ب : موسلمان پێدڤیه ڤیان و نه‌ڤیانا خۆ ل سه‌ر بنیاتێ بۆ خودێ ئاڤاكه‌ت، و ل سه‌ر وی بنیاتی هه‌ستێت خۆ بۆ به‌رامبه‌ران دیاركه‌ت، له‌وا پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت : (من أَحَبَّ لِلَّهِ وَأَبْغَضَ لِلَّهِ وَأَعْطى لِلَّهِ وَمَنَعَ لِلَّهِ فَقَدْ اسْتَكْمَلَ الْإِيمَانَ) هه‌ركه‌سێ ڤیا بۆ خودێ بیت و نه‌ڤیا بۆ خودێ بیت و به‌خشی بۆ خودێ بیت و ڤه‌گرت بۆ خودێ بیت ب راستی وی ئیمانا خۆ تمامكر ئه‌ڤ حه‌دیسه به‌لگه‌یه یێ ڤیان و نه‌ڤیان و دان و نه‌دانا وی ب ڤی ره‌نگی نه‌بیت ئه‌و نه‌گه‌هشته تمامی و ته‌كویزیا ئیمان و باوه‌ریێ، و دڤه‌گێره‌كا دیدا دبێژیت: (لا يجد العبد صريح الإيمان حتى يحب لله ويبغض لله) به‌نده هه‌ست ب دورستیا باوه‌ریێ ناكه‌ت هه‌تا ڤیان و نه ڤیانا وی بۆ خودێ نه‌بیت، و دڤه‌گێره‌كا دیدا دبێژیت:(أفضل الأعمال الحب في الله والبغض في الله) باشترین كار و كریار حه‌ژێكرن بۆ خودێ و نه‌ڤیانه بۆ خودێ، و دڤه‌گێره‌كا دیدا دبێژیت: (أوثق عرا الإيمان الحب في الله والبغض في الله) موكمترین فه‌رمان و توخیبێت باوه‌ریێ ڤیانه بۆ خودێ و نه‌ڤیانه بۆ خودێ، ئه‌ڤ حه‌دیسه به‌لگه‌یه باوه‌ریێ فه‌رمان و توخیبێت خۆ یێت هه‌ین یا ژ هه‌میان موكمتر ڤیان و نه‌ڤیانا مه بۆ خودێ بیت، و دڤه‌گێره‌كا دیدا دبێژیت: (أوثق عرى الإسلام الحب في الله والبغض في الله) موكمترین فه‌رمان و توخیبێت موسلمانه‌تیێ ڤیانه بۆ خودێ و نه‌ڤیانه بۆ خودێ، دیسا ئه‌ڤ حه‌دیسه ژی به‌لگه‌یه موسلمانه‌تیێ فه‌رمان و توخیبێت خۆ یێت هه‌ین، یا ژ هه‌میان موكمتر ڤیان و نه‌ڤیانا مه بۆ خودێ بیت، و دڤه‌گێره‌كا دیدا ئبن عه‌باس خودێ ژێ رازی بیت دبێژیت: (قال رسول الله لأبي ذر : يا أبا ذر أي عرى الإيمان أوثق؟ قال: الله ورسوله أعلم، قال: الموالاه في الله والحب في الله والبغض في الله ) پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن گۆ‌ته ئه‌بو ذه‌ری یا ئه‌با ذه‌ر: تو دزانی كی ژ فه‌رمانێت ئیسلامێ هه‌میان موكمتره؟ گۆت: خودێ و پێغه‌مبه‌رێ وی چێتر دزانن، گۆت: هاریكرن و پشته‌ڤانیكرن بۆ خودێ و ڤیان و نه‌ڤیان بۆ خودێ، و دڤه‌گێره‌كا دیدا دبێژیت: (لا يؤمن أحدكم حتى يحب المرء لا يحبه إلا لله) دورستاهی كه‌س ژ هه‌وه باوه‌ریێ نائینیت هه‌تا حه‌ز ژ مروڤ نه كه‌ت و حه‌ز ژێ ناكه‌ت بۆ خودێ نه‌بیت، ژ ڤان حه‌دیسێت بوری ئاشكرا دبیت دڤیت مه ئاگه‌ھ ژ ڤی هه‌ستێ خۆ یێ مه‌ترسیدار هه‌بیت ,و بێخینه دجهێ وێدا, و ڤیان و نه‌ڤیانا خۆ بن فه‌رمانا خودێ بێخین, و هه‌ركه‌سێ مه دایێ ل سه‌ر بنیاته‌كێ دورست بیت، مه ڤیا بۆ خودێ مه بڤێت نه ژ به‌ر چ ئه‌ه‌گه‌رێت دی، و مه نه‌ڤیا ژی هه‌ر دیسا بۆ خودێ مه نه‌ڤێت، ژ به‌ر خرابیا وی و نه ژبه‌ر چ تشت و ئه‌گه‌رێت دی.
و نابیت ب چ ره‌نگا ئه‌م حه‌ز ژ وی بكه‌ین یێ دوژمنیا خودێ و پێغه‌مبه‌رێ وی دكه‌ت سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، چ ب ده‌ستێ خۆ، یا ن ب ئه‌زمانێ خۆ، یان ب هه‌لویستێت خۆ، یان ب مالێ خۆ، یان ب ده‌سهه‌لاتداریا خۆ، یان ب رویێ خۆ، خۆ بلا ئه‌و نێزیكی مه ژی بن یان كه‌س و كارێت مه ژی بن و خۆ هه‌كه كور و بابینی ژی دناڤبه‌را مه‌دابیت خودایێ مه‌زن دبێژیت: (لَا تَجِدُ قَوْمًا يؤمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ) نينه هنده‌ك باوه‌رييێ ب خودێ و رِۆژا قيامه‌تێ بينن، و حه‌ژ وان بكه‌ن ئه‌وێت نه‌ياره‌تى و دژمناتيا خودێ و پێغه‌مبه‌رێ وى دكه‌ن، خۆ ئه‌گه‌ر ئه‌و باب و باپيرێت وان بن، يان زارۆكێت وان بن، يان برايێت وان بن، يان عه‌شيره‌تا وان بيت، ئه‌ڤان خودێ باوه‌رييا د دلێت واندا نڤێسى و بنه‌جهكرى، و ب هاريكارى و پشته‌ڤانى و ب سه‌ركه‌ڤتنا خۆ ئه‌و يێت ب هێز ئێخستين، و دێ وان به‌ته به‌حه‌شتێت رِويبار د بنرِا دچن و هه‌روهه‌ر دێ تێدا بن، خودێ ژ وان رِازى بوو و ئه‌و ژى ژ خه‌لاتێ خودايێ خۆ رِازى بوون، و ئه‌ڤه كۆما خودێنه و باش بزانن يێت سه‌رفه‌راز هه‌ر كۆما خودێنه.
ڤێجا ب چ ره‌نگان نابیت موسلمان حه‌ز ژ دوذمنكارێت دینی بكه‌ت چه‌ند مرۆڤانی و نێزیكاتی د ناڤبه‌را واندا هه‌بیت.
به‌لێ حه‌ز ژێكرنا ره‌وشت و رامانێت به‌ر ز و بلند و سالوخه‌تێت جوان د نه موسلمانیدا یان حه‌ز ژێكرنا مرۆڤانیا دناڤبه‌را واندا چو نینه و دورسته به‌رێ خۆ بدێ خودایێ مه‌زن چ دبێژیته پێغه‌مبه‌رێ خۆ سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن (إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ) ب راستی یێ ته حه‌ز ژێكری ـ كو مامێ وی بووـ تۆ راسته‌رێ ناكه‌ی و خودێ وی راسته رێدكه‌ت یێ وی بڤیت ئایه‌ت ئاشكرا دكه‌ت پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن حه‌ز ذ ئه‌بو طالبی دكر مامێ وی و ئه‌و یێ گاور بوو ژ به‌ر چ ژ به‌ر مرۆڤانیا د ناڤبه‌را واندا یان ژ به‌ر هه‌لویستێ جامێرانه یێ وی دراستا ویدا هه‌ی، ڤێجا هه‌كه حه‌زژێكرن بۆ رامانه‌كا وه‌كی ڤێ بیت چو نینه و دورسته و به‌لگه ئایه‌ته‌كا دیدا خودایێ مه‌زن دبێژیت: (وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ) و ژ نیشانێت مه‌زناتی و ده‌سهه‌لاتداریا خودێ ئه‌وه وی هه‌ر ژ هه‌وه ـ ژ گیانێ هه‌وه‌ـ بۆ هه‌وه هه‌ڤسه‌ر چێكرن دا سه‌بر و هه‌دارا هه‌وه پێ بێت و ل ده‌ڤ ڤه‌هه‌سن و ڤیان و دلوڤانی ئێخسته د ناڤزبه‌را هه‌وه‌دا ب راستی ئه‌ڤه ـ دان و چێكرنا هه‌ڤسه‌ران هوساـ نیشانێت ئاشكه‌رانه ل سه‌ر مه‌زناتی و ده‌سهه‌لاتداریا خودێ بۆ وان ئه‌وێت هزرا خۆ تێدا دكه‌ن.
ڤێجا هه‌كه ئێكێ هه‌ڤژینا وی جوی بیت یان فه‌له چاوا دورسته ئه‌م بێژینێ نا بیت تۆ حه‌ز ژ هه‌ڤژینا خۆ بكه‌ی و خودێ ئه‌و ڤیان یا ئیخستیه دناڤبه‌را واندا و ئه‌ڤه داناه‌كا خوداییه و ئاساییه.
دیسا خودایێ مه‌زن دئایه‌ته‌كا دیدا ئاشكرا دكه‌ت موسلمانه‌تی دینێ ڤیان و حه‌زژێكرنێیه بۆ مرۆڤایه‌تیێ دبێژیت: (هَاأَنْتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا يُحِبُّونَكُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْكِتَابِ كُلِّهِ وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَيْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَيْظِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ) ئه‌ها ئه‌ڤه هوينێ حه‌ژ وان دكه‌ن، و ئه‌و حه‌ژ هه‌وه ناكه‌ن، و هوين باوه‌رييێ ب كتێبێت هاتينه خوارێ هه‌مييان دئينن [دگه‌ل هندێ ژى ئه‌و هه‌ر حه‌ژ هه‌وه ناكه‌ن]. و ئه‌گه‌ر گه‌هشتنه هه‌وه و هوين ديتن دێ بێژن: مه ژى باوه‌رى ئينا، و ئه‌گه‌ر ڤه‌ده‌ربوون و مانه ب تنێ، و پشتا هه‌وه كه‌ڤته وان، ژ كه‌رباندا بۆ هه‌وه تلان دگه‌زن و دكڕينن، بێژه: ب كه‌رب و كينێت خۆڤه بمرن، ب ڕاستى خودێ ژ وێ ب ئاگه‌هه يا د سينگاندا [ڤه‌شارتى].
موحه‌مه‌د ره‌شید ریضا خودێ ژێ رازی بیت د ته‌فسیرا خودا دبێژیت: ئایه‌ت ئاشكرادكه‌ت ئیسلام دینێ ڤیان و حه‌زژێكرنێیه بۆ هه‌می مرۆڤان و دیاره‌دكه‌ت موسلمانان ڤێجا كی صه‌حابه‌یان ڤیان حه‌زژێكرن بۆ جوهی و فه‌له‌یان هه‌یه به‌لی وان ڤیان بۆ موسلمانان نینه و ئایه‌تێ ئینكارا وی حه‌زژێكرنێ نه‌كر و هوسا دیاره دبیت:
ئیك: هه‌تا باوه‌ریه‌كا دورست ب ده‌ستخۆڤه بینین دڤیت ڤیان و نه‌ڤیانا ما ل سه‌ر بنیاتێ خودایی بیت و بۆ خودێ بیت.
دوو: هه‌ر كه‌سێ دوژمنیا موسلمانا و خودێ و پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن بكه‌ت ب هه‌ر ره‌نگه‌كێ هه‌بیت نا بیت موسلمان حه‌ز ژێ بكه‌ت بلا كورێ دایك و بابێ وی بیت یان دایك و بابێت وی ب خۆ بن.
سێ: نا بیت ئه‌م حه‌زژنه موسلمان بكه‌ین بۆ بێ دینێ گاوریا وی.
چوار: حه‌زژێكرن و ڤیان نه موسلمانی بۆ رامانه‌كێ ژ رامانا یان حه‌ز ژێكرنا ره‌وشته‌كێ به‌رز تیدا وه‌كی یێ دلسوز و وه‌فادار و ئه‌مین بیت، یان خزم و كه‌س و كاراتی و مرۆڤانی دناڤبه‌رێدا بیت، و دژمنا دینێ مه نه‌كه‌ت ب چ ره‌نگان دورسته به‌لێ نابیت ئه‌ڤ ڤیانه یا به‌رده‌وام بیت هه‌كه هاته‌گوهرین ده‌ستهاڤێته دوژمنكاریا ئیسلامێ و خودێ چێتر دزانیت.
