ب / هه‌مى زانا ئێكن و جوداهى د ناڤبه‌را واندا نينه.. چه‌كێ ژنێ ـ يێ نه ژ زێر و زيڤى وه‌كى ئه‌لماس و دور و مه‌رجانان ـ زه‌كات ل سه‌ر نينه، ژبلى هه‌كه بازرگاني پێ بێته‌كرن، هنگى زه‌كات ل سه‌ر دكه‌ڤيت، به‌لێ د ژێك جودانه ل سه‌ر چه‌كێ ژنێ يێ ژ زێر و زيڤان، كا زه‌كات ل سه‌ر هه‌يه يان نه؟ ئه‌بو حه‌نيفه و زاهرى و زه‌يدى و كۆمه‌كا دى ژ زانايان وه‌كى: سه‌عيد بن موسه‌يب و عه‌تاْ و موجاهد و زوهري و سوفيانێ سه‌ورى و عه‌بدوللايێ كورێ موباره‌كى و هنده‌كێت دى دگه‌ل هندێنه هه‌كه ئه‌و چه‌ك گه‌هشته (85) غرامان ـ كو نيصابا زێريه ـ زه‌كات لێ دكه‌ڤيت، و دڤێت ژن هنگى زه‌كاتا چه‌كێ خۆ بده‌ت، و هه‌كه نه‌دا يا گونه‌هكاره، ب كار بينيت يان ب كار نه‌ئينيت، ماده‌م گه‌هشته نيصابێ شه‌رعى دڤێت زه‌كات ژێ ده‌ركه‌ڤيت. و پالپشتى كريه سه‌ر كۆمه‌كا به‌لگه‌يان، به‌لێ هه‌ميان به‌رسڤا ل سه‌ر هه‌ي، يان د له‌وازن، يان ب به‌لگ دانان نه‌دورستن.
و مه‌زهه‌بێ مالكيان و حه‌نبه‌ليان و بۆچۆنا ب هێزتر ژ مه‌زهه‌بێ شافعيان و كۆمه‌كا زانايان وه‌كى شه‌عبى و قه‌تاده و ئيسحاقى و ئه‌بو سه‌ورى و هنده‌كێت دى دگه‌ل هندێنه، هه‌كه ئه‌و چه‌ك يێ ب كارئينانێ بيت زه‌كات ل سه‌ر نينه، بگه‌هيته نيصابێ يان نه، و به‌لگه‌يێ ڤان پالپشتى بۆ كرى ب هێزترن و پتر جهێ باوه‌رپێكرنێنه؛ چونكى زێر وه‌كى نافماليێ نه، مه‌خسه‌د پێ خه‌ملاندن و جوانكرنه، نه مه‌خسد ژێ زێده‌كرنه. و دورست هاتيه زانين ئێكا وه‌كى عائيشايێ دايكا مه موسلمانان (خودێ ژێ رازي بيت)زه‌كات ژ زێرێ ئێتيمێت ده‌ف خۆ نه ده‌ردئێخست، ئه‌ڤه هه‌كه زێر و چه‌ك يێ دورست بيت و بێته كارئينان، به‌لێ هه‌كه هاته دانان و نه‌هاته ب كارئينان ژ لايێ خودانا خۆڤه.. هنگى زه‌كات لێ دكه‌ڤيت، ديسا هه‌كه يێ شكه‌ستى بيت و كێر كارئينانێ نه‌هێت، هنگى ژى زه‌كات لێ دكه‌ڤيت، و ئه‌و زێرێ هاتيه كرين نه ب ئنيه‌تا خۆ خه‌ملاندنێ، به‌لكى بۆ پاشه‌رۆژێ.. هنگى ژى زه‌كات لێ دكه‌ڤيت، و هه‌كه هند هاته كرين ژ تخويب و سنورێت به‌رئاقل و عورفي ده‌ركه‌فت، هنگى ژى زه‌كات لێ دكه‌ڤيت، و زێر هاته كارئينان نه بۆ چه‌كێ حه‌لال وه‌كى بكه‌ته ئامان و كه‌فچك و گۆزك و ميزهه‌رى هنگى ژى زه‌كات لێ دكه‌ڤيت.
ل ڤێرێ فه‌ره بزانين نابيت ئه‌م ژ زه‌كاتێ بره‌ڤين، گه‌له‌ك ژنان زێرێ وان يێ دانايه د بنيرا ب كار نائينين، و دا زه‌كاتێ نه‌ده‌ن دده‌نه‌ف زێرينگرى يان دده‌نه‌ف هنده ژنێت دى دا ب كاربينن بۆ هنده هه‌لكه‌فتان وه‌كى: ده‌وات و ئاهه‌نگ و سه‌يرانان ب كار بينن، دا زه‌كاتێ لێ نه‌ده‌ن، ب هێجه‌تا هندێ ئه‌ڤ زێر و چه‌كه هاته ب كارئينان، ئه‌ڤه يا خه‌له‌ته و نه‌دورسته، دڤێت خودانا ڤى زێرى ب كار بينيت نه ئێكا دى، و دانه‌ده‌ستا وێ بۆ ڤى چه‌كى دا ل ڤان هه‌لكه‌فتان بێته ب كارئينان دبيت يا گونه‌هكاربيت نه يا خودان خێر، چونكى ئه‌وێ ئه‌و زێر ڤێ دبيت دێ گونه‌هان پێ كه‌ت و ئه‌ڤه هاريكاريه ل سه‌ر گونه‌هێ، و خودايێ مه‌زن دبێژيت: ((وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ)) ئانكو: ل سه‌ر باشى و پارێزكاريا خودێ هاريكارێت ئێك بن، و ل سه‌ر گونه‌ه و ده‌ست درێژيێ هاريكارێت ئێك نه‌بن و خودێ چێتر دزانيت.
