ب / قه‌در و بهايێ دوعايێ ل ده‌ف خودێ مه‌زن گه‌له‌كه، و ئه‌ڤ چه‌نده باش ژ قورئانێ و حه‌ديسا پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى دهێته زانين:
ئێك: نوعمانێ كورێ به‌شيرى هه‌روه‌كى ئيمام ترمزى و ئبن ماجه و ئه‌بو داوودى ڤه‌گێراي، دبێژيت: پێغه‌مبه‌رى (سلاڤێت خودێ لێ بن) گۆت: دوعا عيباده‌ته، پاشى ئه‌ڤ ئايه‌ته خواند: ((وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ )) ئانكو: خودايێ هه‌وه دبێژيت: دوعا ژ من بكه‌ن ئه‌ز دێ ژ هه‌وه قه‌بويلكه‌م و به‌رسڤا هه‌وه ده‌م.
دوو: ژ قه‌رد و بهايێ دوعايێ خودێ ل سه‌ر وى دانا، يێ خۆ ل سه‌ر دوعايێ مه‌زن بكه‌ت و ژ خۆ نه‌گريت دوعا بكه‌ت دۆژه‌ه جهێ وى بيت. خودێ مه‌زن ئه‌مر دكه‌ت: ((إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ)) و ب راستى ئه‌وێت خۆ ل سه‌ر دوعاكرنێ، ژ من مه‌زن دكه‌ن دێ ره‌زيل و ره‌سوا چنه د دۆژه‌هێدا.
سێ: دوعا نه‌به‌س عيباده‌ته، به‌لكى قه‌درترين عيباده‌ته، پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ لێ بن) هه‌روه‌كى ئيمام ئه‌حمه‌د و ئبن ماجه و حاكمى ڤه‌گێراي، دبێژيت: ((چو تشت ده‌ف خودێ ژ دوعايێ ب قه‌درتر نينه)).
چار: خودێ حه‌ژ دوعايێ دكه‌ت، پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ لێ بن) هه‌روه‌كى ئيمام ئه‌حمه‌د و ترمزى و ئبن ماجه ڤه‌گێراي، دبێژيت: ((هه‌ركه‌سێ دوعا ژ خودێ نه‌كه‌ت خودێ ژێ تۆره دبيت)).
پێنج: پێغه‌مبه‌رى (سلاڤێت خودێ لێ بن)، نه‌دوعاكرن يا كريه نيشانا بێ چاره‌يى و بێ خيره‌تيێ ده‌مێ دبێژيت: ((يێ ژ هه‌ميان بێچاره‌تر ئه‌وه يێ نه‌شێت دوعا بكه‌ت، و مرۆڤێ ژ هه‌ميان چرويكتر ئه‌وه يێ چرويكيێ د سلاڤێدا دكه‌ت)) هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ حه‌ديسه ئبن حه‌بان د سه‌حيحا خۆدا ئينايه.
شه‌ش: فێقى و به‌رهه‌مێ دوعايێ يێ مسۆگه‌ره، نه‌خاسمه هه‌كه دوعاكه‌ر مه‌رجێت دوعايێ ب جه بينيت، و دێ هه‌ر گه‌هيته خێرێ چ هه‌ر ئه‌و دوعا بۆ قه‌بويل ببيت، يان تشته‌كێ دى خودێ ل شوينێ بده‌تێ، پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((هه‌ر موسلمانێ هه‌بيت دوعايه‌كێ بكه‌ت گونه‌هـ و برينا مرۆڤانيێ تێدا نه‌بيت خودێ ئان دێ بۆ له‌زێ لێكه‌ت و ئه‌و دوعايا كرى دێ بۆ قه‌بويلكه‌ت، يان دێ بۆ هێليت بۆ رۆژا قيامه‌تێ، يان دێ خودێ نه‌خۆشيه‌كا وه‌كى وێ ژێ ده‌ته پاش))، ئينا سه‌حابيان گۆت: پا ئه‌م دێ گه‌له‌ك دوعايان كه‌ين، ئينا پێغه‌مبه‌رى (سلاڤێت خودێ لێ بن) گۆت: ((كه‌ره‌ما خودێ پتره)) ئيمام ئه‌حمه‌د و ترمزى ڤه‌گێرايه. ديسا پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((خودێ يێ شه‌رمين و مه‌رده شه‌رمێ ژ به‌نده‌يێت خۆ دكه‌ت ئه‌و ده‌ستێت خۆ به‌ر ب ويڤه بلند بكه‌ن و ئه‌و چو نه‌كه‌ته تێدا)) ئيمام حاكم و ترمزى و ئه‌بو داوودى ڤه‌گێرايه.
حه‌فت: دوعا خۆ دده‌ته به‌ر به‌لا و نه‌خۆشيێ به‌رى بهێت، و ناهێليت بهێت هه‌كه دوعايا ب هێز بيت و جهێ خۆ گرتبيت، يان به‌لايێ سڤك دكه‌ت، يان ژى ئه‌و و به‌لا دميننه ب ئێكڤه هه‌تا رۆژا قيامه‌تێ به‌لايێ دڤدێت بهێت، و دوعا هه‌ر خۆ دده‌ته به‌ر و ناهێليت.
و د راستا ڤێ چه‌ندێدا پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت:
ـ چو تشت قه‌ده‌رێ ناده‌ته پاش، دوعا نه‌بيت. ئيمام ئه‌حمه‌د و ئبن ماجه و و ترمزى ڤه‌گێرايه.
ـ ب راستى دوعا مفاى دگه‌هينيته تشتێ هاتى و نه‌هاتى، ڤێجا ئه‌مانه‌ت هوين و دوعا. ئيمام ترمزى ڤه‌گێرايه.
ـ چو هشيارى فايدێ قه‌درێ ناكه‌ت، و دوعا فايده‌ى تشتێ هاتى و نه‌هاتى دكه‌ت، و دوعا دگه‌هيته نه‌خۆشى و به‌لايێ و دميننه پێكڤه هه‌تا رۆژا قيامه‌تێ. ته‌به‌رانى و حاكمى ڤه‌گێرايه و ئه‌لبانى دورست دانايه.
هه‌شت: دوعا، خودێ مه‌زن يا كريه نيشانا باشيێ و سالۆخه‌تێ پێغه‌مبه‌ر و خودێ ناسان، و د راستا پێغه‌مبه‌رێت خۆدا ئه‌مر دكه‌ت: ((إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ)) وان له‌ز ل خێران دكرن و ژ ترس و ته‌مايى دوعا ژ مه دكرن). و د ده‌رهه‌قێ به‌نده‌يێت خۆ يێت كار راستدا دبێژيت: ((وَالَّذِينَ جَاءُوا مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ)) ئانكو: و ئه‌وێت د دويف وانرِا هاتين دبێژن: خودێ وۆ گونه‌هێت مه و يێت برايێت مه يێت به‌رى مه باوه‌رى ئيناين ژێ ببه، و نه‌ڤيانا وان ئه‌وێت باوه‌رى ئيناين نه‌ئێخه د دلێت مه‌دا، و مه د راستا واندا زكرِه‌ش نه‌كه، خودێ وۆ تو ميهره‌بان و دلۆڤانى.
نه‌هـ: خودێ مه‌زن دوعانه‌كرن ياكريه نيشانا دويركه‌فتن و خۆمه‌زنكرنێ، و يێ دوعا نه‌كه‌ت خۆمه‌زنكرن يا ل ده‌ف هه‌ى ((وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ)) و هێلانا به‌نده‌ى بۆ دوعايان ره‌نگه‌كێ خۆمه‌زنكرنێيه.
ده‌هـ: دوعا چه‌كێ مرۆڤێ موسلمانه، و دڤێت ب چو ره‌نگان پشتا خۆ نه‌ده‌ته ڤى چه‌كى. پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ لێ بن) هه‌روه‌كي ئيمام حاكمى ڤه‌گێراي، دبێژيت: ((دوعا چه‌كێ خودان باوه‌ريه و ستوينا دينيه و رۆناهيا ئه‌رد و ئه‌سمانانه)). و د حه‌ديسه‌كا ديدا هه‌روه‌كى ئه‌بو يه‌علا ڤه‌گێراي، دبێژيت: ((ئه‌ز وێ نيشا هه‌وه نه‌ده‌م يا هه‌وه ژ دژمنێت هه‌وه رزگار دكه‌ت، و رزقێ هه‌وه بۆ هه‌وه زێده دكه‌ت، ئه‌وه هوين دوعا ژ خودێ بكه‌ن د شه‌ڤا خۆدا و د رۆژا خۆدا ب راستى دوعا چه‌كێ خودان باوه‌ريه)). و هه‌ر ژبه‌ر هندێ چه‌كێ هه‌مى پێغه‌مبه‌ران بوو ده‌مێ زێده دكه‌فتنه د ته‌نگاڤيێدا، و ديسا هه‌ر وى ده‌مى چه‌كێ موسلمانانه ژى، و ده‌رمانه‌كێ زێده ب هێزه بۆ پاشڤه‌برنا هه‌مى ره‌نگێت به‌لايان، يان سڤككرنا به‌لايان، و پێغه‌مبه‌رى (سلاڤێت خودێ لێ بن) ده‌رمان دايه نياسين بۆ هه‌مى هه‌وجه‌ييێت موسلمانى، چ نه‌ساخى بيت چ هه‌ر تشته‌كێ دى، چه‌ند هاتينه ده‌ف گازنده ژ ده‌ينێ گران كريه پێغه‌مبه‌رى (سلاڤێت خودێ لێ بن) به‌رێ وى دايه دوعايێ، و هه‌روه‌سا يێ نه‌نڤستبا و خه‌مه‌كا گران گرتبايه و تا هاتبايێ و... هتد. و دوعا ده‌رمانه بۆ هه‌ر تشته‌كێ مرۆڤ هه‌وجه‌بيتێ، ڤێجا ئه‌و هه‌وجه‌يى چ بيت. له‌وا دڤێت موسلمان ب چو ره‌نگان پشتا خۆ نه‌ده‌تێ و نه‌هێليت و سستيێ تێدا نه‌كه‌ت، و خودێ چێتر دزانيت.
