پرسێت هەڤچەرخ

1 پسیارا ژمارە

پ / ئه‌رێ كاروبارێت جڤاكى و كۆمه‌لاتيێ چ گرنگيا خۆ هه‌يه‌ د ئيسلامێدا؟

ب / هه‌كه‌ ئه‌م به‌رێ خۆ بده‌ينه‌ قورئان و حه‌ديسا پيرۆز، دێ بينين گرنگيه‌كا مه‌زن و هه‌ژى يا دايه‌ لايێ جڤاكى، و پويته‌كێ مه‌زن يێ دايه‌ ڤى لاى، و هه‌ر ژ دستپێكا قۆناغا ئێكێ ژ ديرۆكا ئيسلامى و ژ رۆژێت ئێكێ ژ هاتنا ئيسلامێ، و د دويف باوه‌ريى و عه‌قيدێڕا دهێت، به‌لكى دگه‌ل عه‌قيدێ و بيروباوه‌ران گرنگى يا پێ هاتيه‌دان، و هه‌ر د مه‌كه‌هێدا كا چاوا بيروباوه‌ر دهاتنه‌ راستكرن، هۆسا گرينگيدان ب لايێ جڤاكى ژى دهاته‌دان، و شه‌نگستێت چاكسازيا جڤاكى دهاتنه‌ دامه‌زراندن و دانان، و ده‌مێ سۆره‌ت و ئايه‌تێت مه‌كه‌هێ بيروباوه‌ر چاره‌سه‌ردكرن دگه‌لدا كاروبار و سيسته‌مێ جڤاكى ژى چاره‌سه‌ردكرن خودێ مه‌زن د سۆره‌تا مه‌كيدا دبێژيت: (أرءيت الذي يكذب بالدين ( 1 ) فذلك الذين يدعُّ اليتيم ( 2 ) ولا يحضُّ على طعامِ المسكين ( 3 ) فويلٌ للمصلين ( 4 ) الذين هم عن صلاتهم ساهون ( 5 ) الذين هم يراءون ( 6 ) ويمنعون الماعون ( 7 )) ڤێ سۆره‌تا مه‌كى دياركر كا كى ئێتيمى پاشڤه‌ دبه‌ت و هاريكاريا وى ناكه‌ت و هاندانا ناندان و تێركرنا به‌لنگازى ناكه‌ت، و پێدڤيێت نافماليێ ژ خه‌لكى دگرن.. ئه‌وێ دلێ وى ژ باوه‌ريێ ڤالا و يێ گاور و باوه‌رى نه‌ى و يێ ب رويمه‌ت نڤێژان دكه‌ت، و پتر ژ ئايه‌ته‌كێ د ناڤبه‌را بيروباوه‌ر و ئه‌ركێت جڤاكيدا گرێدايه‌ و جه‌هنه‌م كريه‌ سزايێ وى يێ سست و خه‌مسار د بارێ جڤاكيدا، دبێژيت: (خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ ثُمَّ فِى سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً فَاْسْلُكُوهُ إِنَّهُ كَانَ لاَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ وَلاَ يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ فَلَيْسَ لَهُ الْيَوْمَ هَاهُنَا حَمِيمٌ وَلاَ طَعَامٌ إِلاَّ مِنْ غِسْلِينٍ) خودێ مه‌زن دێ بێژيته‌ ملياكه‌تان: ڤى گونه‌هكارێ تێر گونه‌هـ ببه‌ن و ده‌ست و پيان لێ قه‌يد و زنجيركه‌ن، و باڤێژنه‌ د ناف دۆژه‌ها سنجريدا، پاشى ب زنجيره‌كا حه‌فتێ گه‌ز زنجيرپێچ بكه‌ن، وى باوه‌رى ب خودێ مه‌زن نه‌دئينا، و نه‌ خۆ و نه‌ يێ وێڤه‌تر د به‌ر هندێڕا نه‌دكر، برسا فه‌قير و ژاران بشكێنيت، وى ئه‌ڤرۆ چو هه‌ڤال و هۆگرێت خۆ ل ڤێرێ نينن، و چو خوارن ژى وى نينه‌، كێم و عه‌داڤا برينێت دۆژه‌هيان نه‌بيت، كه‌س ڤێ خوارنێ ناخۆت، گونه‌هكار نه‌بن. ئه‌ڤ ئيزايه‌ هه‌مى ژبه‌ر دوو ئه‌گه‌ران، ئێك: يێ بيروباوه‌رانه‌ و ئێك يێ جڤاكيه (وَلاَ يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ)‌ نه‌ خۆ و نه‌ يێ وێڤه‌تر د به‌ر هندێڕا نه‌دكر، برسا فه‌قير و ژاران بشكێنيت، به‌لكى خودێ مه‌زن بارێ جڤاكى يێ كريه‌ ئاسته‌نگ د رێكا سه‌رفه‌رازيێدا، و يێ بڤێت بگه‌هيته‌ سه‌رفه‌رازيێ و دل ل سه‌ر هه‌بيت رێكا وێ ئه‌رك و واجبێت جڤاكينه‌، و دڤێت ل وێ ئاسته‌نگێ ببۆريت هه‌تا بگه‌هيته‌ سه‌رفه‌رازيێ، خودێ مه‌زن دبێژيت: (فَلاَ اقتَحَمَ الْعَقَبَةَ وَمَا ادارَكَ مَا الْعَقَبَةُ فَكُّ رَقَبَةٍ أَوْ إِطْعَامٌ فِى يَوْمٍ ذِى مَسْغَبَةٍ يَتِيماً ذَا مَقْرَبَةٍ أَوْ مِسْكِيناً ذَا مَتْرَبَةٍ ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ ءامَنُواْ وَتَوَاصَوْاْ بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْاْ بِالْمَرْحَمَةِ أُوْلَائِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ) بلا ژ ئاسته‌نگێ ببۆريت ئه‌و ئاسته‌نگێت رێكا وان ژ سه‌رفه‌رازيێ دده‌نه‌پاش، و ما تو چ دزانى كا ئه‌و ئاسته‌نگ چيه‌؟ گه‌رده‌ن ئازاكرنه‌، و ناندانه‌ د رۆژا برسێدا، بۆ سێويێ ژ خزم و خوينا مرۆڤى، يان بۆ به‌لنگازه‌كێ ده‌ست ته‌نگ، پاشى ژ وان بيت ئه‌وێت باوه‌رى ئيناين، و هه‌ڤدوو ب بێنفره‌هى و دلۆڤانيێ شيره‌ت دكه‌ن، ئها ئه‌ڤه‌نه‌ دلخۆش و به‌خته‌وه‌ر و ب ده‌ستێ راستێ كتێبا خۆ وه‌ردگرن. و د ئايه‌ته‌كا ديدا به‌حسێ به‌حه‌شتيان دكه‌ت و كۆمه‌كا ره‌وشت و ساخله‌تێت وان دياردكه‌ت ئه‌وێت ئه‌و هه‌ژى به‌حه‌شتێ كرين و ژ وان ره‌وشتان: باوه‌رى ئينان ب رۆژا قيامه‌تێ و نڤێژكرن نه‌بيت، يێت دى هه‌مى ئه‌ركێت جڤاكينه‌، خودێ مه‌زن دبێژيت: (إِنَّ الإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً إِلاَّ الْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلاَتِهِمْ دَآئِمُونَ وَالَّذِينَ فِى أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ لِّلسَّآئِلِ وَالْمَحْرُومِ وَالَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ وَالَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍ وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ إِلاَّ عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَأِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ فَمَنِ ابْتَغَى وَرَآءَ ذَالِكَ فَأُوْلَائِكَ هُمُ الْعَادُونَ وَالَّذِينَ هُمْ لاًّمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ وَالَّذِينَ هُمْ بِشَهَادَاتِهِم قَائِمُونَ وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلاَتِهِمْ يُحَافِظُونَ أُوْلَائِكَ فِى جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ) مرۆڤ چاڤترسياى و بێنته‌نگ يێ هاتيه‌ چێكرن، ئه‌گه‌ر نه‌خۆشى گه‌هشتێ (چ نه‌ساخى و چ هه‌ژارى و هه‌ر نه‌خۆشيه‌كا دى) يێ خه‌مگين و بێ هيڤى و ب ئاخ و ئۆفه‌، و ئه‌گه‌ر خودێ قه‌نجى دگه‌ل كر و ده‌ستێ وى فره‌هكر، چو ژ ده‌ستان ده‌رناكه‌ڤيت، نڤێژكه‌رێت ل سه‌ر كرنا نڤێژێ به‌رده‌وام، تێ نه‌بن، و ئه‌و تێ نه‌بن ئه‌وێت بارا خودێ دئێخنه‌ د ناف مالێ خۆدا، بۆ فه‌قير و ژار و خوازخوازۆكان، و ئه‌و تێ نه‌بن ئه‌وێت باوه‌ريێ ب رۆژا جزادانێ دئينن، و ئه‌و تێ نه‌بن ئه‌وێت دلێ وان يێ ب ترس ژ ئيزادانا خودێ، ب راستى عه‌زابا خودايێ وان نه‌يا هندێيه‌ ژێ پشت راست ببن، و ئه‌و تێ نه‌بن ئه‌وێت داڤ و ده‌همه‌ن پاقژ و شه‌رمگه‌ها خۆ دپارێزن، ژ هه‌ركه‌سه‌كى ژبلى ژن و جێريێت خۆ، و ئه‌و بۆ ڤێ نه‌ د لۆمه‌دارن، و گازنده‌ ژ وان نائێته‌كرن؛ و هه‌ركه‌سێ ب رێكه‌كا دى شه‌هوه‌تا خۆ بشكێنيت ئه‌و يێ گونه‌هكاره‌، و ئه‌و تێ نه‌بن ئه‌وێت سۆز و په‌يمان و ئه‌مانه‌تێت خۆ دپارێزن، و ئه‌و تێ نه‌بن ئه‌وێت شاده‌ييا خۆ بۆ دوير و نێزيكان نه‌ڤه‌شێرن، و ئه‌و تێ نه‌بن ئه‌وێت ب دورستى و به‌رده‌وام نڤێژێت خۆ دكه‌ن، ئها ئه‌ڤه‌نه‌ د به‌حه‌شتاندا، خودان قه‌در. و د سۆره‌تا فورقاندا خودێ مه‌زن ره‌وشت و سالۆخه‌تێت به‌نده‌يێت خۆ دياردكه‌ت هه‌مى يان باراپتر ب سيسته‌مێ جڤاكيڤه‌ د گرێداينه‌: (وَعِبَادُ الرَّحْمَانِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الاٌّ رْضِ هَوْناً وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الجَاهِلُونَ قَالُواْ سَلاَماً وَالَّذِينَ يِبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَقِيَاماً وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَاماً إِنَّهَا سَآءَتْ مُسْتَقَرّاً وَمُقَاماً وَالَّذِينَ إِذَآ أَنفَقُواْ لَمْ يُسْرِفُواْ وَلَمْ يَقْتُرُواْ وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَاماً وَالَّذِينَ لاَ يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَاهَا ءَاخَرَ وَلاَ يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِى حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَلاَ يَزْنُونَ وَمَن يَفْعَلْ ذالِكَ يَلْقَ أَثَاماً يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَاناً إِلاَّ مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ عَمَلاً صَالِحاً فَأُوْلَائِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُوراً رَّحِيماً وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَالِحاً فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتاباً وَالَّذِينَ لاَ يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّواْ بِاللَّغْوِ مَرُّواْ كِراماً وَالَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُواْ بِأايَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّواْ عَلَيْهَا صُمّاً وَعُمْيَاناً وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَاماً أُوْلَائِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُواْ وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَاماً خَالِدِينَ فِيهَا حَسُنَتْ مُسْتَقَرّاً وَمُقَاماً) و به‌نده‌يێت خودايێ دلۆڤان يێت دورست ئه‌ون، ئه‌وێت ب ئه‌ده‌ب و بێ مه‌زنايى، ل سه‌ر ئه‌ردى برێڤه‌ دچن، و ئه‌گه‌ر نه‌زانان ب ره‌قى ئاخافتن، ئاخفتنه‌كا وه‌سا دبێژن ژ گونه‌هێ ب سلامه‌ت بن، و وه‌كى وان ب ره‌قى وان نائاخێڤن، و ئه‌وێت بۆ خودايێ خۆ، شه‌ڤان ب سوجده‌ و رابوونانڤه‌ دبۆرينن، ئانكو: شه‌ڤنڤێژان دكه‌ن، و ئه‌وێت دبێژن: خودێ وۆ، عه‌زابا دۆژه‌هێ ژ مه‌ بده‌ پاش، ب راستى عه‌زابا وێ يا به‌رده‌وامه‌ ئه‌گه‌ر مرۆڤێ گاور گرت، ژێڤه‌نابيت، ب راستى دۆژه‌ه پيسه‌ بنه‌جهه‌ و پيسه‌ وارگه‌هه‌، و ئه‌وێت وه‌ختێ مالى دمه‌زێخن، نه‌ ده‌رێژيێ دكه‌ن و نه‌ چرويكيێ دكه‌ن، و ئه‌و د ناڤبه‌را ڤان هه‌ردوو سالۆخه‌تاندا ناڤنجينه‌، و ئه‌وێت ژبلى خودێ، دوعايان ژ كه‌سێ دى نه‌كه‌ن ژبلى خودێ كه‌سێ نه‌په‌رێسن و ئه‌و، ئه‌و مرۆڤێ خودێ كوشتنا وى دورست نه‌كرى، و ب هه‌قى نه‌بيت كو به‌رانبه‌ر ئێكێ دى بێته‌ كوشتن ناكوژن، و زنايێ و ده‌همه‌نپيسيێ ناكه‌ن، و هه‌ركه‌سێ ڤان بكه‌ت، دێ گونه‌ه ل سه‌ر ستويربن، و دێ پێ ئێته‌ جزاكرن، رۆژا قيامه‌تێ ئيزا دێ ل سه‌ر بيته‌ دوقات، و هه‌روهه‌ر دێ ره‌زيل و شه‌رمزار تێدا مينيت، چونكى گونه‌ه ژى دا دگه‌ل گاوريێ، ژبلى وى يێ تۆبه‌كرى و باوه‌رى ئينايى و كار و كريارێت راست و قه‌نج كرين، ئه‌ڤێت هۆسا، خودێ دێ گونه‌هێت وان كه‌ته‌ خێر، ئانكو: دێ گونه‌هێت وان ژێبه‌ت، و خێران دێ ل جهێ وان دانيت، و خودێ ب خۆ گونه‌ه ژێبه‌ر و دلۆڤانه‌، و ئه‌وێ تۆبه‌ بكه‌ت و پاشى كاره‌كێ راست و باش بكه‌ت، ب راستى ئه‌و زڤڕينه‌كا دورست ب بال خودێڤه‌ زڤڕى، و ئه‌وێت به‌رهه‌ڤ نه‌بن خرابيێ و پويچيێ بكه‌ن چ شرك چ دره‌و چ شه‌هده‌زۆرى چ ژى هه‌ر تشته‌كێ پويچێ دى، و ئه‌وێت گاڤا د به‌ر تشتێ بێ فايده‌ڕا چ گۆتن چ كريار دبۆرن، رويێ خۆ ژێ وه‌ردگێڕن، بێ خۆ شكاندن نه‌پشكداريا وان دكه‌ن، نه‌ ژى ژ وان رازى دبن، و ئه‌وێت گاڤا ب ئايه‌تێت قورئانێ هاتنه‌ شيره‌تكرن يان بۆ هاتنه‌ خواندن، خۆ لێ كه‌ڕ و كۆره‌ ناكه‌ن گوه و چاڤێت خۆ بۆ ڤه‌دكه‌ن، و ئه‌وێت دبێژن: خودێ وۆ، تو وان هه‌ڤسه‌ر و وێ دوينده‌هێ بده‌ مه‌، ئه‌وا چاڤ پێ رۆن و خۆش ببن و دل پێ ڤه‌هه‌سن، و تو مه‌ بۆ پارێزكاران، بكه‌ پێشى و جهێ چاڤلێكرنێ د باشيێدا، ئه‌ڤه‌ خودانێت ڤان سالۆخه‌تان دێ ب بلندترين جهێت به‌حه‌شتێ ئێنه‌ خه‌لاتكرن، ژبه‌ر وێ سه‌برا وان ل سه‌ر په‌رستن و گوهداريا خودێ كێشايى، و ب خێرهاتن و ب سلاڤ، ملياكه‌ت دێ ب به‌رڤه‌ ئێن، هه‌روهه‌ر دێ تێدا بن، چ خۆش جه و چ خۆش وارگه‌هه‌. و د سۆره‌تا ئيسرائدا كۆمه‌كا شيره‌تان يێت هاتين نێزيكى پازدان هه‌مى يێت جڤاكينه‌.. دوو تێ نه‌بن ئه‌و ژى ئه‌ون يێت هه‌مى شيره‌ت ل سه‌ر هاتينه‌ ئاڤاكرن ئه‌و ژى پاك و پاقژيكرنا خودێيه‌ ژ شركێ و تايبه‌تكرنا خودێ ب عيباده‌ت و گوهداريێ، خودێ مه‌زن دبێژيت: (لاَّ تَجْعَل مَعَ اللَّهِ إِلَاهًا ءَاخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَّخْذُولاً وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِى صَغِيرًا رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِى نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُواْ صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلاٌّ وَّابِينَ غَفُوراً وَءَاتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا إِنَّ الْمُبَذرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَآءَ رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلاً مَّيْسُورًا وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُوراً إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُم إنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَآءَ سَبِيلاً وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِى حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَاناً فَلاَ يُسْرِف فِّى الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا وَلاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولاً وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَزِنُواْ بِالقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذالِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولائِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً وَلاَ تَمْشِ فِى الاٌّ رْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الاٌّ رْضَ وَلَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولاً كُلُّ ذالِكَ كَانَ سَيِّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا) و چو هه‌ڤپشكان بۆ خودێ چێ نه‌كه‌، و ژبلى وى كه‌سێ دى نه‌په‌رێسه‌ ئه‌گه‌ر دێ يێ رسوا و لۆمه‌دار و بێ هاريكار بى، و خودايێ ته‌ فه‌رمانا دايى هوين په‌رستنا وى ب تنێ بكه‌ن، و دگه‌ل ده‌يبابان د قه‌نج بن، و ئه‌گه‌ر ئێك ژ وان يان هه‌ردوو ل ده‌ف ته‌ پيربوون، تو د خزمه‌تكرنا واندا نه‌بێژه‌ وان ((ئۆف)) ژى كو تو وه‌ستيان و بێزاريا خۆ ژ وان ديار بكه‌ى، و ل وان نه‌خوڕه‌ و وان پاشڤه‌ نه‌به‌ و شوينا ((ئۆف ئۆفێ)) ئاخفتنه‌كا نه‌رم و جوان دگه‌ل وان بكه‌، و خۆ زێده‌ بۆ وان بشكێنه‌ و زێده‌ دلۆڤانيێ د راستا واندا بكه‌، زێده‌ خۆ بۆ وان نه‌رم بكه‌ و خۆ بشكێنه‌، و وان بينه‌ ده‌ف خۆ و خودان بكه‌، هه‌روه‌كى وان ب بچويكاتى تو ب به‌ر خۆڤه‌ ئينايى و خودانكرى و بێژه‌: خودێ وۆ دلۆڤانيێ ب وان ببه‌ هه‌روه‌كى وان ب بچويكاتى دلۆڤانى ب من برى، و ئه‌ز مه‌زن كريم، خودايێ هه‌وه‌ ئه‌وا د دلێت هه‌وه‌دا هه‌ى چێتر دزانيت، و ئه‌گه‌ر هوين د باش بن و تۆبه‌ بكه‌ن دێ ل هه‌وه‌ بۆريت، چونكى خودێ بۆ وان ئه‌وێت زێده‌ ل خۆ دزڤڕن گونه‌ه ژێبه‌ره‌، و ماف و هه‌قێ كه‌س و كاران ژ سه‌ره‌دان و حه‌ژێكرن و هاريكاريێ... هتد، و به‌لنگاز و رێڤينگان بده‌يێ، و ده‌ستدڕيانێ د مالێ خۆدا ده‌ستدڕيانه‌كا زێده‌ى حه‌ددى نه‌كه‌، ده‌ستدڕيان ئه‌وه‌ مرۆڤ مالێ خۆ د نه‌گوهداريا خودێدا بمه‌زێخيت، ب راستى يێت ده‌ستدڕيايى برايێت شه‌يتانينه‌، و شه‌يتان د نيعمه‌تێت خودايێ خۆدا يێ چاڤنق بوو، و برايينيا وان د ڤێرێدايه‌ شه‌يتانى شوكرا نيعمه‌تا خودێ نه‌كر، ئه‌ڤه‌ ژى وه‌ختێ مالێ خۆ د گوهداريا خودێدا نه‌مه‌زێخن، ئه‌ڤه‌ وان شوكرا خودێ نه‌كر، و ئه‌و و شه‌يتان بوونه‌ برايێت ئێك، و ئه‌گه‌ر تو رويێ خۆ ژ شه‌رماندا و ژبه‌ر نه‌بوونا رزقێ خودايێ خۆ ژ وان وه‌رگێڕى چونكى چو د ده‌ستێ ته‌دا نينه‌ بده‌يه‌ وان، ڤێجا تو ئاخفتنه‌كا خۆش و نه‌رم دگه‌ل وان بكه‌، و ده‌ستێ خۆ ژ قه‌لسى نه‌ئاڤێژه‌ حه‌فكا خۆ كو چو ژ ده‌ستێ ته‌ ده‌رنه‌كه‌ڤيت، و ده‌ستێت خۆ ئێكجار ژى ڤه‌نه‌كه‌ كو تو ده‌رێژيێ بكه‌ى. رێكه‌كا ناڤنجى د ناڤبه‌را چرويكى و ده‌رێژيێدا بگره‌، و ئه‌گه‌ر وه‌نه‌كه‌ى دێ بيه‌ ژ لۆمه‌دار و ده‌ستڤالا و رويتان، ب راستى خودايێ ته‌ يێ بڤێت رزقێ وى بۆ زێده‌ و كێم دكه‌ت، ب راستى ئه‌و ئاگه‌هدار و بينه‌رێ به‌نده‌يێت خۆيه‌، و بچويكێت خۆ ژ ترسا هه‌ژاريێ نه‌كوژن، هه‌ر ئه‌م رزقێ وان و يێ هه‌وه‌ ژى دده‌ين، ب راستى كوشتنا وان گونه‌هه‌كا مه‌زنه‌، و نێزيكى زنايێ و ده‌همه‌ن پيسيێ نه‌بن، ب راستى ئه‌و كاره‌كێ زێده‌كرێته‌ و رێكا وێ پيسه‌ رێكه‌، و ئه‌و نه‌فسا خودێ كوشتنا وێ حه‌رامكرى ژبلى هندێ ب به‌ر تۆلێ بێته‌ ئێخستن، نه‌كوژن، و هه‌ر كه‌سێ بێ غال و غه‌ره‌ز بێته‌ كوشتن، ڤێجا ب راستى مه‌ ده‌ستهه‌لاتا دايه‌ خوينوه‌رگرێ وى، ڤێجا بلا ژ تخويبان نه‌بۆريت كو ئێكێ دى بكوژيت يان پشتى كوشتنێ كاره‌كێ دى لێ بكه‌ت، و خودێ ئه‌و ده‌ستهه‌لات داييێ و هاريكارى بۆ كرى، و نێزيكى مالێ سێوى نه‌بن، ئه‌گه‌ر ب باشترين رێك نه‌بيت كو پێ مالێ وى بپارێزى و شۆل پێ بكه‌ى هه‌تا بالغ و ئاقل نه‌بن، و په‌يمانا خۆ ب جه بينن، ب راستى پسيارا په‌يمانێ دێ ژ هه‌وه‌ ئێته‌كرن، و پيڤانێ ب دورستى بێ كێماسى بپيڤن ئه‌گه‌ر هه‌وه‌ پيڤان كر، و ب ته‌رازويا راست و دورست بكێشن، ئه‌ڤه‌ بۆ هه‌وه‌ چێتره‌ و دويماهيكه‌كا باشتره‌، و تشتێ تو چو ژێ نه‌زانى ل دويف نه‌چه‌، ب راستى مرۆڤ ژ گوه و چاڤ و دلێ خۆ به‌رپرسه‌، ب شاهى و مه‌زناتى ل سه‌ر ئه‌ردى ب رێڤه‌ نه‌چه‌، ب راستى تو ب چۆنا خۆ نه‌شێى ئه‌ردى كون بكه‌ى و بكه‌لێشى، و تو ب درێژيێ ژى ناگه‌هيه‌ چيايان، ئه‌ڤه‌ هه‌مى كريارێت بۆرى يێت خودێ فه‌رمانا مه‌ ب نه‌كرنا وان كرى، كرنا وان هه‌ميان ل ده‌ف خودايێ ته‌ گونه‌هه‌. و هه‌كه‌ ئه‌م به‌رێخۆدانه‌كا ب له‌ز به‌رێ خۆ بده‌ينه‌ حه‌ديسێت پيرۆز دێ سيسته‌مێ جڤاكى بينين بياڤه‌كێ مه‌زن يێ ژێگرتى و گرنگيه‌كا مه‌زن يێ پێ هاتيه‌دان، ژ وان بۆ نموونه‌ نه‌بۆ كۆمكرن: ئێك: موسلمانه‌تيێ سه‌ره‌ده‌رى و تێكه‌لى دگه‌ل جڤاكى باشتر دانايه‌ خۆ هه‌كه‌ ئه‌زيه‌تێ ژى ژ وان ببينيت پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژيت: (الْمُؤْمِنُ الذي يُخَالِطُ الناس وَيَصْبِرُ على أَذَاهُمْ أَعْظَمُ أَجْرًا من الْمُؤْمِنِ الذي لا يُخَالِطُ الناس ولا يَصْبِرُ على أَذَاهُمْ) هه‌لبه‌ت ترمزى و ئبن ماجه‌ و به‌يهه‌قى ڤه‌گێرايه‌، و ڤه‌گێرا ترمزى ب ڤآ بێژێيه‌: (الْمُسْلِمُ إذا كان مُخَالِطًا الناس وَيَصْبِرُ على أَذَاهُمْ خَيْرٌ من الْمُسْلِمِ الذي لا يُخَالِطُ الناس ولا يَصْبِرُ على أَذَاهُمْ) ئيماندارێ تێكه‌ليا خه‌لكى بكه‌ت و بێهنا خۆ ل سه‌ر ئه‌زيه‌تا وان فره‌هكه‌ت خێرا وى مه‌زنتره‌ ژ باوه‌ردارێ تێكه‌ليا خه‌لكى نه‌كه‌ت و بێهنا خۆ ل سه‌ر ئه‌زيه‌تا وان فره‌هنه‌كه‌ت. دوو: يێ دلۆڤانى بۆ جڤاكى نه‌بيت خودێ دلۆڤانيێ پآ نابه‌ت. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا بوخارى و موسلميدا دبێژيت: (مَنْ لا يرْحَم النَّاس لا يرْحمْهُ اللَّه) يێ دلۆڤانيێ ب مرۆڤان نه‌به‌ت، خودێ دلۆڤانيێ پێ نابه‌ت. سێ: يێ ئه‌زيه‌تا خه‌لكى ب ده‌ستێ خۆ يان ب ئه‌زمانێ خۆ بكه‌ت، موسلمان و باوه‌رداره‌كێ دورست نينه‌. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا بوخارى و موسلميدا دبێژيت: (المُسْلِمُ منْ سَلِمَ المُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ ويدِهِ) موسلمان ئه‌وه‌ يێ موسلمان ژ ئه‌زمان و ده‌ستێ وى ب سلامه‌ت بن. و د ڤه‌گێرا ئبن حه‌باندا دبێژيت: (أَلا أُخْبِرُكُمْ بِالْمُؤمِنِ مَنْ أَمِنَهُ النَّاسُ عَلَى أَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ) ئه‌ز بۆ هه‌وه‌ نه‌بێژم ئيماندار كيه‌، ئه‌وه‌ يێ خه‌لك ژ خۆ و مالێ خۆ يێ ژێ ئێمن. سێ: قورتالبوون ژ ته‌نگاڤيێت رۆژا قيامه‌تێ يا د هندێرا ئه‌م ته‌نگاڤيێت جڤاكى ل سه‌ر خه‌لكى سڤك بكه‌ين ب ساناهي بكه‌ين و په‌رده‌پۆشكرنا گونه‌هان رۆژا قيامه‌تآ يا د هندێرا موسلمان د ناف جڤاكيدا بێته‌ په‌رده‌پۆشكرن. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا بوخارى و موسلميدا دبێژيت: (المُسْلِمُ أَخو المُسْلِمِ، لا يظْلِمُه، ولا يُسْلِمهُ، منْ كَانَ فِي حَاجَةِ أَخِيهِ كَانَ اللَّهُ فِي حاجتِهِ، ومَنْ فَرَّج عنْ مُسْلِمٍ كُرْبةً فَرَّجَ اللَّهُ عنْهُ بِهَا كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يوْمَ الْقِيامَةِ، ومَنْ ستر مُسْلِماً سَتَرهُ اللَّهُ يَوْم الْقِيَامَةِ) موسلمان برايێ موسلمانيه‌، نه‌ سته‌مێ لێ دكه‌ت، و نه‌ ده‌ستان ژێ به‌ردده‌ت، هه‌ركه‌سێ د هه‌وجه‌يا برايێ خۆدا بيت، (ئانكو هه‌وجه‌يێت وى بقه‌تينيت) خودێ دێ هاريكاريا وى كه‌ت د هه‌وجه‌يێت ويدا، و هه‌ركه‌سێ به‌رته‌نگيه‌كێ ل سه‌ر موسلمانه‌كى راكه‌ت، خودێ دێ به‌رته‌نگيه‌كێ ژ به‌رته‌نگيێت قيامه‌تێ ل سه‌ر راكه‌ت، و هه‌ركه‌سێ موسلمانه‌كى په‌رده‌ و ستاره‌كه‌ت، خودێ دێ وى رۆژا قيامه‌تێ ستاره‌كه‌ت. و نابيت چو زێده‌گاڤى و ته‌عدايى د جڤاكيدا بێته‌كرن و نابيت ئه‌ندام د جڤاكيدا بێته‌ كێمكرن. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا ترمزيدا دبێژيت: (المُسْلِمُ أَخو الْمُسْلِم لا يخُونُه ولا يكْذِبُهُ ولا يخْذُلُهُ، كُلُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ حرامٌ عِرْضُهُ ومالُه ودمُهُ التَّقْوَى هَاهُنا، بِحسْبِ امْرِىءٍ مِنَ الشَّرِّ أَنْ يَحْقِرَ أَخاهُ المسلم) موسلمان برايێ موسلمانيه‌، نه‌ خيانه‌تێ لێ دكه‌ت، نه‌ دره‌وێ لێ دكه‌ت، و نه‌ دهێليته‌ ب تنێ بێ هاريكارى، هه‌مى تشتێ موسلمانى ل سه‌ر موسلمانى حه‌رامه‌، نامويسا وى و مالێ وى و خوينا وى، ته‌قوا و خودێ ترسى، ئها يا ل ڤێرێ (و ئيشاره‌ت كره‌ دلێ خۆ) به‌سى مرۆڤيه‌ خرابى ئه‌و برايێ خۆ يێ موسلمان كێم بدانيت. چار: ئيسلامه‌تيێ نه‌هيا ژ مرۆڤ هشكيآ كرى و نه‌هيا كرى نه‌ڤيان و زكڕه‌شى و سته‌م و زۆردارى د ناف جڤاكيدا هه‌بيت. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا موسلميدا دبێژيت: (لا تَحاسدُوا ولا تناجشُوا ولا تَباغَضُوا ولا تَدابرُوا ولا يبِعْ بعْضُكُمْ عَلَى بيْعِ بعْضٍ، وكُونُوا عِبادَ اللَّه إِخْواناً. المُسْلِمُ أَخؤ الْمُسْلِم لا يَظلِمُه ولا يَحْقِرُهُ ولا يَخْذُلُهُ. التَّقْوَى هَاهُنا ويُشِيرُ إِلَى صَدْرِهِ ثَلاَثَ مرَّاتٍ بِحسْبِ امْرِيءٍ مِنَ الشَّرِّ أَنْ يَحْقِر أَخاهُ المسلم. كُلَّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ حرامٌ دمُهُ ومالُهُ وعِرْضُهُ) حه‌سويديێ ب ئێكدوو نه‌به‌ن، و ب سه‌ر ئێكدوو زێده‌ نه‌كن ب ئنيه‌تا تێئێخستنێ و خوساره‌تيا هه‌ڤالێ خۆ، و كه‌ربێت خۆ ژ ئێكدوو ڤه‌نه‌كه‌ن و نه‌ڤيانا ئێكدوو نه‌هه‌لگرن، و ژ ئێكدوو سل نه‌بن و پشتا خۆ نه‌ده‌نه‌ ئێكدوو، و كڕين و فرۆتنێ ل سه‌ر كڕين و فرۆتنا ئێكدوو نه‌كه‌ن، و به‌نده‌يێت خودێ بن و برايێت ئێك بن، (ئانكو هه‌ڤكاريا براينيێ دگه‌ل ئێكدوو بكه‌ن) موسلمان برايێ موسلمانيه‌، نه‌ سته‌مێ لێ دكه‌ت، نه‌ كێم دكه‌ت، و نه‌ دهێليته‌ ب تنێ بێ هاريكارى، ته‌قوا و خودێ ترسى، ئها يا ل ڤێرێ و سێ جاران ئيشاره‌ت كره‌ سينگێ خۆ ، به‌سى مرۆڤيه‌ خرابى ئه‌و برايێ خۆ يێ موسلمان كێم بدانيت. هه‌مى تشتێ موسلمانى ل سه‌ر موسلمانى حه‌رامه‌، خوينا وى و مالێ وى و نامويسا وى. پێنج: كاروبارێت جڤاكى مافه‌كێ بنه‌جهـه‌‌ و ل سه‌ر مرۆڤێ موسلمانى دانايیه‌ و دڤێت پێ راببيت هه‌كه‌ وه‌نه‌كر يێ گونه‌هكاره‌. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا بوخارى و موسلميدا دبێژيت: (حقُّ الْمُسْلمِ عَلَى الْمُسْلِمِ خمسٌ: رَدُّ السَّلامِ، وَعِيَادَةُ الْمرِيضَ، واتِّبَاعُ الْجنَائِزِ، وإِجابة الدَّعوةِ، وتَشمِيت العْاطِسِ) حه‌قێ موسلمانى ل سه‌ر موسلمانى پێنجن: به‌رسڤا سلاڤێيه‌، و سه‌ره‌دانا نه‌ساخيه‌، و دويفچۆنا جه‌نازايه‌، و به‌رسڤدانا داخوازنامايه‌، و بێژيته‌ بێنيشك ڤه‌داى (يرحمك الله) خودێ ره‌حمێ ب ته‌ ببه‌ت، پشتى دبێژيت: (الحمد لله). و د ريوايه‌ته‌كا موسلميدا دبێژيت: (حق الْمُسْلمِ سِتٌّ: إِذا لقِيتَهُ فسلِّم عليْهِ، وإِذَا دَعاكَ فَأَجبْهُ، وَإِذَا اسْتَنْصَحَكَ فَانْصحْ لهُ، وإِذا عطَس فحمِد اللَّه فَشَمِّتْهُ. وَإِذَا مرِضَ فَعُدْهُ، وَإِذَا ماتَ فاتْبعهُ) حه‌قێ موسلمانى ل سه‌ر موسلمانى شه‌شن: هه‌كه‌ تو گه‌هشتيێ سلاڤكه‌ سه‌ر، و هه‌كه‌ تو داخوازكرى بۆ خوارنێ جابا وى بده‌، و هه‌كه‌ داخوازا شيره‌ت و نه‌سيحه‌تێ ژ ته‌ كر وى نه‌سيحه‌ت و شيره‌ت بكه‌، و هه‌كه‌ بێنژى و گۆت: (الحمد لله) بێژێ: (يرحمك الله) خودێ ره‌حمێ ب ته‌ ببه‌ت، و هه‌كه‌ نه‌ساخ بوو سه‌را وى بده‌، و هه‌كه‌ مر دگه‌ل جه‌نازێ وى هه‌ره‌. و د ڤه‌گێره‌كا ديدا يا بوخارى و موسلمى به‌رائێ كورێ عازبى خودێ ژێ رازی بیت دبێژيت: (أَمرنا رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بِسبْعٍ: أَمرنَا بِعِيادة الْمرِيضِ، وَاتِّبَاعِ الْجنازةِ، وتَشْمِيتِ الْعاطِس، وَإِبْرارِ الْمُقْسِمِ، ونَصْرِ المظْلُومِ، وَإِجابَةِ الدَّاعِي، وإِفْشاءِ السَّلامِ) به‌رائێ كورێ عازبى خودێ ژ هه‌ردوويان رازى بيت، گۆت: پێغه‌مبه‌رێ خودێ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ئه‌مرێ مه‌ ب حه‌فت تشتان كر: ئه‌مرێ مه‌ ب سه‌ره‌دانا نه‌ساخى كر، و ب دويفچۆنا جه‌نازه‌ى، و ب دوعاكرنا ره‌حمێ بۆ بێنشكڤه‌داى، و ب جهئينا سويندێ (هه‌لبه‌ت هه‌كه‌ گونه‌هـ تێدا نه‌بيت) و ب هاريكرنا سته‌ملێكرى، و ب جابدانا داخوازكه‌رى، و ب به‌لاڤكرنا سلاڤێ. شه‌ش: جهئينانا ئه‌ركه‌كآ جڤاكى و قه‌تاندنا هه‌وجه‌ييا مرۆڤه‌كى، ئيسلامه‌تيآ باشتر دانايه‌ ئه‌و دوو هه‌يڤان خۆ بۆ عيباده‌تى ڤالاكه‌ت و گرێده‌ت و د مزگه‌فتا پێغه‌مبه‌ريدا سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن و خودێ به‌رده‌وام دآ د هاريكاريا به‌نده‌يدا بيت هندى ئه‌و د هاريكاريا جڤاكيدا بيت. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا موسلميدا دبێژيت: (واللَّه فِي عوْنِ العبْد ما كانَ العبْدُ في عوْن أَخيهِ) ئانكو: و به‌رده‌وام خودێ يێ د هاريكاريا به‌نده‌يدا هندى به‌نده‌ د هاريكاريا برايێ خۆدا بيت (ئانكو هه‌وجه‌يێت وى بقه‌تينيت) و د ڤه‌گێرا حاكميدا دبێژيت: (ولأن يمشي أحدكم مع أخيه في قضاء حاجته أفضل من أن يعتكف في مسجدي هذا شهرين). حه‌فت: ئاشتيكرن و پێكئينانا ئه‌ندامێت جڤاكى خێرتره‌ ژ نڤێژ و رۆژيان. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا ئبن حه‌باندا دبێژيت: (أَلا أُخْبِرُكُمْ بِأَفْضَلَ مِنْ دَرَجَةِ الصِّيَامِ وَالْقِيَامِ قَالُوا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ إِصْلاحُ ذَاتِ الْبَيْنِ وَفَسَادُ ذَاتِ الْبَيْنِ هِيَ الْحَالِقَةُ) ئه‌رێ ئه‌ز بۆ هه‌وه‌ نه‌بێژم يێ ژ رۆژيآ و شه‌ڤنڤێژێ ب خێرتر، گۆتن به‌لێ يا پێغه‌مبه‌رێ خودێ، گۆت: پێكئينانا خه‌لكى و خرابكرنا د ناڤبه‌را واندا دينتراشه‌. هه‌شت: يێ خرابى ژێ په‌يدا ببيت و ده‌ر و جيرانان ئه‌زيه‌ت بده‌ت، و ئه‌ندامه‌كێ خراب بيت د جڤاكيدا.. ئه‌و رۆژا قيامه‌تێ سه‌رناكه‌ڤيت خۆ هه‌كه‌ گه‌له‌كێ نڤێژ و رۆژى كه‌ر ژى بيت، به‌لێ هه‌كه‌ ئه‌ندامه‌كێ باش بيت و ئه‌زيه‌تا ده‌ر و جيرانان نه‌كه‌ت دێ يێ سه‌رفه‌راز بيت بلا عيباده‌تێ وى يێ كێم ژى بيت. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا حاكميدا دبێژيت: پشتى به‌حسێ دوو ژنێت ژێك جودا بۆ هاتيه‌كرن: (إن فلانة تصلي الليل وتصوم النهار وفي لسانها شيء يؤذي جيرانها سليطة قال لا خير فيها هي في النار وقيل له إن فلانة تصلي المكتوبة وتصوم رمضان وتتصدق بالأثوار وليس لها شيء غيره ولا تؤذي أحدا قال هي في الجنة‌) گۆتنێ: بێڤان ب شه‌ڤ رادبيت و ب رۆژ يا ب رۆژيه‌، به‌لێ يا ئه‌زمان زڤره‌ و ئه‌زيه‌تا جيرانێت خۆ دكه‌ت، ئينا گۆت: چو خێر د وێدا نينه‌ ئه‌و يا د جه‌هنه‌مێدا. و گۆتنێ بێڤان، به‌س نڤێژێت فه‌رز تنێ دكه‌ت، و ره‌مه‌زانێ دگريت و پرتێت كه‌شكى دكه‌ته‌ خێر، و چو دى ژبلى ڤێ نينه‌ و ئه‌زيه‌تا كه‌سێ ناكه‌ت گۆت: ئه‌و يا د به‌حه‌شتێدا. نه‌هـ: ده‌ستڤالا و ده‌ستكورت و بێ متا يێ رۆژا قيامه‌تێ ئه‌وه‌، يێ ده‌ست درێژيێت جڤاكى كرين، بلا نڤێژ و رۆژى و زه‌كات و خێر هه‌بن. پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د ڤه‌گێرا موسلميدا دبێژيت: (أَتَدْرُون من الْمُفْلِسُ ؟ قالُوا: الْمُفْلسُ فِينَا مَنْ لا دِرْهَمَ لَهُ وَلا مَتَاعَ. فقال: إِنَّ الْمُفْلِسَ مِنْ أُمَّتِي مَنْ يَأْتِي يَوْمَ الْقيامةِ بِصَلاةٍ وَصِيَامٍ وزَكَاةٍ، ويأْتِي وقَدْ شَتَمَ هذا، وقذَف هذَا وَأَكَلَ مالَ هَذَا، وسفَكَ دَم هذَا، وَضَرَبَ هذا، فيُعْطَى هذَا مِنْ حسَنَاتِهِ، وهَذا مِن حسَنَاتِهِ، فَإِنْ فَنِيَتْ حسناته قَبْلَ أَنْ يقْضِيَ مَا عَلَيْهِ، أُخِذَ مِنْ خَطَايَاهُمْ فَطُرحَتْ علَيْه، ثُمَّ طُرِح في النَّار) هوين دزانن مفلس و ره‌په‌رويت كيه‌؟ گۆتن: مفلس و ره‌په‌رويت د ناف مه‌دا ئه‌وه‌ يێ نه‌ ده‌رهه‌مه‌ك هه‌ى و نه‌ متا، گۆت: ب راستى مفلس و ره‌په‌رويت ژ ئوممه‌تا من ئه‌وه‌ يێ رۆژا قيامه‌تێ ب نڤێژێ و رۆژيێ و زه‌كاتێ دهێت، و دهێت و خه‌به‌ر يێت گۆتينه‌ ڤى، و بێبه‌ختى ب نامويسيێ ل سه‌ر ڤى ئاخفتى، و مالێ ڤى يێ خوارى، و خوينا ڤى يێ رێتى و ئه‌ڤه‌ يێ قوتاى، ڤێجا دێ ژ خێرێت وى ده‌نه‌ ڤى، و ژ خێرێت وى ده‌نه‌ ڤى، و هه‌كه‌ خێرێت وى نه‌مان به‌رى ئه‌و ئه‌وا ل سه‌ر خۆ بده‌ت، ژ گونه‌هێت وان دێ هێنه‌ هه‌لگرتن و هاڤێژنه‌ سه‌ر، پاشى دێ هاڤێژنه‌ د ئاگريدا. و گه‌له‌كێت دى و گه‌له‌كێت دى، و خودێ چێتر دزانيت.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved