ب : هه‌ر هه‌لكه‌فته‌كا ب پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤیڤه سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن یا گرێدای بیت، پێدڤیه ب ساناهی ب سه‌ر مه‌را نه بوریت، و ئه‌م ساده و ئاسایی به‌رێ خۆ نه ده‌ینێ، و دڤێت سه‌رده‌ریا دورست ل گه‌ل بكه‌ین، و سه‌ره‌ده‌ریا دورست ئه‌یڤه‌یه ئه‌م بكه‌ینه ویستگه‌ھه‌ك تیدا به‌رێ خۆ بده‌ینه خۆ، كا ئه‌م دراستا ڤی پێغه‌مبه‌ریدا یێت چاواینه، و مافێت وی یێت د كه‌ڤنه سه‌ر مه، چه‌ند مه بجھـ ئیناینه، و چه‌ند مه نه ب جھـ ئیناینه؟.
راسته پێدڤیه هه‌می ده‌مێ سالێ پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ددلێت مه‌دا بیت، و روناهیا چاڤێت مه‌بیت، چونكی ئه‌و رێبه‌ر و چاڤلێكری و سه‌روه‌ر و پێشاهییێ مه‌یه، به‌لێ ئه‌گه‌ر گرفت و ئالوزیێت ڤێ ژیانا هه‌ڤچه‌رخ دلره‌قیه‌ك ل ده‌ف مه په‌یداكربیت، و دلێت مه د راستا ڤی پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤیدا سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ره‌ق كربن، بلا ئه‌ڤ هه‌لكه‌فته وێ دلره‌قیێ راكه‌ت و نه‌هێلیت، و پێمانه‌كا دی ل گه‌ل پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن نویكه‌ین، چونكی ئه‌ڤ هه‌لكه‌فته گرێدایی پێغه‌مبه‌رێ ب قه‌در و بهاڤه گرێداییه، نه ب مرۆڤه‌كێ ساده و ئاساییڤه، و ئه‌م دزانین كا چه‌ندێ مه‌زنه، و ئه‌م دزانین كا مه د راستا ویدا سستی د چ دا كریه راكه‌ین، خوشتڤیان هه‌لبه‌ت خورستێ مرۆڤی ئه‌وه حه‌ژ مه‌زنان دكه‌ت، ژبه‌ر دوو ئه‌گه‌ران:
ئێك: چونكی خورستێ وی ئه‌وه و نه‌شێت خۆ ژێ رزگاربكه‌ت.
دوو: چونكی هه‌وجه‌یی وییه به‌لكی به‌رژه‌وه‌ندێت وی ب قه‌تیت.
ئه‌رێ ماكی ژ پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن مه‌زنتر و ب قه‌در تر هه‌یه ئه‌م خۆ نێزیك بكه‌ین وحه‌ژ ژێ بكه‌ین؟؟؟؟ دێ بوته چه‌ند نمونه‌كێت كێم ئینم مه‌زناتی و قه‌درێ پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن تێدا ئاشكراببیت:
ئێك: خودێ و ملياكه‌تێت وى ب هژمارا خويا يا بێ سنورڤه سه‌له‌واتان دده‌نه سه‌ر جانێ پيروز، خودايێ مه‌زن دبێژيت: (إِنَّ اللَّهَ وَمَلاَئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِىِّ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ صَلُّواْ عَلَيْهِ وَسَلِّمُواْ تَسْلِيماً) ئانكو ب ڕاستى خودێ و ملياكه‌تێت وى سه‌له‌واتان دده‌نه سه‌ر پێغه‌مبه‌رى [و سه‌له‌وات ژ خودێ، دلۆڤانييه، و ژ ملياكه‌تان، دوعانه]. گه‌لى خودان باوه‌ران هوين ژى سه‌له‌وات و سلاڤان بده‌نه سه‌ر [و بێژن: (السلام عليك ايها النبي)] و ب دورستى ل به‌ر ئه‌مرێ پێغه‌مبه‌رى ڕاوه‌ستن، و ل ڤێرێ باش قه‌در و بها و مه‌زناتی و عه‌زه‌مه‌تا پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دیار دبیت، چێكه‌رێ عه‌رد و عه‌سمانان و گه‌ردون و مرۆڤ و جناوه‌ر و ئه‌جنه‌یان ب مه‌زناتیا خۆڤه و ملیاكه‌تێت وی ب هژمارا خۆ یا ڤه‌كریڤه سه‌له‌واتان دده‌نه سه‌ر پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، و دا بزانی كا خودایێ مه‌زن چه‌ند ملیاكه‌ت هه‌نه گوهێ خۆ بده ڤان هه‌ردوو ڤه‌گێران ب تنێ، د ڤه‌گێرا ترمزیدا هاتیه پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (إِنِّي أَرى مالا تَرَوْنَ، أَطَّتِ السَّماءُ وحُقَّ لَهَا أَنْ تَئِطَّ، مَا فِيهَا موْضِعُ أَرْبَعِ أَصَابِعَ إِلاَّ وَمَلَكٌ واضِعٌ جبهتهُ ساجِداً للَّهِ تَعَالى) راستی یا ئه‌ز دبینم ھوین نابینن، ئه‌سمانی چرچرکر، و یاحه‌قه چچرێ بکه‌ت، جھێ چارتلان لێ نینه ھه‌که ملیاکه‌ته‌کێ ئه‌نیا خۆ نه‌دانا بیت بۆ خودایێ خۆ نه‌چۆبیته سجدێ، و دڤه‌گێرا بوخاری و موسلمیدا هاتیه پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: عه‌سمانێ حه‌فتێ جهه‌كی هه‌ی دبیژنێ مالا ئاڤاكری رۆژا خودێ چێكری رۆژانه حه‌فتێ هزار ملیاكه‌ت نڤێژا تێدا دكه‌ن و یێ جارا ئێكێ چو جاره‌كا دی گه‌ھ ناگه‌هیتێ ب زڤریته‌ڤه، (الْبَيْتُ الْمَعْمُورُ يُصَلِّي فيه كُلَّ يَوْمٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ إذا خَرَجُوا لم يَعُودُوا إليه آخِرَ ما عليهم) ڤێجا دا ب زانی كا ئه‌ڤ پێغه‌مبه‌ره سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، چه‌ندێ مه‌زنه، هزر بكه خودایێ مه‌زن ب مه‌زناتیا خۆڤه و ملیاكه‌ت ب هژما را خۆڤه یا كه‌س نه‌زانیت ژ بلی خودێ سه‌له‌واتان دده‌نه سه‌ر پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی، پاشی خودایێ مه‌زن فه‌رمانا هه‌می خودان باوه‌ران ژ مرۆڤ و ئه‌جنه‌یان كر (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ صَلُّواْ عَلَيْهِ وَسَلِّمُواْ تَسْلِيماً ) گه‌لی ئه‌وێت هه‌وه باوه‌ری ئیناین ژ مرۆڤ و ئه‌جنه‌یان سه‌له‌واتان ب ده‌نه سه‌ر.
دوو: ژ مه‌زناتیا وی خودێ ناڤ و ده‌نگێ وى ب ناڤێ خۆڤه گرێداييه و بلندكريه و دبێژيت: ( وَرَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ) و ما مه ناڤ و ده‌نگێ ته بلند نه‌كرييه و ناڤێ ته نه‌دانایه ل گه‌ل ناڤێ خۆ و شاده یا كه‌سێ دورست نینه هه‌كه ناڤێ پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ل گه‌ل یێ خودێ نه‌بیت و نه‌بێژیت: (أشهد أن لا إله إلا الله وأشهد أن محمداً رسول الله).
سێ: ژ مه‌زناتیا وی خودايـێ مه‌زن په‌سنا سنجێ وى ب مه‌زنى كريه و دبێژيت: (وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ) ئانكو بێ گۆمان تو خودانێ ڕه‌وشته‌كى زێده پاك و بلندى.
چار: هه‌ر پێغه‌مبه‌ره‌كێ هاتبیت بۆ مله‌ته‌ك و كومه‌كا تایبه‌ت یێ هاتی، و پێغه‌مبه‌رێ مه یێ خوشتڤه سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن بۆ ره‌ش و سپیان یی هاتی، بۆ مرۆڤ و ئه‌جه‌نه‌یان یێ هاتی، و دویماهیك پێغه‌مبه‌ره، خودایێ مه‌زن دبێژیت: (قُلْ ياأَيُّهَا النَّاسُ إِنّى رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا) (وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ كَافَّةً لّلنَّاسِ) (تَبَارَكَ الَّذِى نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيراً) (وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ رَحْمَةً لّلْعَالَمِينَ).
پێنج: هه‌ر پێغه‌مبه‌ره‌كێ هاتبیت موعجیزه‌یێت وی ل گه‌ل وی چوون و نه‌ماینه، و ژییێ وان ل گه‌ل ژییێ وان بوو، ئه‌و چون موعجیزه ژی ل گه‌ل چوون و نه‌مان، و موعجیزه‌یا پێغه‌مبه‌رێ مه یێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، دێ هه‌ر مینیت گازیكه‌ت خه‌لكینو موحه‌ممه‌د سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن پێغه‌مبه‌ره، و یێ راسته د گازیا خۆدا، ئه‌و موعجیزه ژی ئه‌ڤ قورئانا پیرۆزه په‌یاما خودێ ئه‌وا هاتیه هنارتن دا ببیته به‌رنا‌مه‌یێ ژیانێ بۆ ته‌ڤ مرۆڤان.
شه‌ش: مه‌زناتیا پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ل مه‌یدان و قادا مه‌حشه‌ر كومگه‌هێ دیاره‌دبیت، ده‌مێ خه‌لك هه‌می تێك دهێن و تێك دچن و هه‌رئێك دویف گونه‌هێت خۆ دچیته دخوها خۆدا، و مله‌تێت هه‌می پێغه‌مبه‌ران ژ رۆژا خودێ دنیا دایی هه‌می پێكڤه كوم دبن و دچنه ده‌ف پێغه‌مبه‌رێت ناڤدار (ئاده‌م و نووح و ئیبراهیم و موسا و عیسایی) سلاڤێت خودێ ل سه‌ر وان بن، دا شه‌فا‌عه‌ت و مه‌هده‌ر و به‌ره‌ڤانی بۆ وان بكه‌ن، به‌س دا پرسین ل گه‌ل وان بێته‌كرن، هه‌می ده‌ستوریا خۆ دخوازن و دبێژن ئه‌ڤ جهێ نه جهێ مه‌یه، هه‌تا دگه‌هنه پێغه‌مبه‌رێ مه یێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، دڤه‌گێرا بوخاری و موسلمیدا ل دور ڤێ راوه‌ستیانێ دبێژیت: رۆژا قیامه‌تێ ئه‌ز سه‌ردارێ خه‌لکیمه، ھوین دزان ئه‌و ژ چییه؟ خودێ یێت ئێکێ و یێت دویماھیێ دێ ل ئه‌رده‌کێ کۆم که‌ت، راگر دێ وان راگریت و گازیکه‌ر دێ وان گولێ که‌ت و رۆژ دێ نێزیکی وان بیت، و ھند خه‌م و کۆڤان دێ بۆ خه‌لکی چێبیت خۆ ل به‌ر نه‌گرن، خه‌لک دێ بێژن: ھوین نابینن یا ھوین تێدا و یا ھوین گه‌ھشتینێ؟ ھوین به‌رێ خۆ ناده‌نێ ئێکی به‌ڕه‌ڤانی و مه‌ھده‌ریێ ل ده‌ف خودایێ ھه‌وه بۆ ھه‌وه بکه‌ت؟ ھنده خه‌لک دێ بێژنه ئێک و دوو: بابێ ھه‌وه ئاده‌م، و دێ ھێنه ده‌ف و دێ بێژن: یا ئاده‌م تو بابێ مرۆڤانی، خودێ ب ده‌ستێ خۆ تو یێ چێکری، و روحا دایه ته، و ئه‌مرێ ملیاکه‌تان کر بۆ ته چۆنه سوجده‌یێ و تو ل به‌حه‌شتێ ئاکنجیکری، تو به‌ڕه‌ڤانی و مه‌ھده‌ریێ بۆ مه ناکه‌ی؟ ما یا ئه‌م تێدا و یا ئه‌م گه‌ھشتینێ تو نابینی؟ دێ بێژیت: ب راستی خودایێ من که‌ربگرتنه‌کێ یێ که‌ربگرتی بووی وه‌کی وێ که‌ربگرتی نه‌بوویه و وه‌کی وێ که‌ربگرتی نابیت، و وی نه‌ھیا من ل خوارنا دارێ کربوو و من نه‌گوھداریا وی کر، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ھه‌رنه ده‌ف ئێکێ دی، ھه‌رنه ده‌ف نوحی، دێ ھێنه ده‌ف نوحی و دێ بێژن: یا نوح بۆ خه‌لکێ ئه‌ردی تو پێغه‌مبه‌رێ ئێکێ بووی، و خودێ ناڤێ ته یێ کریه به‌نده‌یێ شوکردار، تو به‌ڕه‌ڤانی و مه‌ھده‌ریێ بۆ مه ناکه‌ی؟ ما یا ئه‌م تێدا و یا ئه‌م گه‌ھشتینێ تو نابینی؟ دێ بێژیت: ب راستی خودایێ من که‌ربگرتنه‌کێ یێ که‌ربگرتی بووی وه‌کی وێ که‌ربگرتی نه‌بوویه، و وه‌کی وێ که‌ربگرتی نابیت، و من دوعایه‌ک ھه‌بوو من ل مله‌تێ خۆ کر، (ئانکو ده‌مێ گۆتی: (رَبِّ لا تَذَرْ عَلَى الارْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارا). خودێ وۆ که‌تێ ژ گاوران نه‌ھێله، ل سه‌ر روییێ ئه‌ردی.) ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ھه‌رنه ده‌ف ئێکێ دی، ھه‌رنه ده‌ف ئیبراھیمی، دێ ھێنه ده‌ف ئیبراھیم دێ بێژن: یا ئیبراھیم تو پێغه‌به‌رێ خودێ و ژ خه‌لکێ ئه‌ردی تو خۆشتڤیێ وی یێ خۆسه‌ری، به‌ڕه‌ڤانی و مه‌ھده‌ریێ بۆ مه ل ده‌ف خودایێ خۆ بکه، ما یا ئه‌م تێدا تو نابینی؟ دێ بێژیته وان: ب راستی خودایێ من که‌ربگرتنه‌کێ یێ که‌ربگرتی بووی وه‌کی وێ که‌ربگرتی نه‌بوویه، و وه‌کی وێ که‌ربگرتی نابیت، و ب راستی من سێ دره‌و کربوون، (ئه‌و سێ دره‌و ئه‌ڤه‌نه ده‌مێ گۆتی: (إِنِّي سَقِيمٌ), ئه‌ز یێ نه‌ساخم، و ده‌مێ گۆتی: بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هَذَا. نه‌خێر مه‌زنێ وان ڤی یێ وه‌کری، و ده‌مێ د راستا ژنا خۆ سارایێدا گۆتی: خویشکا منه، و وی ئه‌ڤه دره‌و دانان دگه‌ل کو د راستییا خۆدا نه‌دره‌ون به‌لێ چونکی د وێنه‌یێ دره‌وێدا یێت ھاتین ژ ترسێت خودایێ خۆدا دره‌و دانان) ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ھه‌رنه ده‌ف ئێکێ دی، ھه‌رنه ده‌ف موسای، دێ ھێنه ده‌ف موسای، دێ بێژن: یا موسا تو پێغه‌مبه‌رێ خودێیی، و خودێ تو ب نامێت خۆ و ب ئاحفتنا خۆ ب سه‌ر خه‌لکی یێ ئێخستی، به‌ڕه‌ڤانی و مه‌ھده‌ریێ بۆ مه ل ده‌ف خودایێ خۆ بکه، ما یا ئه‌م تێدا تو نابینی؟ دێ بێژیته وان: ب راستی خودایێ من که‌ربگرتنه‌کێ یێ که‌ربگرتی بوی وه‌کی وێ که‌ربگرتی نه‌بوویه، و وه‌کی وێ که‌ربگرتی نابیت، و ب راستی من ئێکێ کوشتی ئه‌مرێ من ب کوشتنا وی نه‌ھاتبوو کرن، (ئه‌و مرۆڤێ قیبتی بوو ده‌مێ موسای کولمه‌ک لێ دایی و ھاتیه کوشتن: (فَوَكَزَهُ مُوسَى فَقَضَى عَلَيْهِ) ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ھه‌رنه ده‌ف ئێکێ دی، ھه‌رنه ده‌ف عیسای، دێ ھێنه ده‌ف عیسای دێ بێژن: یا عیسا تو پێغه‌مبه‌رێ خودێی و ب په‌یڤا وی [ ببه] تو یێ چێبووی، کو ئاراسته‌ی مه‌ریه‌مێ کربوو، و تو جانه‌کی ژ وی، و د لانکێدا تو دگه‌ل خه‌لکی دئاخفتی. به‌ڕه‌ڤانی و مه‌ھده‌ریێ بۆ مه ل ده‌ف خودایێ خۆ بکه، ما یا ئه‌م تێدا تو نابینی؟ دێ بێژیته وان: ب راستی خودایێ من که‌ربگرتنه‌کێ یێ که‌ربگرتی بووی وه‌کی وێ که‌ربگرتی نه‌بوویه، و وه‌کی وێ که‌ربگرتی نابیت، و به‌حسێ چو گونه‌ھان نه‌کر، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ئه‌ز ژ خۆ دترسم، ھه‌رنه ده‌ف ئێکێ دی، ھه‌رنه ده‌ف موحه‌ممه‌دی.
و د ریوایه‌ته‌کێدا یا بوخاری و موسلمیدا هاتیه: دێ ھێنه ده‌ف موحه‌مه‌دی دێ بێژن: یا موحوممه‌د تو پێغه‌مبه‌رێ خودێ و دویماھیک پێغه‌مبه‌ری و ب راستی خودێ گونه‌ھێت ته یێت پێش و پاش یێت ژێبرین. به‌ڕه‌ڤانی و مه‌ھده‌ریێ بۆ مه ل ده‌ف خودایێ خۆ بکه، ما یا ئه‌م تێدا تو نابینی؟ ئه‌ز دێ چم دێ ھێمه بن عه‌رشی و بۆ خودایێ خۆ دێ چمه سوجده‌یێ پاشی خودێ دێ ھاریکاریا من ل سه‌ر حه‌مده‌کرنا و باش مه‌دحه‌کرنا خۆ که‌ت وه‌سا ھاریکاریا که‌سێ به‌ری من نه‌ھاتیه‌کرن، پاشی دێ ھێته گۆتن: سه‌رێ خۆ بلندکه بخوازه دێ بۆ ته ھێته دان و به‌ڕه‌ڤانی و مه‌ھده‌ریێ بکه دێ به‌ڕه‌ڤانییا ته ھێته قه‌بویلکرن.
ل گه‌ل من به‌رێ خۆ بده ڤێ راوه‌ستیانێ و ئه‌و كینه ده‌ستویریێ دخوازن و نه‌شێن داخازیا خه‌لكی ب جھـ بینن، پێغه‌مبه‌رێت به‌ژن بالانه و پێغه‌مبه‌رێت ب بها و قه‌در گرانن، به‌لێ ل گه‌ل هندێ ژێ خۆ مرۆڤێت ڤێ داخوازیێ و راوه‌ستیانێ نابینن، هه‌می دێ به‌رێ وان ده‌نه یێ هه‌ژی بۆ ڤی هه‌لویستی ئه‌و ژی پێغه‌مبه‌رێ مه یێ خوشتڤییه سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، ژ به‌رهندێ فه‌ره ئه‌ڤ هه‌لكه‌فتنه بۆ مه ببنه لێ زڤرین و پێداچوون كا ئه‌م دراستا ڤی پێغه‌مبه‌ریدا یێت چاواینه كا ئه‌م مافێت وی ل سه‌ر خۆ رادكه‌ین وكا ئه‌م ب مافێت وی رادبین یان نه؟؟؟؟؟؟
