ب / زانا نه‌ئێكن ئه‌وێ زه‌كات د ژيانا خۆدا نه‌داى كا پێدڤيه ل سه‌ر ميراتگران زه‌كاتا وى بده‌ن به‌رى ميراتێ وى ل سه‌ر خۆ لێكڤه‌بكه‌ن.
ئيمامێ شافعى و ئيمام ئه‌حمه‌د و ئيسحاق و ئه‌بو سه‌ور دبێژن: ل سه‌ر ميراتگران واجبه به‌رى ئه‌و ميراتى لێكڤه‌بكه‌ن زه‌كاتا ميراتگرێ خۆ ئه‌وێ چۆيه به‌ر دلۆڤانيا خودێ ده‌ربێخن، و يێ ما دێ ل سه‌ر ميراتخۆران به‌لاڤكه‌ن، هه‌ر ئێكێ دويف پشكا وى، و به‌لگه‌يێ وان حه‌ديسا پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤيه (سلاڤێت خودێ لێ بن) ئه‌وا ئيمام موسلمى (خودێ ژێ رازي بيت)دصه‌حيحا خۆ دا ڤه‌گێراى، زه‌لامه‌ك هاته ده‌ف، گۆت: دايكا من يا مرى و هه‌يڤه‌ك رۆژى يێ ل سه‌ر، ئه‌ز پێشڤه بگرم؟ گۆت: ((هه‌كه ده‌ينه‌ك ل سه‌ر دايكا ته هه‌با دا پێشڤه ده‌ى؟)) گۆت: به‌لێ، گۆت: ((ده‌ينێ خودێ هه‌ژيتره بێته دان)). ئه‌ڤ حه‌ديسه ديار دكه‌ت دڤێت زه‌كاتا وى ژ مالێ وى بێته ده‌رێخستن به‌رى ميراتێ وى هێلاى بێته لێكڤه‌كرن.
ئيمام ئه‌بو حه‌نيفه (خودێ ژێ رازي بيت)و هه‌ڤالێت وى دبێژن: هه‌كه به‌رى مرنێ وه‌سيه‌ت كربيت زه‌كاتا وى دێ ده‌رێخن، هه‌كه وه‌سيه‌ت نه‌كربيت.. ل سه‌ر ميراتخۆران واجب نينه زه‌كاتا وى ده‌ربێخن.
و ئيمام مالك (خودێ ژێ رازي بيت)دبێژيت: خۆ هه‌كه وه‌سيه‌ت ژى كربيت، د تخويبێت سێكێدا زێده‌تر زه‌كاتێ ژ مالێ وى ناده‌ن، چونكى هنگى وه‌سيه‌تا وى ب سێكێڤه يا گرێدايه، و زێده‌تر ژ سێكێ وه‌سيه‌تا وى ناهێته ب جهئينان، به‌لێ دگه‌ل ڤێ ژى ئيمام مالك (خودێ ژێ رازي بيت)دبێژيت: هه‌كه د ژيانا خۆدا به‌رده‌وام زه‌كاتا خۆ ددا و ته‌خسيرى نه‌دكر، به‌لێ سالا تێدا مرى ژبه‌ر ئه‌گه‌ره‌كى ژ ئه‌گه‌را زه‌كاتا خۆ نه‌دا، هنگى ميراتخۆر دێ زه‌كاتا وى ده‌رێخن به‌رى ل سه‌ر خۆ به‌لاڤكه‌ن. ديسا هه‌ژيه بزانين ئيمام مالك (خودێ ژێ رازي بيت)د ريوايه‌ته‌كێدا و سه‌ورى و ئه‌وزاعى و له‌يس خودآ ژ وان رازى بيت، دبێژن: ل سه‌ر ميراتخۆران واجب نينه ئه‌و زه‌كاتا وى ده‌ربێخن ـ وه‌سيه‌ت كربيت يان نه ـ چونكى زه‌كات عيباده‌ته و ژ مرۆڤى ناهێته قه‌بويلكرن بێ ئنيه‌ت، و يێ مرى ئنيه‌ت نه‌ما، ڤێجا چاوا دێ زه‌كات ژێ هێته قه‌بويلكرن، به‌لێ دگه‌ل ڤێ ژى.. ئه‌ز دبێژم: هه‌كه عه‌يال د باش بن و باشيا بابێ خۆ بڤێت بلا زه‌كاتا وى ده‌ربێخن به‌رى ميراتى به‌لاڤكه‌ن، ئه‌ڤه باشتره و نيشان و به‌لگه پتر پشته‌ڤانيا ڤێ بۆچۆنێ دكه‌ن و خودێ چێتر دزانيت.
