ب : قیوامه‌ت مافه‌كه ژ مافێت زه‌لامی ل سه‌ر ژنێ وئه‌ڤ مافه ژ ژنێ دخوازیت ده‌مێ هه‌ڤژینی و خێزان گه‌ل زه‌لامی پێكئینای، یا رازی بیت زه‌لام ببیته سه‌رێ مالێ، و سه‌روك و رێبه‌رێ مالێ، و ئه‌ڤه ل سه‌ر وێ ددانیت گوهداریا زه‌لامێ خۆ بكه‌ت، و ژ فه‌رمانێت وی ده‌ر‌نه‌كه‌ڤیت هندی ئه‌و ژ رێكا خودێ ده‌رنه‌كه‌ڤێت، و گونه‌هێ نه‌كه‌ت، و به‌رێ ژنێ دجلكان و سه‌روبه‌ری و دگۆتن و كریان و تێكه‌لیێدا نه ده‌ته گونه‌هێ، و دیسا ئه‌ڤ مافه ژ وێ دخوازیت نه بێژیت: ما وی چ ماف ل سه‌رمنه ئه‌ز گوهداریا وی بكه‌م؟ و ژرامانێت قیوامهتێ(سه‌ره‌وری رێبه‌ریێ) (الرجال قوامون علی النساء) ئه‌ڤه‌یه: زه‌لام زێده دخزمه‌تا پارازتنا ژنیدا بیت، و ئه‌ڤه ڤێ دگه‌هینیت په‌رپرساتیا پارازتنا ژنێ و مالێ دده‌ستێ زه‌لامیدایه، و ئیصلاح و چاكسازی دده‌ستێ زه‌لامیدایه، و بریارێت ئیستراتیجی دمالێدا دده‌ستێ زه‌لامیدانه، و فه‌رمان و كرن و نه‌كرن دمالێدا دده‌ستێ زه‌لامیدایه، هه‌كه ژنێ ڤیا كاره‌كێ ژ ڤان كاران بكه‌ت دڤێت پسیارا زه‌لامی بكه‌ت، و هه‌كه ڤیا پشكداریا چالاكیه‌كا جڤاكی بكه‌ت، سه‌ره‌دانه‌كه ئاهه‌نگه‌كه ده‌واته‌كه دڤێت پسیارا زه‌لامی بكه‌ت و ده‌ستویریا وی وه‌رگریت، تشته‌كێ گرنگ بۆ مالێ بێته‌كرین دڤێت پسیارا زه‌لامی بهێته‌كرن، و دڤێت بزانیت زه‌لام سه‌روكێ مالێیه، و كا چاوا هه‌ر باژێره‌كێ سه‌روكێ خۆ هه‌یه، هوسا زه‌لام ژی سه‌روكێ مالێیه، و دڤیت پسیارا وی دكاروبارێت گرنگدا بێته‌كرن، و خودێ ئه‌ڤ په‌رپرسیاتیه دایه زه‌لامی ژبه‌ر دوو ئه‌گه‌ران قورئان دبێژیت: ((الرّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوالِهِمْ) زه‌لام سه‌رکار و سه‌رپه‌رشتێت کاروبارێت ژنانه، ئانکو دڤێت ئه‌و ل به‌ر خزمه‌تا وان بن و ب کاروبارێت وان ڕابن، ژ به‌ر ددوو ئه‌گه‌ران، ئێك: خودێ ئه‌ڤ كه‌ره‌مه ل گه‌ل كریه و دانا خودێیه، و خودێ ھنده‌ک ب سه‌ر ھنده‌کان ئێخستینه، و ژ به‌ر کو زه‌لام مالێ خۆ د به‌ر واندا دمه‌زێخن و ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ مافه (قیوامه‌ت سه‌روه‌ری و رێبه‌ری) دانا خودێ بیت، و كه‌ره‌مه‌ك بیت ژ ده‌ف خودێ، پسیار ژێ ناهێته‌كرن بوچی ئه‌ڤ مافه دا زه‌لامی و نه‌دا ژنێ، هه‌روه‌كی ژ هه‌ردووكان خودێ مافێ مه‌هرێ دا ژنێ و نه دا زه‌لامی، و ل سه‌ر زه‌لامی دانا ئه‌و ل ژنا خۆ ب مه‌زێخیت، هه‌تا یا زه‌نگین ژی بیت، بۆ چی ئه‌ڤ مافه دا ژنێ دگه‌ل كو ئه‌م دزانین هه‌ردوو ب هه‌ڤژینیێ مفادارن (موسته‌فیدن)، به‌لێ ل گه‌ل هندێ ژی مافێ مه‌هرێ و مزاختنێ دا ژنێ زه‌لام ب ده‌تێ. و ئه‌گه‌رێ دوویێ: ژبه‌ر به‌رپرسیاتیا زه‌لامی یا دراڤی و ئابوری، و ئه‌و به‌رپرسیاره ژ هه‌می كاروبارێت ئابوری، و ل سه‌ر وی دكه‌ڤیت ئه‌و پێ راببیت، خۆ هه‌كه ژن یا زه‌نگین ژی بیت، هه‌وجه‌یێت وێ یێت دراڤی و ئابوری ل سه‌ر زه‌لامی دكه‌ڤن، و ئه‌ڤه ژی ئه‌گه‌ره‌كه خودێ سه‌روه‌وری و رێبه‌ری دایه زه‌لامی خودایێ مه‌زن دبێژیت: (وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوالِهِمْ) به‌لێ ڤێرێ نه یا دورسته، ئێك بێژیت: ما ده‌م ئه‌ڤه ئه‌گه‌ری رێببه‌ری و سه‌روه‌ریا وییه، پا وی ئه‌و ماف نینه یان نامینیت ئه‌گه‌ر ژن مه‌زاختنێ ل خۆ بكه‌ت، و به‌لكی ل زه‌لامێ خۆ ژی بكه‌ت، نه ئه‌ڤه نه یا دورسته؛ چونكی به‌رپرسیاتیا دراڤی و ئابوری نه ئه‌گه‌رێ ب تنێیه و ئێكانه‌یه، به‌لكی ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كی (بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ) دان و كه‌راما خودێیه، دده‌ته وی یێ وی بڤیت، كا چاوا دهه‌ڤژینیێدا مافی مه‌هرێ دا ژنێ، هه‌ر دهه‌ڤژینیێدا مافی قیوامه‌ت و سه‌روه‌ریێ دا زه‌لامی، و هه‌ردوو دانێت خودێنه.
قیوامه‌ت نابیت نه دورست بێته ب كارئینان.
به‌لێ دڤێت ئه‌ڤ سه‌روه‌ری و رێبه‌ریه ل سه‌ر بنیاتێ ئه‌ڤینی و دلوڤانیێ و تێكگه‌هشتنێ یا ئاڤابیت، نابیت زه‌لام یێ دلره‌ق و زڤر و هشك بیت، و نابیت یێ دكتاتور ته‌كره‌و بیت، و نابیت چ بۆ بوچون و دیتنا ژنا خۆ نه دانیت، و چ بها و پویته نه ده‌تێ، ئه‌ڤه نه یا دورسته، پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، یێ وه‌سا نه‌بو، ئه‌و دورستی ل سه‌ر رێكا پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی نبنه سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، وی بوچونا هه‌ڤژینێت خۆ د كاروبارێت هه‌ستیار و گرنگدا وه‌ردگرت، سالا حوده‌یبییێ، پشتی پێكهاتن چێبووی و پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ڤیای سه‌رێت خۆ ب تراشن و قوربانێت خۆ ڤه‌كوژن ب زڤرنه مه‌دینێ، و سالا بهێت بهین و بچنه مه‌كه‌هێ و ل دویف وێ پێكهاتنا ل گه‌ل قوریشیان دورست بووی عومرا خۆ بكه‌ن، به‌لێ صه‌حابان دڤیان نه‌زڤرن و بچنه مه‌كه‌هێ، و عومرا خۆ بكه‌ن، و ل هیڤیا هندێ بوون پێكهاتن گوهرینه‌ك ب كه‌ڤیتێ، و ب وان سه‌رودلانڤه نه زڤرنه‌ڤه مه‌دینێ، ژ به‌رهندێ ده‌مێ پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن، فه‌رمانا وان كری سه‌رێت خۆ ب تراشن، و قوربانێت خۆ ڤه‌كوژن، ڤه‌مان فه‌رمان ب جهـ نه‌ئینان نه ژ نه‌گوهداری به‌لكی ژ هیڤیا گوهرینا تشته‌كێ بكه‌ڤیته پێكهاتنێ، پشتی پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ئه‌ڤ هه‌لویسته ژ صه‌حابان دیتی، دلگران بوو، و چو دخیڤه‌تا خۆڤه، پشتی هه‌لویست بۆ دایكا مه موسلمانا ئوم سه‌لمه ڤه‌گێرای، گۆتێ: یا پێغه‌مبه‌رێ خودێ وان ل به‌ر نینه نه‌گوهداریا ته بكه‌ن، به‌لێ هیڤه و ئومێدا وان ئه‌وه گوهرینه‌ك دورست ببیت، و بچنه مه‌ككه‌هێ و نه‌زڤرنه مه‌دینێ، ڤێجا دا ڤێ هیڤیێ ببری، هه‌ره ل گه‌ل كه‌سێ نه ئاخڤه، و سه‌رتراشێ خۆ گازیكه، بلا سه‌رێ ته بتراشیت، و ده‌ست ب قوربانێ خۆ بكه ڤه كوژه، و دێ بینی كا ئه‌و دێ چ كه‌ن، و ب كریار پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن وه‌كر، ده‌مێ سه‌حبان هوسا پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دیتێ، وه‌سا به‌زین سه‌رێت ئێكدوو چێكرن نیزیك بو ئێكدو برینداركه‌ن، ئها ئه‌ڤه‌یه قیوامه‌ت، تو بوچون و دیتنا ژنێ وه‌رگری، و سه‌روه‌ری وریبه‌ری نه ئه‌وه چ بها و پویته نه ده‌یه ئاخفتن و بوچونا ژنا خۆ، و بێژی ژن یا بێ عه‌قله و هه‌وجه نینه بوچونا وێ بێته وه‌رگرتن، ئه‌ڤه نه قیوامه‌ته و یێ وه‌بكه‌ت مه‌به‌ست ژ قیوامیتێ نه‌زانیه و دورستی كار پێ ناكه‌ت.
قیوامه‌ت و سه‌روه‌ری دڤێت سه‌ربنیاتێ دلوڤانی و ڤیان و مه‌حه‌به‌تێ بیت؛ چونكی خودایێ مه‌زن دبێژیت: (وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجاً لِّتَسْكُنُواْ إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِى ذَلِكَ لأَيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ) ژ نیشانێت مه‌زناتی و ده‌ستھه‌لاتدارییا وی، ئه‌وه وی ھه‌ر ژ ھه‌وه [ژ گیانێ ھه‌وه] بۆ ھه‌وه ھه‌ڤسه‌ر چێکرن، دا سه‌بر و ھه‌دارا ھه‌وه پێ بێت، و ل ده‌ڤ ڤه‌ھه‌سن و ڤیان و دلۆڤانی ئێخسته د ناڤبه‌را ھه‌وه‌دا، ب ڕاستی ئه‌ڤه [دان و چێکرنا ھه‌ڤسه‌ران ھۆسا] نیشانێت ئاشکه‌رانه [ل سه‌ر مه‌زناتی و ده‌ستھه‌لاتدارییا خودێ] بۆ وان ئه‌وێت ھزرا خۆ [تێدا] دکه‌ن. ڤێجا هه‌ر سه‌روكاتیه‌كا هه‌بیت ژ ده‌وله‌تێ بگره، هه‌تا دگه‌هیه مالێ، هه‌كه ل سه‌ر ڤێ بنیاتی نه‌بیت، ئه‌و سه‌روكاتیا ل سه‌ر ڤیان و دلوڤانیێ ئاڤا نه‌بیت ب سه‌رناكه‌ڤیت و نه یا دورسته، ژ به‌رڤێ وی ماف نینه ژ به‌ر كێمترین ئه‌گه‌ر ئه‌و ژنا خۆ بێشینیت، و خه‌به‌ران بێژیتێ، والله چونكی سه‌روكێ وێیه، نه‌خێر ئه‌و سه‌روكاتی بۆ وی دورست ناكه‌ت خه‌به‌ران بێژیت، و سته‌مێ ل ژنێ بكه‌ت، و مالێ وێ ژێ بستینست، و فه‌رمانێت نه شه‌رعی و نه دورست لێ بكه‌ت، قیوامه‌ت ئه‌و نینه، مافێ ژنێ بخۆت، و پێ لێ بدانیت، و مافێ خۆ بخوازیت و مافێ وێ چ بهای نه‌ده‌تێ، نه قیوامه‌ته زێرێت وی ب خورتی ژێ بستنینیت و بفروشیت، قیوامه‌ت ئه‌و نینه مالێ وێ یێ مرۆڤێت وێ داینێ یان ژ میراتی گه‌هشتیێ ژێ وه‌رگریت، و قیوامه‌ت ئه‌و نینه ده‌نگێ خۆ ب ئاخفتنێت نه دجهدا لێ بلندبكه‌ت، و قیوامه‌ت ئه‌و نینه وێ بشكێنیت و پاشڤه ببه‌ت تایبه‌ت به‌رامبه‌ر خه‌لكی، قیوامه‌ت ئه‌و نینه رێزێ لێ نه‌گریت، قیوامه‌ت ئه‌و نینه راتب و موچێ وێ ژێ بێته ستاندن، و قیوامه‌ت ئه‌و نینه نه‌هێلیت ژمالێ خۆ بۆ خۆ خێران پێ بكه‌ت، كورت و كرمانج سه‌روكاتی و قیوامه‌ت و سه‌روه‌ری و رێبه‌ری خودێ نه‌دایه زه‌لامی؛ دا سته‌مێ ل ژنێ بكه‌ت.
