ب / ئه‌خلاق و بازرگانى و ئابۆر د ئيسلامێدا پێكڤه دگرێداينه و نابيت ژێك بێنه جوداكرن، بۆ نموونه: بازرگانيا حه‌رام نابيت بێته‌كرن خۆ چه‌ند مفا ژى تێدا هه‌بيت، راستى و ئه‌ميناتى دڤێت به‌رده‌وام ل ده‌ف بازرگانى هه‌بيت، حيله و ته‌شقه‌له و سه‌خته‌يى دڤێت ب چو ره‌نگان نه‌كه‌ڤيته د بازرگانيێدا، دڤێت بازرگان ژ خودێ بترسيت و ته‌قوا خودێ ل ده‌ف هه‌بيت؛ دا ب چو ره‌نگان نه‌كه‌ڤيته خه‌فكا خه‌مخوارنا ژ مفاى ب تنێ، و هه‌ر رێكا هه‌بيت دڤێت بازرگان رێكێت شه‌رعى پێڤه‌تر بۆ زێده‌كرنا مالێ خۆ نه‌گريت. مه د ئيسلامێدا ئه‌ڤ باوه‌ريه نينه (الغايه تبرر الوسيله) ئانكو: ئارمانج رێكێ دورست دكه‌ت، نه‌خێر د ئيسلامێدا ئارمانج دڤێت يا شه‌رعى بيت و رێك ژى دڤێت يا شه‌رعى بيت. و پێغه‌مبه‌رێ مه سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن به‌رده‌وام بازرگان ل سه‌ر ڤێ په‌روه‌ردێ رادكرن كو بازرگانيێ و ئه‌خلاقى ب چو ره‌نگان ژێك جودا نه‌كه‌ن هه‌كه سه‌رفه‌راز نابن، به‌لكى نابيت بازرگانێ موسلمان بازرگانيا خۆ ژ ئارمانج و رامانێت ئاخره‌تێ رويت بكه‌ت.
به‌رێ خۆ بدێ ئه‌وێ ب رێكه‌كا خه‌له‌ت دگه‌هيته فايده‌ى كا پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن د راستا ويدا چ دبێژيت، ئه‌بو زه‌ڕ خودێ ژێ رازی بیت دبێژيت: پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژيت: (ثلاثة لاينظر الله اليهم يوم القيامة ولايزكيهم ولهم عذاب اليم، المنان والمسيل ازاره تكبرا والمنفق سلعته بالحلف الكاذب) سێ كه‌سان رۆژا قيامه‌تێ خودێ به‌رێ خۆ ناده‌ته وان و گونه‌هێت وان ژێ نابه‌ت و ئيزايه‌ك دژوار ژى بۆ وانه، ئێك: ئه‌وه يێ تشتێ خۆ ل سه‌ر خه‌لكى دكه‌ته منه‌ت، دوو: يێ جلكێ خۆ ژ مه‌زناتى درێژ دكه‌ت. سێ: يێ تشتێ خۆ ب سويندێت دره‌و بفرۆشيت.
سه‌باره‌ت ديعايه‌ت و راگه‌هاندنێ.. هه‌كه راستيێ به‌رزه‌كه‌ت و ب ده‌هان مه‌دحێت نه‌وه‌يى تێدا بن و ببيته ئه‌گه‌رێ خاپاندنا خه‌لكى و زيان گه‌هاندنێ هنگى ئه‌ڤه نه‌يا دورسته.
به‌لێ هه‌كه ديعايه‌ت د تخويبێت خۆ يێت به‌رعاقلدا بيت و نه‌يا وه‌سا بيت خه‌لك پێ بێته خاپاندن و ئه‌و ب خۆ يا وه‌سا بيت دورسته و چو تێدا نينه. پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژيت: (بازرگانێ باش ئه‌ڤه‌يه: اذا باعوا لم يمدحوا واذا اشتروا لم يذموا) ئانكو: تشتێ دفرۆشيت زێده مه‌دحێت وى تشتى ناكه‌ت و هه‌كه كڕى هند كێم ناكه‌ت و ناهاڤێژيتێ دا بهايێ وى بينيته خوارێ، و خودێ چێتر دزانيت.
