ب / گه‌شت و سه‌يران و گه‌ريان و سه‌فره، و ده‌ركه‌فتن سالێ جاره‌كێ، نه‌خاسمه د وه‌رز و ديمه‌نێ بهارێدا ئه‌و وه‌رزێ شيان و قوده‌رت و مه‌زناتيا خودێ مه‌زن د هه‌ر داڤه‌كا گيايدا، و د هه‌ر گوله‌كا هه‌يدا ،و د هه‌ر ره‌نگه‌كێ هه‌يدا، باش و باش ئاشكرا دبيت، و زمانحالێ هه‌مى تشتان گازى دكه‌ت و دبێژيت: يا خودێ پاك و پاقژى هه‌ر بۆ ته‌يه، چو خودێ و په‌رستى يێت راست و دورست نينن تو نه‌بى، و چو بزاڤ و شيان و چو هێز نينن ب ته نه‌بيت، تشته‌كێ باشه، دا مرۆڤ به‌رێ خۆ بده‌ته ڤى گه‌ردوونێ ڤه‌كرى يێ هه‌ر تشته‌كێ تێدا به‌لگه‌يه‌كێ ئاشكرا و زماندار ل سه‌ر مه‌زناتى و هێز و شيانا خودێ مه‌زن دا چامه و ده‌رسان بۆ خۆ ژ ڤێ بهارێ وه‌رگرين، و شوكر و سوپاسيا خودێ بكه‌ين، ئه‌ڤ خنێك و خۆشيه دگه‌ل مه كري، و بزانين كا ب دورستى بهار چ نامه دگه‌هينيت؟ به‌س ئه‌ڤه‌يه خۆشى تێدا بێته برن؟ يان هزر تێدا بێته‌كرن؟ ئه‌ڤ عه‌رده به‌رى ڤى كراسێ كه‌سك و ره‌نگين بكه‌ته به‌رخۆ يێ چاوابوو؟ و پشتى ڤێ كه‌سكاتيێ دێ چ لێ هێت؟ و ئه‌ڤه چ دگه‌هينيت؟ دگه‌ل من گوهێ خۆ بده ئايه‌تێت قورئانێ كا دڤێت ئه‌م چ فايده بۆ خۆ ژ شينبوون و ساخكرنا ئه‌ردى ببينين. خودێ مه‌زن دبێژيت: ((وَمِنْ آيَاتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِي أَحْيَاهَا لَمُحْيِي الْمَوْتَىٰ إِنَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ)) ئانكو: ژ نيشانێت ژێهاتنا خودێ ل سه‌ر ساخكرنا پشتى مرنێ ئه‌وه دێ تو ئه‌ردى هشك بينى، گاڤا خودێ باران ل سه‌ر باراند گژ دبيت و دبزڤيت و پف و بلند دبيت، ب راستى ئه‌وێ ئه‌ردێ مرى زێندى كرى، هه‌ر ئه‌و دێ مريان زێندى كه‌ته‌ڤه، ب راستى ئه‌و ل سه‌ر كرنا هه‌مى تشتان يێ ده‌ستهه‌لاتداره. ديسا خودێ مه‌زن دبێژيت: ((فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ))(( وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَعَشِيًّا وَحِينَ تُظْهِرُونَ ))(( يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَيُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذَٰلِكَ تُخْرَجُونَ)) ئانكو: هه‌رده‌مێ ل هه‌وه دبيته سپێده و ئێڤار، خودێ ژ هه‌مى كێماسيان پاقژ بكه‌ن. د ئه‌رد و ئه‌سماناندا و هه‌مى ئێڤاران، و هه‌ر ده‌مه‌كێ ل هه‌وه دبيته نيڤرۆ، په‌سن و شوكر هه‌ر يێت خودێنه. خودێيه زێندى ژ مرى دده‌ت و مرى ژ زێندى دده‌ت، و ئه‌ردى پشتى هشكبوونا وى ساخ دكه‌ت، و هوين ژى هۆسا دێ ژ گۆرِێت خۆ رابنه‌ڤه. ديسا خودێ مه‌زن دبێژيت: ((وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُّبَارَكًا فَأَنبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَحَبَّ الْحَصِيدِ))(( وَالنَّخْلَ بَاسِقَاتٍ لَّهَا طَلْعٌ نَّضِيدٌ))(( رِّزْقًا لِّلْعِبَادِ وَأَحْيَيْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا كَذَٰلِكَ الْخُرُوجُ)) ئانكو: مه ئاڤه‌كا پرِ خێر و به‌ره‌كه‌ت ژ ئه‌سمانى باراند؛ و مه بيستان و باخچه، و دندكێت دبنه دان و دكاك، پێ شينكرن و مه دارقه‌سپێت بلند، يێت فێقيێ وان ئويشى و ل سه‌رێك، پێ شينكرن دا ببنه رزقێ به‌نده‌يان، و مه ب وێ ئاڤێ ئه‌رده‌كێ هشك و مرى زێندى كر، و زێنديكرنا مريان ژى هه‌ر وه‌سايه. ديسا خودآ مه‌زن د سۆره‌ته‌كا ديدا دبێژيت: ((وَهُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّىٰ إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَنزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ كَذَٰلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتَىٰ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ )) ئانكو: هه‌ر ئه‌وه باى به‌رى ره‌حما خۆ ئانكو: بارانێ ب مزگينى دهنێريت، گاڤا عه‌ورێت گرانبايى ب ئاڤێ هه‌لگرتن، ئه‌م به‌رێ وان دده‌ينه وه‌لاته‌كێ هشك، و پێ ئاڤ دده‌ين، و ئه‌م ئاڤێ بۆ وان ژ عه‌وران دئينين، و ب وێ ئاڤێ هه‌مى ره‌نگێت فێقى مه ده‌رێخستن، و هۆسا كا چاوا ئه‌ردێ مرى و هشك مه ساخ و شين كر مريان ژى رۆژا قيامه‌تێ دێ زێندى كه‌ينه‌ڤه و ژ گۆرِان راكه‌ينه‌ڤه دا هوين ده‌رسان ژێ وه‌رگرن و بزانن چو فه‌رقى د ناڤبه‌را ساخكرنا ئه‌ردى و مرياندا نينه. ديسا دبێژيت: ((فَانظُرْ إِلَىٰ آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَٰلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتَىٰ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ)) ڤێجا به‌رێ خۆ بده نيشانێت دلۆڤانيا خودێ ئه‌وێت ب هاتنا بارانێڤه گرێدايى، وه‌كى شينبوونا گل و گياى و داروبارى و هه‌مى ره‌نگێت فێقى، و ساخكرنا ئه‌ردێ هشك و مرى كا چاوا خودێ ئه‌ردى پشتى هشك بوويى ساخ دكه‌ت، ب راستى ئه‌وێ ئه‌ردى پشتى هشكبوون و مرنا وى ساخ دكه‌ت، ئه‌و دێ مريان ساخ كه‌ته‌ڤه، و ئه‌و دشێت هه‌مى تشتان بكه‌ت. ديسا دبێژيت: ((وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَىٰ بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَٰلِكَ النُّشُورُ)) و خودێيه ئه‌وێ باى دهنێريت و عه‌وران پێ ب بزاڤ دئێخيت و به‌لاڤ دكه‌ت، ڤێجا ئه‌م به‌رێ وى دده‌ينه جهه‌كێ مرى و هشك و تێنى، و ئه‌م ئه‌ردى پشتى مرنا وى پێ ساخ دكه‌ين، رابوونا مريان ژى پشتى مرنا وان يا هۆسايه. ديسا دبێژيت: ((وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ)) و ئه‌وێ ئاڤ ب پيڤان ژ عه‌وران باراندى ئانكو: ل دويف هه‌وجه‌يێ دده‌ت، نه هند گه‌له‌ك دبارينيت ئه‌ردى هه‌ميێ بنئاڤكه‌ت ، و نه هند كێم دبارينيت ئه‌وێت ل سه‌ر ئه‌ردى تێنى و بێ ئاڤ بمينن، و داروبار نه‌مينن، ڤێجا مه ئه‌رده‌كێ مرى پێ ساخكره‌ڤه و شينكر، هوين ژى هۆسا دێ ژ گۆرِان ده‌ركه‌ڤن. ديسا خودێ مه‌زن دبێژيت: ((وَتَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنبَتَتْ مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ ))(( ذَٰلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّهُ يُحْيِي الْمَوْتَىٰ وَأَنَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ))(( وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَن فِي الْقُبُورِ)) ئانكو: تو ئه‌ردى دبينى هشك و بێ شينكاتيه، گاڤا مه باران ب سه‌ردا ئينا، ئه‌و ئه‌ردێ هشك ب شينكاتى دهه‌ژيێت و دوه‌رميت، و ژ هه‌مى ره‌نگێت جوان يێت شينكاتى، شين دكه‌ت. ئه‌ڤه، دانا مرۆڤان، و شينكرنا ئه‌ردێ هشك و رويت و ره‌وال، ب هه‌مى ره‌نگێت شينكاتى، دا بزانن، ب راستى هه‌بوونا خودێ يا بنه‌جهه ئانكو: چو گۆمان تێدا نينه، و ئه‌وه مريان ساخ دكه‌ت، و بێ گۆمان ئه‌و ل سه‌ر هه‌مى تشتان يێ ده‌ستهه‌لاتداره.
ڤێجا فه‌ره هه‌كه ئه‌م چو ده‌رسان بۆ خۆ ژ بهارێ و هاتنا بهارێ نه‌وه‌رگرين، پێدڤى و ئه‌ركه ئه‌م ژ هاتنا بهارێ شيان و هێزا خودێ بزانين، و باوه‌ريه‌كا موكم و بنه‌جه بۆ مه چێ ببيت، كا چاوا خودێ بهارێ ساخ دكه‌ت و دئينيت و دبه‌ت، هۆسا دشێت مه ژى ساخكه‌ته‌ڤه، هه‌كه ئه‌م مرين، كا چاوا پێش چاڤێت مه ئه‌ردێ مرى ب بهارێ ساخ دكه‌ت، و ب هاڤينێ دمرينيت، ما ئه‌ڤه نه‌به‌سه باوه‌ريا مه موكوم و ب هێز بكه‌ڤيت.
پاشى دێ هێين حوكمێ هاريكرنا خرابيێ دياركه‌ين دڤێت ئه‌م ب چو ره‌نگان هاريكارێت گونه‌هـ و خرابيێ نه‌بين و ب چو ره‌نگان، خودێ مه‌زن دبێژيت: ((وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ )) و ل سه‌ر باشى و پارێزكاريا خودێ هاريكارێت ئێك بن و ل سه‌ر گونه‌ه و ده‌ست درێژيێ هاريكارێت ئێك نه‌بن. ڤێجا ئه‌و گه‌شت و سه‌فه‌را ده‌ستپێكێ ئه‌م دزانين دێ چ تێدا هێته‌كرن ژ گونه‌هـ و تێكهه‌ليا حه‌رام و نه‌دورست. پشكداريا ڤان گه‌شتان يا خه‌له‌ته و نه‌يا دورسته و يا حه‌رامه، چونكى هه‌ر ژ به‌راهيێ مرۆڤ دزانيت دێ چ تێدا هێته‌كرن و دێ چ تێدا هێته‌گێران، و په‌يداكرنا بودجا ڤێ گه‌شتێ ژى نه‌دورسته و گونه‌هه ـ هه‌كه پشكداريا مرۆڤى چه‌ندا بچويك ژى بيت ـ، و دڤێت ئه‌م باشيێ و خرابيێ بزانين، و گوهێ خۆ نه‌ده‌ينه كه‌سێ د بێئه‌مريا خودێدا. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) د حه‌ديسا بوخارى و موسلميدا دبێژيت: ((ل سه‌ر مرۆڤێ موسلمان پێدڤيه گوهدان و گوهداريێ بكه‌ت، د تشتێ پێ خۆش و نه‌خۆشدا، ژبلى فه‌رمانا وى ب گونه‌هێ بێته‌كرن، هه‌كه ب گونه‌هێ هاته فه‌رمانكرن، نه‌گوهدان و نه‌گوهدارى ل سه‌ره)). ديسا دبێژيت: ((گوهداريا كه‌سێ د نه‌گوهداريا خودێدا ناهێته‌كرن)). و دڤێت رێڤه‌به‌رآ خواندنگه‌هێ يان راگرێ كۆليجێ ل سه‌ر قوتابيان نه‌دانيت، بڤێن و نه‌ڤێن دڤێت هه‌رێك هندێ بينيت، و ل به‌ر وان سڤك بكه‌ت، ما هنده چيه.. ڤێجا وان بده‌ته شه‌رمێ و بێژيت يێ پێچێنه‌بيت بلا بێژيت: من پێچێنابيت ئه‌م ژێ ناوه‌رگرين، ئه‌ڤه گونه‌هه ژ وى رێبه‌رى و ژ وى راگرى، و ئه‌و قوتابيێ بزانيت ب وى پاره‌ى دێ گونه‌هـ پێ هێته‌كرن و دێ فرقه و تيپێت هونه‌رى يان ده‌هۆل و زرنايان ئينن دا گونه‌هێ ل به‌ر بكه‌ن و ده‌واتا تێكه‌ل بێته‌كرن و تێكه‌ليا ڤه‌كرى د ناڤبه‌را كچ و كوراندا بێته‌كرن؛ ئه‌ڤه گونه‌هه و حه‌رامه بۆ وان هه‌ميان پێكڤه، و خودێ چێتر دزانيت.
