ب / زه‌كاتا دورست ئه‌وه به‌رى وه‌ختێ خۆ ده‌رنه‌كه‌ڤيت، به‌لێ دبيت هنده‌ك جاران هه‌وجه‌يى يان ته‌نگاڤى و هه‌وجه‌ييه‌كا مه‌زن بخوازيته هندێ زه‌كات به‌رى وه‌ختێ خۆ بێته دان، د ڤى كراسيدا.. دورسته زه‌كات به‌رى وه‌ختێ خۆ بێته دان، چونكى ئه‌گه‌رێت خۆ يێت شه‌رعى يێت هه‌ين پێ بێته پێشئێخستن.
ئيمام مالك و ئيمام ئه‌حمه‌د و ئيمام شافعى و جمهورێ زانايان خودآ ژ هه‌ميان رازى بيت دبێژن: دورسته بێته پێشئێخستن، به‌لێ دڤێت هێجه‌تا خۆ يا شه‌رعى هه‌بيت. به‌لێ پاشئێخستن و گيرۆكرن نه‌يا دورسته و يا خه‌له‌ته. هنديكه زه‌كاته واجبه و دڤێت د وه‌ختێ وێدا بێته دان. مالكى دبێژن: (يجب على الفور) ئانكو: واجبه ئێكسه‌ر ده‌ربێخن و بێ گيرۆكرن.
هنده‌ك زانايان گيرۆكرن يا دورستكرى د كراسه‌كێ به‌رته‌نگدا، ئه‌و ژى هه‌كه پارێت داناين بۆ زه‌كاتێ به‌رزه‌بوون و نه‌مان يان هاتنه سۆتن يان هاتنه دزين؛ وى ده‌مى دورسته بێته گيرۆكرن هه‌تا پاره ب ده‌ست دكه‌ڤن و دده‌ت.
ل ده‌ف شافعيان گيرۆكرن بێ ئه‌گه‌ره‌كێ شه‌رعى گونه‌هه. هه‌روه‌سا د مه‌زهه‌بێ حه‌نه‌فيدا ژى، به‌لكى ئه‌بو حه‌نيفه ((خودێ ژێ رازى بيت)) هێژ وێڤه‌تر دچيت و دبێژيت: يێ زه‌كاتا خۆ بێ ئه‌گه‌ر گيرۆكه‌ت شاده‌ييا وى قه‌بويل نابيت. و ئه‌ڤا خه‌لك دكه‌ت و زه‌كاتا خۆ دهێلته ل ده‌ف خۆ ل دكانێ يان ل جهێ شۆلێ خۆ، يان ل مال، دا خۆ ژ شه‌رمێ و ته‌نگاڤيێ، يان ئيحراجان خلاسكه‌ت، يا خه‌له‌ته و نه‌يا دورسته، و پێدڤيه ئه‌و ل كه‌سێت هه‌ژى بگه‌ريێن و زه‌كاتێ بده‌نێ، نه خۆ ل هيڤيا فه‌قيران بگرن ئه‌و بێنه ده‌ف وان. و دڤێت ئه‌م بزانين زه‌كات هه‌مى نه‌به‌س بۆ فه‌قيران ب تنێيه، به‌لكى دڤێت ئه‌م بزانين هه‌شت ره‌نگێت مرۆڤان پشك و بار د زه‌كاتێدا يێت هه‌ين، نه‌فه‌قيران ب تنێ، ئه‌و ژى ئه‌ڤه‌نه، هه‌روه‌كى د قورئانا پيرۆزدا هاتى: ((إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ )) (التوبه/60) ئانكو: ب راستى زه‌كات به‌س بۆ وانه: ئه‌وێت هه‌ژار و به‌لنگاز، و ئه‌وێت ل سه‌ر شۆل دكه‌ن (بۆ كۆمكرنا زه‌كاتێ) و ئه‌وێت دلێ وان به‌ر ب ئيسلامێڤه دئێته كێشان (ژ كه‌سێت موسلمان بووين و هێژ موكوم نه‌بووين يان گره‌گرێت گاوران دا زيانا وان بێته پاشڤه‌برن و دلێ وان بۆ ئيسلامێ بێته نه‌رمكرن) و بۆ ئازاكرنا به‌نده‌يان و بۆ ده‌ينداران و بۆ رێيا خودێ (جيهادێ ب هه‌مى ره‌نگانڤه) و رێڤينگانه، ئه‌ڤه فه‌رزه ژ ده‌ف خودێ، و خودێ ب خۆ يێ زانا و كار بنه‌جهه و خودێ چێتر دزانيت.
