ب / ل پێشيێ دڤێت ئه‌م بزانين رۆژى ستوينه‌كه ژ ستوينێت ئيسلامه‌تيێ، و فه‌رزه ل سه‌ر مرۆڤێ موسلمان، و ب دورستى مرۆڤ نابيته موسلمان هه‌كه رۆژيێ ژى دگه‌ل فه‌رزێت دى وه‌رنه‌گريت و پێگريێ پێ نه‌كه‌ت، چونكى چاوه نڤێژ فه‌رزه و ستوينه‌كه، و هه‌روه‌سا زكات و حه‌ج و په‌يڤا شه‌هدێ كو كليل و ده‌رگه‌هێ موسلمانه‌تيێيه، هه‌روه‌سا رۆژى ژى وه‌كى وانه، و ئيسلام ژ وان هه‌ميان پێكڤه پێك دهێت، ڤێجا رۆژى ئه‌ڤه‌يه: خۆڤه‌گرتنه ژ خوارن و ڤه‌خوارن و نڤينا ژنێ و ژ هه‌مى گونه‌هان، هه‌ر ژ ده‌ركه‌فتنا ئه‌لندێ هه‌تا رۆژ ئاڤا دبيت، و رۆژى ئه‌و نينه وه‌كى هنده‌ك تێ دگه‌هن كو به‌س مرۆڤ خۆ ژ خوارنێ و ڤه‌خوارنێ ب تنێ بده‌ته پاش، وه‌كى دى كا چ بكه‌ت دورسته، نه‌خێر وه‌سا نينه،رۆژيا ب به‌رهه‌م ئه‌وا مه‌خسه‌د ژێ (( لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ )) (البقره:183) ئه‌وه مرۆڤ خۆ ژ خوارن و ڤه‌خوارن و نڤينا ژنێ و گونه‌هان و هه‌ر كاروباره‌كێ رۆژيێ كێم بكه‌ت ڤه‌گريت، چونكى ئه‌گه‌ر وه‌نه‌كر ئه‌ڤه هه‌روه‌كى وى ب ده‌ستێت خۆ پێنه‌ك ل خۆ داى و زه‌حمه‌تا خۆ به‌ر ئاڤێدا برى، و رۆژيا خۆ بێ خێر و پويچ كرى، هه‌ر ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: (( دبيت رۆژيگره‌كي ژ رۆژيا وى ژبلى برس و تێناتيێ پێڤه‌تر نه‌گه‌هيتێ )) ئه‌ڤه كيه؟ ئه‌ڤه ئه‌وه: يێ ب گونه‌هان و سنجێت نه‌ره‌وا و سه‌ره‌ده‌ريا نه‌دورست دگه‌ل رۆژيا خۆ كرى و چو خێر ـ هه‌ر وى ب خۆ ـ بۆ خۆ تنێ نه‌هێلاى.
ديسا پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((ئه‌و كه‌سێ خۆ ژ ئاخفتنێت كرێت و يێت بێ مفا و كاركرنا وان نه‌ده‌ته پاش، خودێ پاكى پێ نينه ئه‌و خوارن و ڤه‌خوارنا خۆ بهێليت)). ژ ڤێ فه‌رمووده‌يێ دئێته زانين ئه‌و رۆژيا خودێ وه‌ردگريت و فه‌رمان پێ كرى نه‌ئه‌وه يا پێ خوارن و ڤه‌خوارن ب تنێ. ژ رێنمايێت ڤان فه‌رمووده‌يان و ئێخستنا وان دگه‌ل كۆما حه‌ديسێت پێغه‌مبه‌رى (سلاڤێت خودێ لێ بن) ئه‌وێت د ڤى بابه‌تيدا هاتين ئه‌ڤ پێناسينه بۆ رۆژيێ بۆ مه ديار دبيت.
رۆژى ئه‌ڤه‌يه مرۆڤ خۆ ژ خوارن و ڤه‌خوارن و نڤينا ژنێ و هه‌مى گونه‌هان بده‌ته پاش، ژ وه‌ختێ دياركرى بۆ وه‌ختێ دياركرى، كو ژ هه‌لاتنا سپێدێيه هه‌تا ئاڤابوونا رۆژێ. ئه‌ز دبێژم تشته‌كێ دى ژى يێ فه‌ره ئه‌م بده‌ينه دگه‌ل، هه‌ر ژ بۆ هندێ دا رۆژى يا ته‌كوز و به‌رهه‌مدار بيت، كو ئه‌م شه‌ڤا رۆژيێ ژبير نه‌كه‌ين. ژبه‌ر هندێ پێدڤيه ئه‌م شه‌ڤ و رۆژێت رۆژيێ ژێك جودا نه‌كه‌ين و بزانين هه‌ڤبه‌نديه‌كا موكوم و گرێدانه‌كا ب هێز يا پێكڤه هه‌ى، ئه‌ز دبێژم رۆژى دگه‌ل هندێ رێك ناكه‌ڤن و ناكه‌ڤنه به‌رێك مرۆڤ شه‌ڤا خۆ ـ ئه‌و شه‌ڤێت پيرۆز و پر خێر و به‌ره‌كه‌ت، ئه‌و شه‌ڤێت ئه‌گه‌ر مرۆڤ ب په‌رستن و عيباده‌تى ساخ بكه‌ت دبنه ئه‌گه‌رێ ژێبرنا گونه‌هێت مرۆڤى هه‌ميان ـ ب به‌رێخۆدانا فلم و ته‌مسيليێت خه‌له‌تڤه ببه‌ت، ئه‌ز نابێژم رۆژى پێ دشكێت و دكه‌ڤيت، به‌لێ ئه‌ز دبێژم ئه‌و رۆژيا ب ڤى ره‌نگى شه‌ڤا وى ببۆريت، به‌رێ خۆ ناگريت و جهێ خۆ ژى ناگريت. له‌وا فه‌ره مرۆڤێ هشيار بيت و شه‌ڤا خۆ ب وى تشتيڤه ببۆرينيت يێ رۆژيا مرۆڤى د رۆژێدا بپارێزيت، و ژ هه‌مى كێم و كاسيان دوير بێخيت، و هاريكاربيت بۆ مرۆڤى. مرۆڤ رۆژيا خۆ بپارێزيت و ڤه‌گريت، و كاركرن بۆ ب جهئينانا ڤێ چه‌ندێ ل به‌ر مرۆڤى دێ ب ساناهى بيت، به‌لێ تو چ دبێژى يێ شه‌ڤا خۆ هه‌ميێ ل به‌ر هنده‌ك كارێت هونه‌ريڤه ببه‌ت، ئه‌وێت ئارمانج ژێ رۆژيا موسلمانى پويچ بكه‌ت، و ديوارێ وى ژ سپێدێ هه‌تا ئێڤارى داناى بهه‌رفينيت و زه‌حمه‌تا برى د به‌ر ئاڤێدا ببه‌ت، له‌وا دڤێت موسلمان يێ ژير و هشيار بيت نه‌بيته ئارمانجا كه‌سێ، و ب چو ره‌نگان رۆژيا خۆ پويچ نه‌كه‌ت. وه‌ختێ رۆژيێ د ڤێ ئايه‌تێدا ديار دبيت: ((وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ )) (البقره:187)، ئانكو: بخۆن و ڤه‌خۆن (ب شه‌ڤ) هه‌تا سپياتيا سپێدێ بۆ هه‌وه ژ ره‌شاتيا شه‌ڤێ دياردبيت، پاشى رۆژيا خۆ تمامكه‌ن هه‌تا رۆژ ئاڤا دبيت و دگه‌هنه شه‌ڤێ.
خێرا ڤێ هه‌يڤێ:
ئه‌جر و خێرا ڤێ هه‌يڤێ خودێ مه‌زن ئاشكرا نه‌كريه، چونكى هندى هند يا مه‌زنه، موفاجه‌ئا خودێيه بۆ به‌نده‌يێ وى، هه‌ر ژبه‌ر هندێ ژى پێغه‌مبه‌رێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((خودايێ مه‌زن و ب هێز دبێژيت: هه‌مى كار و كريارێت كورێ ئاده‌مى بۆ وينه رۆژى نه‌بيت، ب راستى ئه‌و بۆ منه و ئه‌ز دێ خه‌لاتێ وێ ده‌م و رۆژى پارێزه‌ره (ژ ئاگرى و گونه‌هان) ڤێجا هه‌كه رۆژا رۆژيا ئێك ژ هه‌وه بيت، بلا ئاخفتنێت كرێت نه‌بێژيت و ده‌نگێ خۆ بلند نه‌كه‌ت و هه‌كه ئێكێ خه‌به‌ر گۆتنێ يان شه‌رێ وى كر بلا بێژتێ: ئه‌ز يێ ب رۆژيمه. ئه‌ز ب وى كه‌مه يێ جانێ موحه‌ممه‌دى دده‌ستيدا، گوهرينا بێهنا ده‌ڤێ وى ده‌ف خودێ ژ بێهنا مسكێ خۆشتره. رۆژيگرى دوو كه‌يفێت هه‌ين بۆ دلخۆش دبيت: ده‌مێ فتاره كر كه‌يفا وى ب فتاره‌كرنا وى هات، و ده‌مێ دگه‌هيته خودايێ خۆ كه‌يفا وى ب رۆژيا وى دهێت.))، و ئه‌ڤه بێژه‌يا ڤه‌گێرا بوخارييه، و د ڤه‌گێره‌كا ديدا يا وى دبێژيت: (( خوارنا خۆ و ڤه‌خوارنا خۆ و شه‌هوه‌تا خۆ بۆ من دهێليت، رۆژى بۆ منه و ئه‌ز دێ خه‌لاتێ وێ ده‌م، و هه‌ر خێره‌ك ب ده‌ه خێرانه )). و د ريوايه‌ته‌كا موسلميدا هاتيه: (( هه‌مى كار و كريارێت كورێ ئاده‌مى زێده دبن خێر ب ده‌هێت وه‌كى خۆيه هه‌تا حه‌فسه‌د قاتان. خودێ دبێژيت: رۆژى نه‌بيت، ب راستى ئه‌و بۆ منه و ئه‌ز دێ خه‌لاتێ وێ ده‌م، خوارنا خۆ و ڤه‌خوارنا خۆ و شه‌هوه‌تا خۆ بۆ من دهێليت، رۆژيگرى دوو كه‌يفێت هه‌ين بۆ دلخۆش دبيت: ده‌مێ فتاره كر كه‌يفا وى ب فتاره‌كرنا وى هات، و ده‌مێ دگه‌هيته خودايێ خۆ كه‌يفا وى ب رۆژيا وى دهێت )). ڤێجا خودێ خه‌لات و خێرا وێ ب هيڤيا خۆڤه هێلايه، دا ئه‌م بزانين خێرا وێ چه‌نده.
به‌لكي ئه‌گه‌ر مه بڤێت بهايێ ره‌مه‌زانێ بزانين.. به‌سه ئه‌م بزانين، ده‌مێ ئه‌م ب جه دئينين ئه‌م كار ب ستوينه‌كێ ژ ستوينێت ئسلامێ دكه‌ين، و فه‌رز و سوننه‌تێت ئيسلامێ دڤێت ئه‌م ب چاڤه‌كێ مه‌زن به‌رێ خۆ بده‌ينێ، و به‌سه ئه‌م بزانين ده‌رگه‌هێت به‌حه‌شتێ هه‌مى د ڤێ هه‌يڤێدا دئێنه ڤه‌كرن، و ده‌رگه‌هێت جه‌هنه‌مێ هه‌مى دئێنه گرتن، و شه‌يتان دئێنه گرێدان و نه‌شێن وى كارى بكه‌ن يێ به‌رى هنگى دكر، ديسا هه‌يڤا ره‌مه‌زانآ هه‌يڤا هاتنه خوارا قورئانا پيرۆزه خودايآ مه‌زن دبێژيت:((شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ)) هه‌يڤا ره‌مه‌زانێيه، ئه‌و هه‌يڤا قورئان تێدا هاتييه خوارێ، راسته‌رێييه بۆ خه‌لكى، و نيشانێت راسته‌رێيى و ڤاڤارتنێنه ژێك جوداكرنا هه‌قييێ و نه‌هه‌قييێ ڤێجا هه‌ركه‌سێ ژ هه‌وه ئه‌ڤ هه‌يڤه ب سه‌ردا هات ل مال بيت و نه ل سه‌ر وه‌غه‌رێ بيت بلا رۆژييان بگريت، و هه‌چيێ تێدا يێ نه‌ساخ بيت، يان ل سه‌ر وه‌غه‌ره‌كێ بيت، بۆ وى هه‌يه بخۆت و بلا ته‌مه‌تى هه‌ژمارا رۆژييێت خوارين وه‌خته‌كێ دى بگريته‌ڤه، خودێ دڤێت ل سه‌ر هه‌وه ساناهى بكه‌ت، نه‌ڤێت ل سه‌ر هه‌وه گران بكه‌ت ب زه‌حمه‌ت بێخيت ، دا هوين هه‌يڤا ره‌مه‌زانێ ته‌مام بكه‌ن پاشى خودايى، مه‌زن بكه‌ن بێژن: (الله اكبر) ل سه‌ر راسته‌رێكرنا وى بۆ هه‌وه، و دا هوين شوكرا خودێ بكه‌ن. پێغه‌به‌رێ خۆشتڤى (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((هه‌كه ره‌مه‌زان هات.. ده‌رگه‌هێت به‌حه‌شتێ ڤه‌دبن و ده‌رگه‌هێت جه‌هنه‌مێ دهێنه گرتن، و شه‌يتان دهێنه زنجيركرن (ئانكو بۆ سه‌ردابرنێ دهێنه له‌وازكرن). ده‌هكێت ئێكێ دلۆڤانيه و ده‌هكێت دووێ گونه‌ه ژێبرنه و ده‌هكێت سيێ ئازاكرنه ژ ئاگرێ جه‌هنه‌مێ)).
پێغه‌مبه‌رێ خودێ (سلاڤێت خودێ لێ بن) دبێژيت: ((هه‌ركه‌سێ ژ باوه‌رى و ب هيڤيا خێرێ ره‌مه‌زانێ بگريت گونه‌هێت وى يێت بۆرين هاتنه ژێبرن)) و خودێ چێتر دزانيت.
