كو گه‌ف و هه‌ره‌شه‌ و ته‌هدید ل سه‌ر هه‌بن. دوو: ده‌رسا دی مشه‌ختبوون دبێژیته‌ ته‌، ژینگه‌هه‌كا هاریكار بۆ پێگریا دینی خۆ ب هه‌لبژێره‌ و ئه‌و ژینگه‌ها تۆ ل ناڤدا و یا نه‌ هاریكار تو پێگریێ ب دینێ خۆ بكه‌ی بهێله،‌ و به‌رێ خۆ بده‌ وی جهێ تۆ بشێی پێگریێ ب دینێ خۆ بكه‌ی، هه‌روه‌كی خه‌لكێ مه‌كه‌هێ كری. سێ : ده‌رسا دی مشه‌ختبوون دبێژیته‌ ته‌: دڤێت به‌رده‌وام ژیانا ته‌ یا نه‌خشه‌كری بیت، و نابیت تۆ ژیانا خۆ بێ نه‌خشه‌دانان ببه‌یه‌ سه‌ری، و ئه‌ڤه‌ ژ وێ نه‌خشێ موكم دهێته‌ وه‌رگرتن یێ پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن درێژیا سێ سالاندا بۆ مشه‌ختبونێ دانای، هه‌تا گاڤا جهئینانێ هاتی، د ناڤ كوما قوره‌یشیاندا ده‌ركه‌فت و ئه‌وێت هه‌می دئاماده‌باشیێ و د ئاگه‌هداركرنێدا، و ل گه‌ل هندێ ژی نه‌زانین چاوا ده‌ركه‌فت و به‌رێ خۆ دا كیرێ، و هه‌می بونه‌ ئێك بزانن كیرێیه؛‌ دا وی و هه‌ڤالێ وی ئه‌بو به‌كری خودێ ژێ رازی، مری یان زێندی بزڤریننه‌ڤه‌، به‌لێ هه‌می وه‌ستیان و زحمه‌تا وان به‌رئاڤێدا چوو و نه‌شیان؛ چونكی نه‌خشه‌كێ موكم بۆ مشه‌ختببونێ هاتبوو دانان. چوار : دیسا مه‌شه‌ختبوون دبێژیته‌ موسلمانی دڤێت هه‌رده‌م روحا قوربانیێ بۆ دینێ خۆ هه‌بیت، و یێ به‌رهه‌ڤبیت هه‌می تشتان گوری دینێ خۆ بكه‌ت و ئه‌ڤ‌ جان و سالوخه‌ته‌ د مه‌شخه‌تبوونا موسلماناندا یا ئاشكرا ئاشكرابوو، ده‌مێ وارێ باب و باپیران و كه‌س و كارو مال و مالداریا خۆ هێلایان، و ب جانێ خۆ و ب ته‌نكا جلكێت به‌رخۆ قه‌ستا مه‌دینه‌یێ كرین. پێنج : دیسا مه‌شه‌ختبوون دبێژیته‌ ته‌ نابیت تو بێ هیڤی ببی، به‌نكێ خۆ ل گه‌ل خودێ نه‌ قه‌تینه،‌ خودێ دێ ته‌ ب سه‌رئێخیت، و نابیت ئه‌م ژ دلوڤانیا خودێ بێ هیڤی ببین، و ژڤانێ خودێ دایێ دێ هه‌ر ب جھـ ئینیت، و ژ ژڤانێ خۆ لێڤه‌نابیت، یا فه‌ر ئه‌وه‌ یا لسه‌ر خۆ ئه‌م بكه‌ین و ب جهـ بینین، هه‌كه‌ ئه‌ڤه‌ ب جههات، سه‌ركه‌فتنا خودێ یا هاتیه‌، موسلمان به‌ری مشه‌ختبوونێ چه‌ند د ته‌نگاڤیێدابوون، و ب مشه‌ختبوونێ به‌یاڤ و به‌رپێ چێبوون، و ده‌مه‌كێ كورتدا ركابه‌ریا زلهێزێت ل سه‌ر وی ده‌می كرن، و نامێت بانگه‌خوازیێ بۆ هنارتن. شه‌ش : دیسا مشه‌ختبوون دبێژیته‌ مه،‌ ئیسلامه‌تی به‌راهیه‌ بۆ دانانا دستورێ مه‌ده‌نی، و دستورێ ئێكێ هاتیه‌ نڤیسین دستورێ مه‌دینه‌یێ بوو، و ل دویف وی دوستوری شه‌نگستێت هاوه‌لاتیبونێ دناڤبه‌را پێكهاتی و ئاینێت جودا جودادا هاتنه‌ دانان، كو ئه‌ڤه‌ دبیته‌ جهێ شانازی و سه‌ربلندیا موسلمانان، هه‌رجهێ لێ بن، كو كه‌سێ به‌راهیكا وان ‌ رانه‌كریه‌ د دانا ده‌ستورێ مه‌ده‌نیدا و د دانانا به‌لگه‌نامه‌یا مافێت هاوه‌لاتیان تێدا بێنه‌ پارازتن. حه‌فت : دیسا مه‌شه‌ختبوون دبێژته‌مه:‌ دڤێت جانێ برایینیێ دناڤ موسلماناندا یێ زال و سه‌ركه‌فتی بیت، و دڤێت موسلمان هه‌می برایێت هه‌ڤبن، و ب وێ براینیێ دێ گه‌هینه‌ ژیانه‌كا خوش به‌خته‌وه‌ر، و مشه‌ختیبوون دبێژیته‌ مه‌: دڤێت ئه‌م و دل و جان و روحێت مه‌ ب مه‌زگه‌فتێڤه‌ یێت گرێدای بن، و مزگه‌فت دپێشیا خه‌م و گرنگیدانێت مه‌دا بیت، و بێی مزگه‌فت ئه‌م ناگه‌هینه‌ قوناغ و ئارمانجان، و ئه‌ڤه‌ ژی د مشه‌ختبونێدا دهێته‌ زانین ده‌مێ پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن هێژ د رێكێدا و نه‌گه‌هشتیه‌ مه‌دینه‌یێ ویستگه‌ها مشه‌ختبوونێ مزگه‌فتا قوبایێ ئاڤاگری و هێژ بێهنا خۆ ب دورستی ل مه‌دینه‌یێ نه‌ ڤه‌دای ده‌ست ب ئاڤاكرنا مزگه‌فتا خۆ كر، ئه‌ڤه‌ هه‌كه‌ تشته‌كێ ب گه‌هینیت وێ دگه‌هینت رولێ مزگه‌فتێ دژیانا موسلمان و ئیسلامه‌تیێدا، و هه‌ر گاڤا ئه‌ڤ هه‌لكه‌فته‌ دهێت دڤێت ئه‌م خۆ به‌رامبه‌ر مزگه‌فتێ هه‌لسه‌نگینین و بزانین كا مزگه‌فت ددلێت مه‌دا چ جهـ هه‌یه،‌ و ئه‌م چ گرینگیدانێ دده‌ینه‌ مزگه‌فتێ، مخابن مزگه‌فتێت مه‌ هه‌می نڤێژان نه‌خسامه‌ یێت سپێده‌یان دنالن ژ به‌ر كێماتیا ئامه‌ده‌بوونا موسلمانان، ئه‌م هوسا ب سه‌رناكه‌ڤین، و ئه‌م هوسا دورستاهی ل مشه‌ختبوونێ نه‌ گه‌هشتینه‌. هه‌شت : و مه‌شه‌ختبوون دبێژیته‌ مه‌ دڤێت شیانێن ژن و مێران ب كه‌ڤنه‌ گه‌لێك بۆ سه‌ر ئێخستنا ڤی دینی، و كا چاوا زه‌لامی رۆلێ خۆ هه‌یه‌ هوسا ژنێ ژێ رۆلێ خۆ یا هه‌ی، و دڤێت ژن ب وی رولی راببیت، و دڤێت زه‌لام رولێ ژنێ پشتگوهڤه‌ نه‌ هاڤێت و گرنگیدانێ ب ده‌تێ، ب راستی رولێ ژنێ د مشه‌ختبونێدا گه‌له‌گ بوو و دهمی قوناغاندا هه‌بوو و هه‌ر ژ ده‌ستپێكا نه‌خشێ مشه‌ختبوونێ هه‌تا دویماهیكێ. نه‌ھ : دیسا مشه‌ختبوون دبێژیت دڤێت موسلمان گرینگیدانه‌كا مه‌زن ب ده‌نه‌ ئابوری و سه‌ربه‌خۆیا خۆ موسلمانان هه‌بیت و دویكه‌فتێت غه‌یری خۆ نه‌بن، و دڤێت تایبه‌تیێت خۆ هه‌بن و ئابوره‌كێ ب هێز هه‌بیت و بۆ كه‌سێ پاشگر نه‌بن، و ئه‌ڤه‌ ژی ژ مه‌شه‌ختبوونێ دهێته‌ زانین ده‌مێ پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن فه‌رمان دای موسلمانان بازاره‌ك و سویكه‌كا تایبه‌ت هه‌بیت، و پشت ب بازارێ خۆڤه‌ ببه‌ستن و ب هیڤیا بازارێ غه‌یری خۆڤه‌ نه‌بن، كو به‌ری هنگی سویكا جوهیان تنێ ل مه‌دینه‌یێ هه‌بوو و هه‌می پشتگریدایێت وێ بوون. ده‌ھ : ده‌رسا دی ئه‌ڤه‌یه‌ دڤێت مه‌ هه‌میان و پشتی بورینا چه‌نداهه‌ سالان پشك و بار دمشه‌ختبونێدا هه‌بن، و هه‌ر ئێك ژ مه‌ دجهێ خۆدا مشه‌ختبیت و ببیته‌ مشه‌خت، و ئه‌ڤه‌ ژی دێ چاوا هێته‌ جیھـ؟ ئه‌ڤه‌ دبیت هه‌بیت ده‌مێ تو ژ گونه‌هێ و ژ تشتێ خودێ نه‌هی ژێ كری مشه‌ختببی و پشتا خۆ بده‌یه‌ تشتێ خودایێ مه‌زن نه‌هی ژێ كری، پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤێ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دڤه‌گێرا بوخاریدا هه‌روه‌كی عه‌بدوللایێ كورێ عه‌مرێ و كورێ عاصی ڤه‌گوهازتی دبێژیت: (الْمُسْلِمُ من سَلِمَ الْمُسْلِمُونَ من لِسَانِهِ وَيَدِهِ وَالْمُهَاجِرُ من هَجَرَ ما نهى الله عنه) موسلمان ئه‌وه‌ یێ موسلمان ژ ئه‌زمان و ده‌ستێ وی ب سلامه‌ت و ئێمن، و مشه‌خت ئه‌وه‌ یێ ژ تشتێ خودێ نه‌هی ژێ كری مشه‌خت ببیت، و دڤه‌گێرا ئبن حه‌بان وحاكمیدا هاتیه‌: (والمهاجر من هجر الخطايا والذنوب) و مشه‌خت ئه‌وه‌ یێ ژ گونه‌هێت بچویك و مه‌زن مه‌شه‌خت بیت، و دڤه‌گێره‌كا دیدا دبێژیت:(والمهاجر من هجر السوء) و مشه‌خت ئه‌وه‌ یێ ژ هه‌می خرابیێ مه‌شه‌خت بیت، ئه‌رێ ئه‌م یێت هوساینه‌ یان نه‌؟ و دڤێت یێت هوسا بین، هه‌كه‌ خه‌لكێ مه‌كه‌هێ ب كارێ مشه‌ختیێ هه‌ژی ناڤێ مشه‌ختان ببن و ئه‌ڤ ناڤه‌ كه‌تبیته‌ سه‌ر وان، دڤێت مه‌ژی پشك و بار دڤی ناڤیدا هه‌بن، ئه‌م ژ تشتێ خودێ نه‌هی ژێ كری و گونه‌هێت بچویك و مه‌زن و ژ خرابیێ هه‌میێ مشه‌خت ببین دێ هه‌ژی ڤی ناڤی بین، خودێ مه‌ هه‌ژی ڤی ناڤی بكه‌ت و ژ وان بین یێت ژ تشتێ خودێ نه‌هی‌ ژێ كری، و گونه‌هێت بچویك و مه‌زن و ژ خرابیێ هه‌میێ مشه‌خت ببین.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved