گومانبازێت لدور حەدیسان

14 پسیارا ژمارە

گۆمانبازیا نه‌هێ

گۆمانبازیا نه‌هێ: حه‌دیس گه‌له‌ك ل دویڤ داخوازی و فه‌رمانێت میر و حوكمدار و ده‌ستهه‌لاتدارا یێت هاتینه‌ نڤێسین، نه‌خاسمه‌ ده‌ستهه‌لاتدارێت ئه‌مه‌وی و ئه‌ڤه‌ بێ باوه‌ریێ ل ده‌ڤ مرۆڤی د راستا وه‌رگرتنا حه‌دیسێدا دورست دكه‌ت: به‌رسڤدان: چو ده‌رگه‌هـ نینن‌ دژمنێت دینی نه‌قوتن، تێدا بشێن گۆمانێ بۆ موسلمانان د راستا دینێ واندا دورستكه‌ن، یان د راستا حه‌دیسا پیرۆزدا، به‌لێ خودایێ مه‌زن پارێزه‌رێ دینێ خۆ و حه‌دیسا پێغه‌مبه‌رێ‌ خۆیه،‌ هه‌ر رێكه‌كا ئه‌و بگرنه‌ به‌ر، دێ ب رێكا زانایان گۆمانبازی و به‌لگه‌سه‌ختێت وان ئاشكراكه‌ت، و په‌ردێ ژ سه‌ر نه‌راستیا (باتلێ) وان ئاشكراكه‌ت، و ئه‌و ژ بلی گۆمانخوازیێ و گۆمانچێكرنێ ژ ڤان به‌لگه‌سه‌ختاندا ناخوازن. هه‌ركه‌سێ زانین و ئاگه‌هیه‌كا كێم ژی ل دۆر حه‌دیسێ هه‌بیت، دێ زانيت ئه‌ڤه‌ دره‌وه‌كا سۆر و سۆره‌، و یا بێ بنیاته‌، و چو حه‌دیس بۆ خۆشرینكرن یان بۆ رازیبوون و نێزكبوونا چو ده‌ستهه‌لاتداران نه‌هاتینه‌ دانان، و نه‌هاتبیته‌ دیار‌كرن، به‌لكی دێ گه‌له‌ك گه‌له‌ك حه‌دیسان بینیت نه‌ ب دلێ وانه‌، و وان پێ نه‌خۆشه‌ و هه‌كه‌ حه‌دیس بۆ رازیبوونا وان هاتبانه‌ دانان ئه‌ڤ ره‌نگێت حه‌دیسان نه‌دهاتنه‌ دیتن، ژ وان : (أفضل الجهاد كلمة حق عند سلطان جائر) و (ما من عَبْدٍ يَسْتَرْعِيهِ الله رَعِيَّةً يَمُوتُ يوم يَمُوتُ وهو غَاشٌّ لِرَعِيَّتِهِ إلا حَرَّمَ الله عليه الْجَنَّةَ) و (مَنْ بَايَعَ امْرَأً مِنْ غَيْرِ مَشُورَةٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ فَإِنَّهُ لا بَيْعَةَ لَهُ وَلا لِلَّذِي بَايَعَهُ) و (ما من وَالٍ يَلِي رَعِيَّةً من الْمُسْلِمِينَ فَيَمُوتُ وهو غَاشٌّ لهم إلا حَرَّمَ الله عليه الْجَنَّةَ) و (ما من عَبْدٍ يسترعيه الله رَعِيَّةً فلم يَحُطْهَا بنصحه إلا لم يَجِدْ رَائِحَةَ الْجَنَّةِ) و (ما من أَمِيرٍ يَلِي أَمْرَ الْمُسْلِمِينَ ثُمَّ لَا يَجْهَدُ لهم وَيَنْصَحُ إلا لم يَدْخُلْ مَعَهُمْ الْجَنَّةَ) و (إِنَّ اللَّهَ سَائِلٌ كُلَّ رَاعٍ عَمَّا اسْتَرْعَاهُ أَحَفَظَ أَمْ ضَيَّعَ) و (القضاة ثلاثة قاضيان في النار وقاض في الجنة) و (لا تسأل الإمارة فإنك إن أعطيتها عن مسألة وكلت إليها وإن أعطيتها عن غير مسألة أعنت عليها) و (إنكم ستحرصون على الإمارة وإنها ستكون ندامة وحسرة يوم القيامة فنعمت المرضعة وبئست الفاطمة) هه‌كه‌ وه‌با حه‌دیس بۆ رازیبوونا وان هاتبانه‌ نڤێسین ئه‌ڤ ره‌نگێ حه‌دیسێ و یێت وه‌كی وان ب سه‌دان و هزاران ته‌ نه‌ددیتن، و حه‌دیسزان گه‌له‌ك دویری میران و ده‌ستهه‌لاتداران بوون، و ئێك ژ شه‌نگستێت وه‌رگرتنا حه‌دیسێ، ئه‌و زانایێ زێده‌ ب سه‌ر ده‌ستهه‌لاتداریڤه‌ دچیت، حه‌دیسا وی وه‌رنه‌گرن نه‌خاسمه‌ هه‌كه‌ حه‌دیسه‌كا گرێدایى حوكمداریێ بیت، و بێهنه‌كا خۆشرينكرنێ ژێ بهێت، نه‌كو وان دژاتیا حاكمداران دكر، به‌لێ زێده‌ ب سه‌رڤه‌ نه‌دچۆن بۆ شیره‌تكرنه‌كێ نه‌بیت، و د حه‌دیسه‌كێدا هاتیه‌ هه‌رچه‌نده نه‌گه‌له‌كا ب هێزه‌ به‌لێ رامانا وێ یا دورسته‌ (شرار العلماء الذين يأتون الأمراء وخيار الأمراء الذين يأتون العلماء). و زانایێت مه‌ ژ كه‌سێ نه‌دترسیان، هه‌تا ژ ترسێت واندا حه‌دیسه‌كێ ڤه‌شێرن نه‌بێژن، یان حه‌دیسه‌كێ بۆ دلێ وی بێژن، به‌رێ خۆ بده‌ وێران و مێرینیا ئیمامێ حه‌دیسێ زوهری، دچیته‌ ده‌ڤ خه‌لیفه‌ وه‌لیدێ كورێ عه‌بدولمه‌لكی گۆتێ: ئه‌ڤه‌ چ حه‌دیسه‌ یا هنده‌ك خه‌لكێ شامێ بۆ مه‌ دبێژین، گۆت: كیژك یا ئه‌میره‌لموئمنین؟ گۆت: دبێژنه‌ مه‌ (إن الله إذا استرعى عبدا للخلافة كتب له الحسنات ولم يكتب عليه السيئات) هه‌كه‌ خودێ به‌نده‌یه‌ك كره‌ حاكمدار و خه‌لیفه‌ خێران بۆ دنڤێسیت و گونه‌هان ل سه‌ر نانڤێست. زوهری گۆتێ ئه‌ڤه‌ دره‌وه‌ یا ئه‌میره‌لموئمنین. ما خه‌لیفه‌یێ نه‌ پێغه‌مبه‌ر ل ده‌ڤ خودێ ب قه‌درتره‌ یان پێغه‌مبه‌رێ خه‌لیفه‌؟ وه‌لیدی گۆت: بێ گۆمان پێغه‌مبه‌رێ خه‌لیفه ل ده‌ڤ خودێ ب قه‌درتره‌ ژ خه‌لیفه‌یێ نه‌پێغه‌مبه‌ر، زوهری گۆت: پا خودێ د راستا داود پێغه‌مبه‌ریدا دبێژیت: (يادَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِى الاٌّ رْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلاَ تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدُ بِمَا نَسُواْ يَوْمَ الْحِسَابِ)‌ ڤێجا یا ئه‌میره‌لموئمنین ئه‌ڤه‌ گه‌فه‌ بۆ خه‌لیفه‌كێ پێغه‌مبه‌ر، پا تو چ دبێژی بۆ خه‌لیفه‌كێ نه‌پێغه‌مبه‌ر، وه‌لیدی گۆت: ب راستی بۆ سه‌ردابرنێ ڤێ دبێژنه‌ مه‌. به‌رێ خۆ بدێ و بزانه‌ كا ئه‌ڤ دان وستاندنه‌ ل سه‌ر چ ئاسته‌ و چه‌ندا به‌رزه‌ سه‌رێ ژ هه‌میان بلندتر خه‌لیفێ موسلمانان، و فه‌رماندار و ده‌ستهه‌لاتدارێ زه‌مانێ خۆ، پسیارێ ژ حه‌دیسزانه‌كى دكه‌ت ل سه‌ر حه‌دیسه‌كا دلێ وی پێ خۆش، چاوا بۆ دیار دكه‌ت دره‌وه،‌ و چو راستی بۆ نینه،‌ و چو ترس و سه‌هم و هه‌یبه‌ت ژێ نه‌كر، به‌لگه‌ ل سه‌ر مێرانی و وێرانی و نه‌ترسیانا زانایان ئه‌ڤه‌ هه‌رچار سه‌ر مه‌زهه‌بێت ناڤدار ئیمام مالك و ئیمام ئه‌بو حه‌نیفه‌ و ئیمام ئه‌حمه‌د و ئیمامێ شافعی، هه‌لویستێت وان د گه‌ل حاكمداران یێت ئاشكرانه‌، چه‌ند جاران ئه‌بو حه‌نیفه‌ هاتیه‌ زیندانكرن، هه‌تا هنده‌ ڤه‌گێر دبێژن د زیندانێدا یێ چۆیه‌ به‌ر دلۆڤانیا خودێ، و ئیمام مالك ل سه‌ر ده‌ستێ ده‌ستهلاتدارێت سه‌رده‌مێ خۆ هاته‌ ئیزادان و ده‌ستێ وی ئینا‌ده‌رێ، و ئیمامێ شافعی ژ ڤێرێ بۆ ڤێرێ دچۆ چونكی ل دویڤ دلخوازیا وان نه‌ دچۆ، و ئیمام ئه‌حمه‌د وه‌كی چیایه‌كێ خۆرستی به‌رامبه‌ر سته‌ما حاكمداری راوه‌ستیا، و هندى سه‌رتله‌كێ ژی ل دویڤ نه‌چۆ، و یا وان ژێ دخواست دویڤ نه‌چۆ و یا كێم به‌روان نه‌دانا.

Copyright © 2023 Kurdislamic - All Rights Reserved