ب / راسته گه‌له‌ك مرۆڤان خه‌ما وان ئه‌وه كا دوعايا وان قه‌بويل بوو ئان نه، ژبه‌ر هندێ وه‌كى دبينين دوعايا وان ره‌نگێ وان ڤيايى قه‌بويل نه‌بوو، دێ وه‌ستيت و دێ ئێك جارى دوعا هێليت، و دێ بێ هيڤى بيت، و ئه‌ڤه يا خه‌له‌ته و نه‌يا دورسته، چونكى دوعا ره‌نگه‌كێ عيباده‌تيه، و دڤێت ئه‌م به‌رده‌وام ب وى ره‌نگى خودێ مه‌زن بپه‌رێسن، چ دوعايێت مه قه‌بويل ببن ئان نه، و ده‌ست ژ دوعايان به‌رنه‌ده‌ين، پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) د راستا ڤێدا دبێژيت: ((دوعا عيباده‌ته))، هه‌لبه‌ت ئيمام ترمزى و ئه‌بو داوودى و ئبن ماجه ڤه‌گێرايه، و ماده‌م وه‌سايه؟ ئه‌رێ ما چێدبيت ئه‌م عيباده‌تى بهێلين؟ به‌رێ خۆ بدێ كا عومه‌رێ كورێ خه‌تابى (خودێ ژێ رازى بيت) چ دبێژيت و كا چاوا به‌رێ خۆ ددا دوعايێ، دگۆت: ئه‌ز هند خه‌ما قه‌بويلكرنا دوعايێ ناخۆم كا دێ قه‌بويل بيت ئان نه، به‌لێ ئه‌ز خه‌ما دوعايێ ب خۆ دخۆم، ئها ئه‌ڤه‌يه خه‌ما دورست و هه‌ژى ئه‌م بده‌ينه دوعايێ. دوعا ب رامانا عيباده‌تى چه‌ند جاران د قورئانێدا هاتيه، وه‌كى: ((قُلْ أَنَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا )) ئانكو: هه‌ى موحه‌ممه‌د بێژه بوتپه‌رێسان ئه‌رێ ئه‌م دێ چاوا دوعا ژ ئێكێ دى كه‌ين ژبلى خودێ نه‌مفاى دگه‌هينيته مه و نه‌ژى زيانێ؟ و ((وَلَا تَدْعُ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَ)) ئانكو: ئه‌مرێ من يێ هاتيه‌كرن ژبلى خودێ ئه‌ز گازى و هه‌وارا نه‌گه‌هينمه وى يێ نه مفايى دگه‌هينيته من و نه زيانێ. و ديسا د ئايه‌ته‌كا ديدا ئه‌مر دكه‌ت ((قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ)) ئانكو: ما خودێ دێ چ ل هه‌وه كه‌ت و چ ژ هه‌وه دێ گه‌هيتێ ئانكو: ده‌وله‌مه‌نده و چو پاكى ب هه‌وه نينه و هوين نه‌داينه دا مفايه‌كي بگه‌هيننێ ژبلى په‌رستن و دوعايا هه‌وه بۆ وى ئانكو: هوين يێت داين دا وى بپه‌رێسن و دوعايان ژ وى بكه‌ن. ديسا دبێژيت: ((وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ)) ئانكو: ئه‌وێت ژبلى خودێ دوعايان ژ كه‌سێ دى نه‌كه‌ن. ڤێجا هه‌ى موسلمان خه‌ما دوعايێ بخۆ، نه خه‌ما قه‌بويلكرنا دوعايێ، چونكى ئه‌و شۆلا ته‌يه، و ئه‌و ژ ته پێدڤيه تو دوعا بكه‌ى، چونكى دوعا په‌رستن و عيباده‌ته، و ئه‌گه‌ر ب ڤى ره‌نگى ته خه‌م هه‌لگرت هنگى بێ گۆمان دێ بارا خۆ يا خێران زێده زێده كه‌ى، و زرِبار نابى ژ خێره‌كا زێده يا مه‌زن، چونكى دوعا نه‌به‌س هه‌مى عيباده‌ته، به‌لكى دوعا سه‌رپشكا هه‌مى عيباده‌تانه، هه‌روه‌كى پێغه‌مبه‌رێ خۆشڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) ڤێ چه‌ندێ باش ئاشكرا دكه‌ت هه‌روه‌كى ئيمام ئه‌حمه‌دى و ترمزى و حاكمى ڤه‌گێراي، دبێژيت: ((تشته‌ك ژ عيباده‌تان ده‌ف خودێ ژ دوعايێ ب قه‌درتر نينه)). و سه‌ره‌ده‌ريا دورست دگه‌ل دوعايێ دڤێت ئها يا ب ڤى ره‌نگى بيت: ئه‌گه‌ر دوعايا وى قه‌بويل بوو بلا بێژيت حه‌مد و شوكر بۆ وى خودايى ئه‌وێ هه‌مى كارێت باش ب هێز و شيانا وى تمام دبن، و ئه‌گه‌ر ديت ئه‌و دوعايا كرى گيرۆ بوو بلا بێژيت: حه‌مد و شوكر بۆ خودێ ل سه‌ر هه‌ر كاروباره‌كێ هه‌بيت، هه‌روه‌كى ڤێ حه‌ديسێ ئيمام حاكم ژ ئه‌بو هوره‌يره بۆ مه ژ پێغه‌مبه‌رى (سلاڤێت خودێ لێ بن) ڤه‌دگوهێزيت ((اذا سال احدكم ربه مساله فعرف الاستجابه فليقل الحمد لله الذي بعزته تتم الصالحات ومن بطأ عليه شيء من ذلك فليقل الحمد لله على كل حال))، و خودێ چێتر دزانيت.
