پرسێت هەڤچەرخ

85 پسیارا ژمارە

پ : ئه‌رێ مزاختن ل سه‌ر زه‌لامی ئه‌ركه‌ ئه‌و ل ژنا خۆ ب بكه‌ت خۆ هه‌كه‌ یا زه‌نگین ژی بیت؟

ب: ژ مافێت ژنێیه‌ زه‌لام مالی و دراڤێ لێ ب مه‌زێخیت، و ل دویف شیانێت زه‌لامی، و ول دویف ده‌ستته‌نگی و ده‌ستفره‌هیا وی، یێ زه‌نگین ل دویف زه‌نگینیا خۆ، خودایێ مه‌زن دبێژیت: (لِيُنفِقْ ذُو سَعَةٍ مِّن سَعَتِهِ وَمَن قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنفِقْ مِمَّآ ءَاتَاهُ اللَّهُ لاَ يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ مَآ ءَاتَاهَا) یێ زه‌نگین بلا ل دویڤ زه‌نگینیا خۆ بمه‌زێخیت، و یێ ده‌ست ته‌نگ بلا ئه‌و ژی ژ وی ڕزقێ خودێ داییێ بمه‌زێخیت، و خودێ ژ وی پێڤه‌تر ژ مرۆڤی ناخوازیت یێ داییه‌ مرۆڤی، و هه‌كه‌ ژن یا زه‌نگین ژی بیت، دڤێت هه‌ر زه‌لام ل وێ ب مه‌زێخیت؛ چونكی ئه‌ڤه‌ مافه‌كێ ژنێیه‌، و ئه‌ركه‌ ل سه‌ر زه‌لامی، خودایێ مه‌زن دبێژیت: (الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَآ أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ) زه‌لام سه‌رکار و سه‌رپه‌رشتێت کاروبارێت ژنانه‌ [ئانکو دڤێت ئه‌و ل به‌ر خزمه‌تا وان بن، و ب کاروبارێت وان ڕابن] ژ به‌ر کو خودێ ھنده‌ک ب سه‌ر ھنده‌کان ئێخستینه‌، و ژ به‌ر کو [زه‌لام] مالێ خۆ [د به‌ر واندا] دمه‌زێخن، و ئه‌ڤ سه‌روه‌ری و رێڤه‌برنه‌ به‌رامبه‌ری مه‌زخاندنێیه‌، و هه‌كه‌ چرویكی كر، و ل ژ نا خۆ نه‌ مه‌زخاند، و هه‌و جه‌یێت وێ نه‌ قه‌تاندن، هنگی بۆ ژنێ هه‌یه‌ خۆ ب ده‌ستڤه‌ به‌رنه‌ده‌ت، هه‌تا ئه‌و هه‌وجه‌یێت وێ دقه‌تینیت، و لێ دمه‌زێخیت، و نابیت ئه‌و ده‌رێژیێ و چرویكیێ د مه‌زخاندنێدا بكه‌ت، خودایێ مه‌زن دبێژیت: (لينفق ذو سعة من سعته ومن قدر عليه رزقه فلينفق مما آتاه الله) یێ زه‌نگین بلا ل دویڤ زه‌نگینیا خۆ بمه‌زێخیت، و یێ ده‌ست ته‌نگ بلا ئه‌و ژی ژ وی ڕزقێ خودێ داییێ بمه‌زێخیت و دبێژیت: (وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُوراً) و ده‌ستێ خۆ ژ قه‌لسی نه‌ئاڤێژه‌ حه‌فکا خۆ [کو چو ژ ده‌ستێ ته‌ ده‌رنه‌که‌ڤیت]، و ده‌ستێت خۆ ئێکجار ژی ڤه‌نه‌که‌ [کو تو ده‌رێژییێ بکه‌ی. ڕێکه‌کا ناڤنجی د ناڤبه‌را چرویکی و ده‌رێژییێدا بگره‌]، و [ئه‌گه‌ر وه‌نه‌که‌ی] دێ بییه‌ ژ لۆمه‌دار و ده‌ستڤالا و ڕویتان، و هه‌كه‌ زه‌لام یێ زه‌نگین و هه‌یی بیت، و ل گه‌ل هندێ ژی به‌خیلی و چریكیێ د مزاختنا هه‌ڤژینا خۆدا بكه‌ت ئه‌و یێ گونه‌هكاره‌، پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دراستا ڤی مرۆڤیدا دبیژیت: (ليس منا من وسع الله عليه ثم قتر على عياله) نه‌ ژمه‌یه،‌ و ب دورست نه‌ ل سه‌ر رێكا مه‌یه‌، یێ خودێ به‌رفره‌هی دابیتێ، پاشی ئه‌و چریكی و قه‌لسیێ د مالا خۆدا بكه‌ت، و دیسا پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبیژیت: (كَفي بِالمرْءِ إِثْماً أَنْ يُضَيِّعَ مَنْ يقُوتُ) به‌سی مرۆڤییه‌ گونه‌ھ ئه‌وێ خودانکرنا وی ل سه‌ر، به‌رزە بکه‌ت و هندێ نه‌ ده‌تێ تێرا وێ بكه‌ت، ڤێجا هه‌كه‌ زه‌لامێ زه‌نگین و هه‌یی، چ گونه‌ھ نه‌بن، ژبلی ڤێ گونه‌هێ، هندێ نه‌ده‌ته‌ هه‌ڤژینا خۆ، تێرا وێ بكه‌ت، ئه‌ڤ گونه‌هه‌ تنێ رۆژا قیامه‌تێ به‌سی وییه‌ بارێ وی و ترازیا وی یا گونه‌هان گران بكه‌ت. و دڤه‌گێره‌كا دیدا پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، دبێژیت: (كَفي بِالمرْءِ إِثْماً أَنْ يَحْبِسَ عَمَّنْ يملِكُ قُوتَهُ) به‌سی مرۆڤییه‌ گونه‌ھ، قویتێ یێ ل به‌ر دەستێ خۆ ڤه‌گریت و نه‌دەتێ، ڤێجا هه‌كه‌ زه‌لامی هه‌وجه‌یێت ژنێ نه‌قه‌تاندن و هند نه‌دایێ تێرا بكه‌ت، و یێ زه‌نگین بیت هنگی دورسته‌ ژن بێ زانینا وی ژ مالێ وی راكه‌ت، و ل دویف رێز و سه‌روبه‌ران تێرا وێ و زاروكێت وێ بكه‌ت نه‌ زێده‌تر، و ئه‌و ب ڤی كاری نه‌ یا گونه‌هكاره‌، هندا كچا عوتبه‌ هه‌ڤژینا ئه‌بو سوفیان هاته‌ ده‌ف پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن گۆت: (إنَّ أبا سُفيانَ رجُلٌ شَحِيحُ ولَيْس يُعْطِيني ما يَكْفِيني وولَدِي إلاَّ ما أخَذْتُ مِنه، وهَو لا يعْلَمُ ؟ قال: خُذِي ما يكْفِيكِ ووَلَدَكِ بالمعْرُوفِ) یا پێغه‌مبه‌ری خودێ ب راستی ئه‌بو سوفیان زه‌لامه‌کێ قه‌لسه،‌ و ھندێ ناده‌ته‌ من تێرا من و عه‌یالێ من بکه‌ت، ئه‌و نه‌بیت یا ئه‌ز ژێ وه‌ردگرم و ئه‌و نوزانیت؟ گۆت: ھندێ راکه‌ تێرا ته‌ و عه‌یالێ ته‌ بکه‌ت، به‌رێ خۆ بدێ پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن نه‌گۆتێ: كا چه‌ندێ دده‌ته‌ ده‌ته‌ پێ ب قه‌تینه‌، به‌لكی گۆتێ: بۆ ته‌ هه‌یه‌ تو بێ ئزن و ده‌ستویری و زانینا وی هندێ ژ مالێ وی راكه‌ی تێرا ته‌ و زاروكێت ته‌ بكه‌ت. و زانایان دورستكریه‌ هه‌كه‌ زه‌لامی ل ژ ناخۆ نه‌ مه‌زخاند، ئه‌و ب ناڤێ زه‌لامی ده‌ینكه‌ت، و ل سه‌ر زه‌لامییه‌ ڤان ده‌ینان بده‌ت، و هه‌كه‌ پرس چۆ به‌ر دادگه‌ها شه‌رعی دێ ل سه‌ر زه‌لامی دانیت وان ده‌ینان بده‌ت؛ چونكی ل سه‌ر وی ئه‌رك بوو ئه‌و ل ژ نا خۆ ب مه‌زێخیت، و هه‌وجه‌ی قه‌ران نه‌كه‌ت، و هه‌كه‌ ژن یا زه‌نگین ژی بیت هه‌ر خه‌رجكرن ل سه‌ر زه‌لامییه‌، و نابیت زه‌لام بێژیت ته‌ پاره‌ یێت هه‌ین و تۆ ل خۆ ب مه‌زێخه،‌ و مه‌زخاندن ل سه‌ر ژنێ كا چاوا یا گرێداییه‌ ب زه‌نگینیا زه‌لامیڤه،‌ وه‌سا دیسا یا گرێدایه‌ ب زه‌نگینیا ژنێڤه‌ ژی، هه‌كه‌ ژن یا زه‌نگین بیت، و د مالا بابێ خۆدا ب به‌رفره‌هی مه‌زخاندن لێ دهاته‌ كرن، دڤێت هوسا زه‌لام مه‌زخاندنێ لێ بكه‌ت، و ته‌نگاڤ نه‌كه‌ت، پسیار ژ پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن هاته‌كرن: (يا رسول اللَّه ما حَقُّ زَوْجَةِ أَحَدنَا عَلَيْهِ ؟ قال: أَن تُطْعمَها إِذَا طَعِمْتَ، وتَكْسُوهَا إِذَا اكْتَسيْتَ ولا تَضْربِ الْوَجهَ، وَلا تُقَبِّحْ، ولا تَهْجُرْ إِلاَّ في الْبَيْتِ) یا پێغه‌مبه‌رێ خودێ حه‌قێ ژنا ئێک ژ مه‌ ل سه‌ر چیه‌؟ گۆت: ئه‌وه‌ تو خوارنێ بده‌یێ، وه‌ختێ تو دخۆی، و جلکی بکه‌یه‌ به‌ر وه‌ختێ جلکی دکه‌یه‌ به‌ر خۆ، و ل سه‌ر و چاڤێت وێ نه‌ده‌ی، و خه‌به‌ر و ئاخفتنا پێ نه‌خۆش نه‌بێژیێ (وه‌کی بێژیێ خودێ ته‌ ژ دلۆڤانیا خۆ دویر بێخیت، یان خودێ ته‌ که‌شه‌فرێت که‌ت) و خۆ ژ نڤینا وێ نه‌ده‌یه‌ پاش د مالێدا نه‌بیت.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved