ب/ به‌لێ، ملياكه‌ت دوعايان بۆ مرۆڤان دكه‌ن، و نه بۆ هه‌مى كه‌سان، و يآ بڤێت ملياكه‌ت دوعا بۆ بكه‌ن و دوعايێت وان ژ وى بگرن نه‌به‌س نه‌مينته ب هيڤيا حه‌زكرن و هيڤى و ئومێدان ب تنێڤه، دڤێت ئه‌و تشتێ مه دڤێت ئه‌م رێكا وى تشتى بگرين، خه‌باتێ بۆ بكه‌ين، و ل به‌ر بگه‌ريێين دا بگه‌هينێ، و ئه‌ڤه‌يه هه‌لويست و راوه‌ستيانا دورست به‌رانبه‌ر وى تشتێ ئه‌م حه‌ژێ دكه‌ين و مه دڤێت بگه‌هينێ. ڤێجا ئه‌گه‌ر راسته، ته دوعايێت ملياكه‌تان دڤێن دڤێت ب ڤى ره‌نگێ خوارێ بى:
1 ـ هه‌تا ملياكه‌ت دوعا بۆ ته بكه‌ن دڤێت نه‌په‌نى برايێت خۆ دوعايان بۆ بكه‌ى، و وان هاي ژێ نه، و ئه‌و ژ بيرا ته نه‌چن، و تو وان د دوعايێت خۆدا پشكدار بكه‌ى. ڤێجا به‌رێ خۆ بده خۆ ئه‌رێ تو نه‌په‌نى برايێت خۆ دوعا بۆ وان دكه‌ى و ئه‌و نه‌حازر و ئاماده يان نه؟ و ئه‌رێ وه‌ختێ تو ده‌ستێت خۆ بلندكه‌ى تو هزرا هه‌ڤال و دۆست و برايێت خۆ يێت موسلمان دكه‌ى يان نه؟ پێغه‌مبه‌رێ خودێ (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((دوعا مرۆڤێ موسلمان بۆ برايێ وى يێ موسلمان د پشت ويرا يا قه‌بويلكريه، و ده‌ف سه‌رێ وى ملياكه‌ته‌كێ دانايه هه‌رگاڤا دوعايه‌كا خێرێ بۆ برايێ خۆ كر، ئه‌و ملياكه‌تێ هاتيه دانان دێ بێژيت: خودێ وۆ دوعا وى قه‌بويل بكه و خودێ وه‌كى وێ دوعايێ بده‌ته ته)). ئيمام موسلمى ڤه‌گێرايه.
ڤێجا هه‌ى خويشك و برايێت موسلمان ئه‌ڤ چه‌نده ژ ته دخوازيت: تو خويشك و برايێت خۆ يێت موسلمان د دوعايێت خۆدا ژبير نه‌كه‌ى، دا بگه‌هيه به‌ر و به‌رهه‌مه‌كێ مه‌زن ژ خێروبێران. و ئه‌گه‌ر تو يێ شاره‌زا و تێگه‌هشتى بى و ته بڤێت دوعايێت ته بێنه قه‌بويلكرن، و ملياكه‌ت ل سه‌ر دوعايێت ته بێژن (ئامين) ئانكو: خودێ وۆ دوعا وى قه‌بويل بكه، دوعا بۆ خۆ ب تنێ نه‌كه، به‌لێ دوعا بۆ برا و هه‌ڤالێت خۆ بكه، و د پشت وانرِا دا ملياكه‌ت ژى بۆ ته دوعا بكه‌ن، و تو بگه‌هيه خێرا دنيا و ئاخره‌تێ. ده‌يكا ده‌ردائى (خودێ ژێ رازى بيت) دبێژيت: بابێ ده‌ردائى (خودێ ژێ رازى بيت) (360) هه‌ڤال هه‌بوون دوعا د نڤێژێت خۆدا بۆ هه‌ميان دكر، من گۆتێ: ئه‌ڤه چيه، تو دوعا بۆ ڤان هه‌ميان دكه‌ى، ئينا گۆت: نينه كه‌سه‌ك نه‌په‌نى برايێ خۆ دوعا بۆ بكه‌ت هه‌كه ئه‌و هه‌ردوو ملياكه‌تێت خودێ داناين نه‌بێژنێ خودێ وه‌كى وێ دوعايێ بده‌ته ته، ئه‌رێ ڤێجا ما ئه‌ز حه‌ز نه‌كه‌م ملياكه‌ت دوعا بۆ من بكه‌ن.
2 ـ و ملياكه‌ت دوعا بۆ وى دكه‌ن ئه‌وێ پشتى نڤێژێ ل جهێ خۆ بمينيت، و هه‌ر يێ ب ده‌ستنڤێژ بيت، ملياكه‌ت دبێژن: خودێ وۆ گونه‌هێت وى ژێببه.. خودێ وۆ دلۆڤانيێ پێ ببه.. ئه‌ڤ خێر و خه‌لاتێ هۆسا يێ مه‌زن، و دگه‌ل هندێ ژى ئه‌م مرۆڤان دبينين، نوزانن كه‌نگى خلاس بوون، دا رابن و جهێ خۆ بهێلن و ده‌ركه‌ڤن، نه‌خاسمه رۆژا ئه‌ينى. ڤێجا به‌رێ خۆ بدێ كا چه‌ند مرۆڤ ب ده‌ستێت خۆ، خۆ ژ ڤى خه‌لاتێ هۆسا يێ مه‌زن بێ بار دكه‌ن، وه‌ختێ ئه‌و له‌زێ دكه‌ن و زوى ژ جهێت خۆ رادبن، هێژ دوو ته‌سبيح نه‌كرين. پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((ملياكه‌ت به‌رده‌وام دوعا بۆ ئێك ژ هه‌وه دكه‌ن هندى ئه‌و د جهێ نڤێژا خۆدا بيت، ئه‌و جهێ وى نڤێژ لێ كرى، هندى ئه‌و ده‌ستنڤێژا خۆ نه‌ئێخيت، دبێژن: خودێ وۆ لێ ببۆره و گونه‌هێت وى ژێببه، خودێ وۆ دلۆڤانيێ پێ ببه)). ئبن حه‌بانى د سه‌حيحا خۆدا ڤه‌گێرايه.
زانايێ ناڤدار ئبن به‌تال (خودێ ژێ رازى بيت) دبێژيت: هه‌ركه‌سێ بڤێت گونه‌هێت وى بێ زه‌حمه‌ت بێنه ژێبرن بلا ژ ده‌ست خۆ نه‌به‌ت و د جهێ نڤێژا خۆدا بمينيت پشتى نڤێژێ دكه‌ت، دا گه‌له‌ك دوعايێت ملياكه‌تان و داخوازا گونه‌ه ژێبرنێ ژ وان بۆ بێته‌كرن، چونكى دوعايێت وان يێت ب هيڤى و ئومێدن، چونكى خودێ دبێژيت: ((وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ))ئانكو: به‌ره‌ڤانيێ بۆ كه‌سێ ناكه‌ن ئه‌و نه‌بن ئه‌وێت خودێ پێ خۆش.
3 ـ و ملياكه‌ت دوعا بۆ وى دكه‌ن ئه‌وێ نڤێژا ئێڤارى و سپێدێ د وه‌ختيدا دكه‌ت و دپارێزيت، و پارێزيا وێ ژى ئه‌ڤه‌يه، ب ره‌نگه‌كێ دورست و پێدڤى و د وه‌ختدا و ب جه‌ماعه‌ت بێته‌كرن. پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((ملياكه‌تێت شه‌ڤێ و ملياكه‌تێت رۆژێ د نڤێژا ئێڤارى و سپێدێدا دگه‌هنه ئێك، د نڤێژا سپێدێدا كۆم دبن، ڤێجا ملياكه‌تێت شه‌ڤێ بلند دبن و يێت رۆژێ دمينن، و د نڤێژا ئێڤاريدا كۆم دبن ڤێجا ملياكه‌تێت رۆژێ بلند دبن و يێت شه‌ڤێ دمينن، خودايێ وان پسيارێ ژ وان دكه‌ت، هه‌وه چاوا به‌نده‌يێت من هێلان، دێ بێژن ئه‌م چۆينه ده‌ف و وان نڤێژ دكرن و مه ئه‌و هێلان و وان نڤێژ دكرن، ڤێجا گونه‌هێت وان رۆژا قيامه‌تێ پويچ بكه و ل وان ببۆره)). ئبن خوزه‌يمه د سه‌حيحا خۆدا ڤه‌گێرايه. به‌رێ خۆ بدێ خويشك و برايێت موسلمان كا پاراستنا نڤێژا ئێڤارى و يا سپێدێ چ پێڤه دهێت، رۆژانه شه‌هده‌دان بۆ ته ده‌ف خودێ دهێته‌دان، و رۆژانه ملياكه‌ت بۆ ته دوعا دكه‌ن، كو خودێ گونه‌هێت ته پويچ بكه‌ت و رۆژا قيامه‌تێ ل ته ببۆريت. ما ده‌م ب ڤى ره‌نگيه هشيار بى سستيێ د چو نڤێژاندا نه‌كه نه‌خاسمه د ڤان هه‌ردوو نڤێژاندا، و پتر يێ لێ هشياربه و ل سه‌ر يێ رژدبه، دا بگه‌هيه ڤێ خێرا هۆسا يا مه‌زن، ئه‌وا ب وانڤه گرێدايى، كو ئه‌و ژى شه‌هده‌يى و دوعايا رۆژانه يا ملياكه‌تانه.
4 ـ جهێ چارێ يێ ملياكه‌ت بۆ مرۆڤى دوعا تێدا دكه‌ن ئه‌وه مرۆڤ نێڤژێ ل هيڤيا نێڤژا ديدا بيت، ئانكو: دلێ مرۆڤى به‌رده‌وام ب نڤێژێڤه يێ گرێداى بيت و مرۆڤ نڤێژێ بكه‌ت و ژ جهێ خۆ نه‌رابيت و ل هيڤيا نڤێژا دويڤدا دبيت، و دبيت تو بێژى ما كى دشێت نڤێژه‌كێ بكه‌ت و ژ جهێ خۆ نه‌رابيت هه‌تا وه‌ختێ نڤێژا دى دهێت؟ ئه‌ڤه يا ب زه‌حمه‌ته، به‌لێ بزانه هه‌مى شۆل ب زه‌حمه‌تن، به‌لێ به‌رهه‌م و فێقيێ شۆلي زه‌حمه‌تێ ل به‌ر مرۆڤى سڤك دكه‌ت، ما تو نابينى پاله چه‌ند زه‌حمه‌تێ دكێشيت و چه‌ند سه‌عه‌تان به‌رده‌وام خوهێ درێژيت هيڤيا كريا ئێڤارى و دبيت يا كێم ژى بيت، و بزانه ئه‌ڤا مرۆڤێ موسلمان دگه‌هيتێ خۆ ل نڤێژێ بگريت بۆ نڤێژێ نه‌يا كێمه. و دبيت ئه‌ڤه ژ ڤێ چه‌ندێ ژى بگريت وه‌ختێ مرۆڤ سونه‌تا خۆ دكه‌ت يا كو دبێژنێ: (تحيه المسجد) و مرۆڤ د جهێ خۆدا بيت و ل هيڤيا نڤێژێ بيت، هنگى به‌رده‌وام ملياكه‌ت دێ دوعا بۆ مرۆڤى كه‌ن، و ئه‌گه‌ر وه‌سا بيت، ئه‌ڤا مرۆڤ ل مزگه‌فتێت مه دبينيت و له‌زێ ل نڤێژێ دكه‌ن، و خۆ ل هيڤيا چو موسلمانێت ره‌خ و دۆرێت مزگه‌فتێ ناگرن يا خه‌له‌ته و نه‌يا دورسته، چونكى ئه‌و ب ڤێ له‌زێ ژ دوعايێت ملياكه‌تان بێ بار دبن، و دبيته ئه‌گه‌رێ هندێ ژى كه‌سێت دۆرماندۆرێت مزگه‌فتێ نه‌گه‌هنه نڤێژێ. ئيمام ئه‌حمه‌د ژ ئه‌بو هوره‌يره (خودێ ژێ رازى بيت) ڤه‌دگوهێزيت كو پێغه‌مبه‌رى (سلاڤێت خودێ لێ بن) گۆت: ((ئه‌وێ نڤێژێ خۆ ل هيڤيا نڤێژا دى دگريت وه‌كى سوياره‌كيه، هه‌سپێ وى ژبه‌ر رازيبوونا خودێ ل سه‌ر پشتا خۆ ب هێز و حێل ببه‌ت و ملياكه‌ت به‌رده‌وام دوعا بۆ دكه‌ن هندى ئه‌و ده‌ستنڤێژا خۆ نه‌ئێخيت، يان ژى ژ جهێ خۆ نه‌رابيت و ئه‌و يێ د چه‌په‌ره‌كێ مه‌زندا)). ئيمام ئه‌حمه‌دى ڤه‌گێرايه. ئه‌ز دبێژم پشتى ڤێ فه‌ره ئه‌م خه‌مێ ژ نڤێژا بخوين و نڤێژ مه ب نڤێژا ديڤه گرێده‌ت.
5 ـ خێركرن و خێرخوازى رێكه‌كا ديه مرۆڤ پێ بگه‌هيته دوعايێت ملياكه‌تان، ژبه‌ر هندێ دڤێت هه‌مى كاروبارێت مرۆڤى ب خێرێ و باشيێڤه د گرێداى بن، و خێرا خه‌لكى بڤێت و باشيێ و خێرێ بۆ وان بێژيت، و باشيێ نيشا وان بده‌ت. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى (محمد) (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((خودێ گونه‌هێت وان ژێ دبه‌ت ئه‌وێت باشيێ و خێرێ نيشا خه‌لكى دده‌ن و ملياكه‌ت و خه‌لكێ ئه‌رد و ئه‌سمانان هه‌تا مێرى د كونا خۆدا و هه‌تا نه‌هنگ دوعا بۆ وى دكه‌ن)). ئيمام ترمزى ڤه‌گێرايه. ڤێجا يا فه‌ره و پێدڤيه ئه‌م ڤێ خێرێ ژ ده‌ستێ خۆ نه‌به‌ين و بگه‌هينه ڤێ خێرا هۆسا يا مه‌زن كو خودێ ل گونه‌هێت مرۆڤى ببۆريت و ملياكه‌ت و هه‌مى تشت بۆ مرۆڤى دوعا بكه‌ن. و رێكا ڤێ خێرا مه‌زن ژى ئه‌ڤه‌يه مرۆڤێ باش و خێرخواز بيت و خێرێ و باشيێ نيشا خه‌لكى بده‌ت.
6 ـ سه‌ره‌دانا نه‌ساخى ژى رێكه‌كا ديه دوعايێت ملياكه‌تان پێڤه دهێت. عه‌ليێ كورێ ئه‌بو تالبى (خودێ ژێ رازى بيت) دبێژيت: من گول پێغه‌مبه‌رى بوو (سلاڤێت خودێ لێ بن) دگۆت: ((نينه موسلمانه‌ك سپێدێ سه‌را موسلمانه‌كي بده‌ت هه‌كه حه‌فتێ هزار ملياكه‌ت هه‌تا ئێڤار لێ دبيت دوعا بۆ نه‌كه‌ن، و هه‌كه ئێڤارى سه‌را دا، حه‌فتێ هزار ملياكه‌ت دوعا بۆ دكه‌ن هه‌تا سپێده لێ دبيت. ئيمام ترمزى ڤه‌گێرايه.
7 ـ رۆژانه ملياكه‌ت دوعا بۆ مرۆڤێت مه‌رد دكه‌ن، ئه‌وێت مالێ خۆ د رێكا خودێدا دمه‌زێخن، و مرۆڤێت چوريك ئه‌وێت مالێ خۆ د رێكا خودێدا نه‌مه‌زخێن ده‌ستێ خۆ دگرن خۆ ژ ڤان دوعايان بێ بار دكه‌ن، به‌لكى به‌روڤاژى ملياكه‌ت نفرينان ل وان دكه‌ن، پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى (محمد) (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((نينه سپێده‌يه‌ك ل سه‌ر مرۆڤان بهه‌لێت هه‌كه خودێ دوو ملياكه‌تان نه‌هنێريت.. ئێك دبێژيت: خودێ وۆ تو شێنێ بده وى يێ دده‌ت، و يێ دى دبێژيت: خودێ وۆ بۆ وى نه‌هێله يێ چوريكيێ دكه‌ت)) ئيمام بوخارى و موسلمى ڤه‌گێرايه. و دان و نه‌هێلان دڤێت تو هزر نه‌كه‌ى به‌س يا ب مالى تنێڤه گرێدايه، دان دبيت هه‌ر كه‌ره‌مه‌كا دى بيت ساخله‌ميه‌كا باش. دوينده‌هه‌كا باش. كار و كريارێت باش... هتد. و نه‌هێلان دبيت هه‌مى تشتان بگريت ساخله‌مى و ته‌وفيق و هاريكارى و دلخۆشى... هتد. و ئه‌ڤ مرۆڤه يێ چوريك ژ ئاخره‌تێ بێ بار بوو و يێ ژ ئاخره‌تێ بێ بار بوو، بلا وى ب مليۆنان هه‌بن، ب راستى ئه‌و ژ خێره‌كا مه‌زن بێ بار بوو، و دبيت ڤێ حه‌ديسێ گرێدان ب ڤێ ئايه‌تا پيرۆزڤه هه‌بيت ((فَأَمَّا مَنْ أَعْطَىٰ وَاتَّقَىٰ))(( وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَىٰ))(( فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَىٰ))(( وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَىٰ))(( وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَىٰ))(( فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَىٰ)) ئانكو: هه‌ركه‌سێ مالێ خۆ د رێكا خودێدا مه‌زاخت، و پاشى خۆ پاراست و فه‌رمانا خودێ ب جه ئينا، و باوه‌رى ب به‌حه‌شتێ ئينا، و كار بۆ كر، ئه‌م دێ رێكا وى بۆ كار و كريارێت باش خۆشكه‌ين، ئه‌و رێكا به‌رێ وى بده‌ته سه‌رفه‌رازيێ، و هه‌ركه‌سێ قه‌لسى و چوريكاتيێ بكه‌ت و پاكى ب خێر و خه‌لاتێ خودێ نه‌بيت، و خۆ بێ مننه‌ت بدانيت، و باوه‌رى ب به‌حه‌شتێ نه‌ئينا، و كار بۆ نه‌كر، و دره‌و دانا، ڤێجا ئه‌م دێ رێكا وى بۆ كار و كريارێت نه‌باش خۆشكه‌ين، ئه‌و رێكا به‌رێ وى بده‌ته زيانێ، پاشى مالێ وى به‌ره‌ڤانيێ ژێ ناكه‌ت و چو پاكيێ لێ ناكه‌ت ده‌مێ دمريت.
8 ـ ديسا به‌رده‌وام ملياكه‌ت دوعا بۆ وان دكه‌ن ئه‌وێت زێده تۆبه دكه‌ن و ل رێكا خودێ دزڤرن، و به‌ر ئه‌مرێ ويڤه دراوه‌ستن، و ملياكه‌ت نه‌به‌س بۆ وان تنێ دوعا دكه‌ن، به‌لكى بۆ وان و ده‌يبابێت وان و هه‌ڤسه‌رێت وان و دوينده‌ها وان ژى. خودێ مه‌زن دبێژيت: ((الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ))(( رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدتَّهُمْ وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ))(( وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ وَمَن تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ)) ئانكو: ئه‌وێت عه‌رشى هه‌لدگرن كو ملياكه‌تن، و ئه‌وێت دۆرماندۆر ته‌سبيح و حه‌مدا خودايێ خۆ دكه‌ن، و ب دورستى باوه‌ريێ پێ دئينن و داخوازا گونه‌ه ژێبرنێ بۆ ئه‌وێت باوه‌رى ئينايين دكه‌ن و دبێژن: خودێ وۆ دلۆڤانى و زانينا ته هه‌مى تشت يێت ڤه‌گرتين، ڤێجا گونه‌هێت وان ئه‌وێت تۆبه‌كرين و رێكا ته گرتين، ژێببه و وان ژ ئاگرێ دۆژه‌هێ بپارێزه، خودێ وۆ تو وان خودان باوه‌ران و يێت باش ژ باب و باپير و هه‌ڤسه‌ر و دوينده‌ها وان بكه د به‌حه‌شتا عه‌دن و ئاكنجيبوونێدا، ئه‌وا ته سۆز و په‌يمان پێ داييه وان، نێ تو يێ سه‌رده‌ستكار و بنه‌جهى، و وان ژ ئيزايا خرابيان بپارێزه و هه‌ركه‌سێ وێ رۆژێ تو ژ ئيزايا خرابيان بپارێزى ئه‌ڤه بێ شك ته دلۆڤانى پێ بر، و ئه‌ڤه‌يه سه‌رفه‌رازيا مه‌زن. ڤێجا به‌رێ خۆ بدێ هه‌ى برايێ موسلمان هه‌ى خويشكا موسلمان كا ملياكه‌ت دوعا بۆ كێ دكه‌ن و هشيار بى وان دوعايان ژ ده‌ستێت خۆ نه‌به، ب وى ره‌نگيبه يێ ته هه‌ژى ڤان دوعايان دكه‌ن، و بلا تو ژ وان بى ئه‌ڤێت ئه‌ڤ دوعايه ژێ دگرن چونكى دوعايێت وان جهێ هيڤيێيه بێنه قه‌بويلكرن، و خودێ چێتر دزانيت.
