هه‌یڤ غه‌یرین ئه‌وه: چونا روناهیا هه‌یڤێیه هنده‌ك یان هه‌می، و ئه‌و ژی ده‌مێ ئه‌رد دكه‌ڤیته مابه‌ینا رۆژێ و هه‌یڤێدا ئه‌ڤه رویدده‌ت، و زانا ل سه‌ر حوكمێ نڤێژا هه‌یڤ غه‌یرینێ سێ بوچونن:
ئێك: نڤێژا هه‌یڤ غه‌یرینێ سونه‌ته‌كا موئه‌كه‌ده، و ب تنێ و ب جه‌ماعه‌ت دھێته‌كرن، و ئه‌ڤه بوچونا پتریا زانایانه و بوچونا زه‌یدیا و زاهریانه ژی.
دوو: راسته سونه‌تا موئه‌كه‌ده به‌لێ ب تنێ دهێته‌كرن و نه‌ب جه‌ماعه‌ت چونكی ب شه‌ڤ زحمه‌ت خه‌لك ب چنه مزگه‌فتان و ئه‌ڤه بوچونا ئیما ئه‌بو حه‌نیفه‌یه و گوتنه‌كا ئیمام مالكییه.
سێ: نڤێژا هه‌یڤ غه‌یرینێ واجبه و دڤێت هه‌می موسلمان بكه‌ن چ بتنێ چ ب جه‌ماعه‌ت و ئه‌ڤه بوچونا هنده زانایانه ژ وان ژێگرتنا ئبن قه‌یمییه ژ به‌ر گۆتنا پێغه‌مبه‌ری سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن ئه‌وا دبوخاری و موسلمێدا هاتی پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ربن دبێژیت: (إِنَّ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَا يَخْسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ ولا لِحَيَاتِهِ وَلَكِنَّهُمَا آيَتَانِ من آيَاتِ اللَّهِ فإذا رأيتموهما فَصَلُّوا) رۆژ و هه‌یڤ نه بۆ مرنا كه‌سه‌كێ دغه‌یرن و نه‌بو ژیانا كه‌سه‌كێ به‌لێ ئه‌و دوونیشانن ژ نیشانێت ده‌سهه‌لاتداری و شیانا خودێ، ڤێجا هه‌كه هه‌وه دیتن غه‌یرین نڤێژێ بكه‌ن، و ئه‌ڤ رسته:(فإذا رأيتموهما فَصَلُّوا) ئاوایێ فه‌رمانێیه و نیشانه ل سه‌ر هندێ ئه‌ڤ نڤێژه فه‌رمانه و واجبه و دڤێت بێته‌كرن و ب راستی بوچونا ئێكێ دورستتره.
چاوانیا كرنا نڤێژ غه‌یرینێ:
دیسا زانا ل سه‌ر كرنا نڤێژا هه‌یڤ غه‌یرینێ دوو بوچونن:
ئێك: جمهورێ زانایان دبێژن دوو ركعه‌تن و چار ركوعن ب ڤێ چاواییێ:
ركعه‌تا ئێكێ پشتی فاتحێ دێ سوره‌ته‌كا درێژ یان گه‌له‌ك قورئانێ خوینی پاشی دێ درێژ چییه ركوعێ و گه‌له‌ك زكری تێدا كه‌ی، و پاشی دێ رابییه‌ڤه و جاره‌كا دی دێ ده‌ستێت خۆ دانیه سه‌رێك و جاره‌كا دی فاتحێ خوینی و قه‌ده‌ره‌كێ درێژ قورئانێ پشتی فاتحێ خوینی كێمتر ژ راوه‌ستیانا ئیكێ، و پاشی دێ چییه ركوعێ و ركوعا خۆ درێژكه‌ی كێمتر ژ ركوعا ئێكێ، و پاشی دێ رابی و پاشی دێ چی دوو سوجدێت درێژ به‌ی و هوسا ئه‌ڤه ركعه‌ته‌ك ب دوو ركوعان هاته‌كرن، و ركعه‌تا دوویێ ژی هه‌ر دێ وه‌كه‌ی و پاشی دێ ته‌حیاتێ خوینێ و سلاڤا ملان ڤه‌ده‌ی و هوسا دێ بنه دوو ركعه‌ت ب چار ركوعان و پاشی موسته‌حبه بشتی نڤێژێ شیره‌ته‌ك و خوتبه‌كا خێرێ بێته خاندن.
دوو: نڤێژا هه‌یڤ یان یا رۆژ غه‌یرینێ وه‌كی هه‌ر سونه‌ته‌كا دوو ركعه‌ته و هه‌ر ركعه‌ته‌كێ ركوعه‌ك تنێ یا د تێدا و ه‌كی هه‌می سونه‌تان و چ جوداهی ل گه‌ل سونه‌تێت دی یێت دوو ركعات نینه و ئه‌ڤه بوچونا حه‌نه‌فیانه.
هه‌لبه‌ت بوچونا جمهوری ب هیزتره.
تێبینی:
1 ـ راسته سونه‌ته به‌لێ رامان نه ئه‌وه ئه‌م خێرا وێ ژ خۆ ببه‌ین تایبه‌ت هه‌كه ئه‌م بزانینن پێغه‌مبه‌ر سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن دبێژیت، خودایێ مه‌زن دبێژیت: (وما يَزالُ عبدي يتقرَّبُ إِلى بالنَّوافِل حَتَّى أُحِبَّه، فَإِذا أَحبَبْتُه كُنْتُ سمعهُ الَّذي يسْمعُ به، وبَصره الذي يُبصِرُ بِهِ، ويدَهُ التي يَبْطِش بِهَا، ورِجلَهُ التي يمْشِي بها، وَإِنْ سأَلنِي أَعْطيْتَه، ولَئِنِ اسْتَعَاذَنِي لأُعِيذَّنه) بەردەوام بەندەیێ من ب سونەتان دێ نێزیکی من بیت، حەتا ئەز حەژێ بکەم، ھەکە من حەژێ کر، من چاڤێ وی پاراست یێ پێ گولێ دبیت، و چاڤێ وی یێ پێ دبینیت، و دەستێ وی یێ پێ ب ھێز دگریت، و پێ وی یێ پێ دچیت، و ھەکە داخوازێ ژ من بکەت من دایێ، و ھەکە خۆ، ب من بپارێزیت بێ شک دێ پارێزم.
2ـ ئه‌ڤ نڤێژه مه‌رج نینه مزگه‌فتێ بێته‌كرن به‌لێ پا باشتره ل مزگه‌فتێ بیت.
3 ـ ئه‌ڤ نڤێژه ب تنێ ژی دهیته‌كرن هه‌روه‌كی ب جه‌ماعه‌ت ژی د هێته‌كرن ڤێجا مرۆڤی ده‌ستویری نوینه بهێلیت و نه‌كه‌ت.
4 ـ قامه‌ت و بانگ بۆ ڤێ نڤێژێ نینه به‌لێ باشه ئیمام گازیكه‌ت (الصلاة جامعة) نڤێژ دێ ب جه‌ماعه‌ت هیته‌كرن.
5 ـ باشه پشتی نڤێژێ خوتبه‌كا خێرێ بیته‌خاندن و بیرئینان تێدا بیت و هه‌كه نه‌هاته‌كرن هه‌ر دورسته و خوتبه نه مه‌رجه.
6 ـ ئه‌ڤ نڤێژه ب ده‌نگێ بلند دهێته‌كرن به‌لێ هه‌كه ده‌نگ تێدا نه‌هاته بلندكرن هه‌ر دورسته.
7 ـ ئه‌ڤ نڤێژه سونه‌ته بۆ ژن و مێران و دورسته ژن ژی بچنه مزگه‌فتێ ڤێ نڤێژێ ب جه‌ماعه‌ت بكه‌ن و هه‌كه بۆ ده‌ستنه‌دان دورسته ل مالێت خۆ بكه‌ن چ ب جه‌ماعه‌ت و چ ب تنێ و ب جه‌ماعه‌ت باشتره.
8 ـ ده‌مێ وێ ژ غه‌یرینێ ده‌ستپیدكه‌ت هه‌تا غه‌یرین نه‌مینیت.
9ـ یێ نڤێژا غه‌یرینێ د ده‌مێ وێدا نه‌كر پشتی هنكی ناكه‌ت و ناهێته قه‌زاكرن.
10 ـ نڤێژا هه‌یڤ غه‌یرینی ناهێته دوباره‌كرن ئێكجار به‌سه.
11ـ یێ ركوعا ئێكی گه‌هشته نڤێژێ ئه‌و گه‌هشته ركعه‌تا ئێكێ و یێ ركوعا دوویێ گه‌هشتێ ركعه‌تا ئێكێ ژێ چو و دڤێت پشتی سلاڤێ رابیت تمامكه‌ت.
12 ـ زانینا ئه‌گه‌رێت زانستی بۆ غه‌یرینا رۆژیێ وێ راناگه‌هینیت ئه‌ڤه نه نیشانه‌كه ژ نیشانێت هێز و شیانا خودێ و د ئه‌نجامدا وێ نا گه‌هینیت ئه‌م بێژین تشته‌كێ ئاسییه و نڤێژا وێ نه‌كه‌ین.
