گۆمانبازیا نوازدێ: گه‌له‌ك حه‌دیس، ڤه‌گێرڤان ئه‌بو هوره‌یره ڤه‌گێراینه، و ئه‌و ب ڤی ره‌نگییه:
1 ـ نه‌خوانده‌واره و نه دخوینیت و نه دنڤێسیت.
2 ـ گه‌له‌ك دره‌نگ یێ موسلمان بووی ل ده‌مێ خه‌یبه‌رێ سالا حه‌فتێ مشه‌ختی یێ موسلمان بووی.
3 ـ مه‌زنه صه‌حابان، ڤه‌گێرا وی وه‌رنه‌دگرت و دزڤراند، و عومه‌ری گه‌ف ب زیندانكرنا وی كرن هه‌كه زێده ڤه‌گێرانێ نه‌هێلیت، و گه‌له‌ك حه‌دیسێت وی لا‌وازن.
4 ـ یێ ساویلك بوو و طه‌ب دهاتێ.
ڤێجا ئه‌ڤێ ب ڤی ره‌نگی چاوا دێ مرۆڤی باوه‌رى ب ڤه‌گێرێت وی هه‌بیت.
به‌رسڤدان:
ئێك: ئارمانج ژ رێزكرنا ڤان گونه‌هباریان د راستا ڤه‌گێرڤانه‌كێ وه‌كی ئه‌بو هوره‌یره‌دا (خودێ ژێ رازی بیت) رۆن و ئاشكه‌رایه، ئه‌و ژی ئێخستنا ڤه‌گێرڤانێ پتر ژ هه‌میان حه‌دیس ڤه‌گێراین، و ب راستی ئه‌ڤه نه یا مه‌به‌ستكریه ژ رێزكرنا ڤان گونه‌هباریان، به‌لكی مه‌به‌ستا دورستی ئه‌وه ئه‌و حه‌دیسن یێت ڤه‌گێران و هه‌كه ئه‌و ئێخست ئه‌ڤه وان ئه‌و حه‌دیس یێت ڤه‌گێراین ئێخستن و ئه‌ڤه ئارمانجا وانه.
دو: یێ ئێكێ به‌رێ ره‌خنا خۆ یا هه‌رفتنكار و سه‌ر رمێت خۆ داینه ئه‌بو هوره‌یره (خودێ ژێ رازی بیت) رۆژهه‌لاتناس بوون تایبه‌ت یێ بنیات جوهی جولد زیهه‌ر، پاشی ئه‌حمه‌د ئه‌مین د كتێبا خۆدا (فجر الاسلام) چاڤ ل وی كر، پاشی ئه‌بو ره‌ییه د كتێبا خۆدا (أضواء علی السنة المحمدیة)، و پاشی ل ڤێرێ و وێراهه ژ وان ئه‌وێت دویڤ ڤان كه‌فتین های ژ خۆ هه‌بن یان نه.
سێ: گونه‌هباركرنا ب نه‌خوینده‌واریێ نه عه‌یب و نه كێماسیه، ئه‌ڤه ره‌و‌شا باراپترێ ژ جڤاكێ عه‌ره‌بان بوو به‌ری ئیسلامێ، و ئه‌ڤ ره‌وشه یا به‌رده‌وام بوو هه‌تا ده‌مه‌كى ژی پشتی ئیسلام هاتی، و ڤێ نه‌خوینده‌واریێ نهێنیا خودایێ مه‌زن د پشترا بوو، ئه‌و ژی وان ژ به‌ر ڤێ نه‌خوینده‌واریێ پشتبه‌ستن ب ژبه‌ركرنێ كر د ڤه‌گوهاستنا زانین و تشتاندا، و بیرۆكه‌كا تیژ و ب هێز وان هه‌بوو، و ب ڤێ بیرۆكێ رۆژێت عه‌ره‌بان، و شه‌رێت وان، و چێرۆك و سه‌رهاتیێت وان، و هۆزان و شعرێت وان، و قنێت و بابكێت وان ژ به‌ردكرن، و د ناڤ خۆدا دگێراندن، و ونهێنیا دی (حیكمه‌تا) هه‌كه د خوانده‌واربان و مله‌ته‌كێ خودان خامه و قه‌له‌م و به‌رپه‌ربان، ده‌مێ قورئان د ناڤ واندا دهاته خوارێ دا دژمنێت ئیسلامێ ڤێ ده‌رفه‌ت زانن دربا خۆ داوه‌شیننه ئیسلامێ، ئه‌و مله‌تێ ب ڤی ره‌نگی خوینده‌واربیت نه‌غه‌ریبه قورئانێ ژ ده‌ڤ خۆ بدانن.
چوار: ڤێجا نه‌خوانده‌واریا وی چو ژ وی كێم ناكه‌ت و بۆ نه‌كێماسیه و خودێ بیرۆكه‌ك و زهنه‌كا تیژ و ب هێز دابوویێ و به‌ره‌كه‌تا دوعایا پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) بۆ وی، تشتێ ژ به‌ر دكر ژ بیر نه‌دكر.
پێنج: ناڤێ وی عه‌بدولره‌حمانێ كورێ صه‌خرییه، به‌ری موسلمانبوونا وی ناڤێ وی عه‌بد شه‌مس بوو، پشتی موسلمان بووی پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) ناڤێ وى گوهارت، كره عبدولره‌حمان، و ئه‌بو هوره‌یره ناسناڤێ وییه يێ ژ دلۆڤانیا وی هاتى پشیك دكره د هچكێ كراسێ خۆدا، ژ به‌ر هندێ ئه‌ڤ ناڤه چۆ سه‌ر، و ب وی ناڤی ناڤدار بوو، و ناڤێ وی هاته ژبیركرن، خه‌لكێ عێلا ده‌وسه و ل عێلا خۆ به‌ری بێته مه‌دینێ موسلمان بوو، د گه‌ل شانده‌كێ عێلا خۆ هاتنه مه‌دینێ، سالا رویدانا خه‌زایا خه‌یبه‌رێ، سالا حه‌فتێ مشه‌ختی، و ده‌مێ پێغه‌مبه‌ر نه‌دیتی به‌رێ خۆ دا خه‌یبه‌رێ و گه‌هشته پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن)، گه‌له‌كێ دیندار بوو، ئه‌و دبێژیت: رۆژێ من دوازده هزار جاران دگۆت: (استغفر الله واتوب الیه) هه‌لبه‌ت ل دویڤ گونه‌هێت خۆ و به‌ندكه‌ك هه‌بوو دو هزار گرێ لێ دابوون، و هه‌رشه‌ڤ نه‌دنڤست هه‌كه زكر و ته‌سبيح ب وان گرێیان هه‌میان نه‌كربا، (عوثمانێ نه‌هدی) دبێژیت: من حه‌فت رۆژان خۆ كره مێڤانێ وی، من دیت ئه‌و و هه‌ڤژینا خۆ و خزمه‌تكارێ خۆ شه‌ڤێ ل خۆ لێكڤه‌دكه‌ن، هه‌رئێك سێكه‌كێ رادبیت و ساخ دكه‌ت و هه‌رشه‌ڤ.
ئه‌و ب خۆ ئامان و كۆگه‌ها حه‌دیسێت پێغه‌مبه‌ری بوو (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن)، پتر ژ پێنج هزار ڤه‌گێر وی ڤه‌گێراینه.
شه‌ش: گۆتنا وان دره‌نگ یێ موسلمان بووی، چاوا شیا رێزا ئێكێ بهێت ژ وان یێت رۆژا ئێكێ د گه‌ل پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) و باوه‌ری پێ ئینای وه‌كی ئه‌بو به‌كری (خودێ ژێ رازی بیت) و گه‌له‌كێت دی.
تێبینی ل سه‌ر ڤێ گۆمانێ:
1 ـ پتر ژ چار سالان هه‌ڤالینیا پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) یا كری، نه سێ سالان، ئبن حه‌جه‌ر (خودێ ژێ رازی بیت) دبێژت: هه‌یڤا صه‌فه‌رێ سالا حه‌فتێ مشه‌ختی یێ موسلمان بووی، و پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) ره‌بیعا ئێكێ سالا یازدێ مشه‌ختی یێ چۆیه به‌ر دلۆڤانیا خودێ، و هۆسا پتر ژ چار سالان هه‌ڤالینیا پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) یا كری، هه‌رچه‌نده ئه‌و د ڤه‌گێره‌كێدا دبێژیت: سێ سالان ب نان و زك ئه‌ز د گه‌ل پێغه‌مبه‌ری بووم (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن)، زانا دبێژن: وی رۆژێت وه‌غه‌ر و خه‌زایێ و رۆژێت تێدا چۆیه به‌حره‌ینێ ژێ ده‌رێخستن له‌وا وه‌گۆت.
2 ـ هه‌كه هه‌ما ئه‌م سێ سالان بۆ دانین و سێ سالان لێكدانی (356) رۆژان بكه‌ین دبیته 1068 رۆژ و د ڤان رۆژاندا د گه‌ل پێغه‌مه‌به‌ری بوو (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن)، و به‌ر نه‌ددا، هه‌تا ده‌مێ پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) ژ مزگه‌فتێ د چۆ مال د گه‌ل دچۆ؛ دا برێكێڤه مفایی ژێ وه‌رگریت، و تشته‌كى ژێ بزانیت، و هه‌كه هه‌ر رۆژه‌ك ژ ڤان رۆژان شه‌ش حه‌دیس تنێ ژ پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) وه‌رگرتبان، دا بنه چه‌ند؟!! و دڤێت ئه‌م بزانین حه‌دیس نه‌به‌س گۆتنه، به‌لكی هه‌لویسته، و گۆتنه، و كریاره، و سالۆخه‌ت و ره‌وشته، و په‌سندكرنه بۆ گۆتنه‌كێ یان كریاره‌كێ، هه‌كه ڤێ هه‌میێ بۆ مه ڤه‌گوهێزیت تو بێژی دێ بنه چه‌ند حه‌دیس؟!! و ئه‌ز هزر ناكه‌م یێ ب ڤی ره‌نگی به‌رێ خۆ بده‌ته چار سالێت وی د گه‌ل پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) بێژیت ڤه‌گێرێت وی زۆر زۆر گه‌له‌كن.
3 ـ ئه‌و حه‌دیسێت ڤه‌گوهاستین هه‌می نه‌ئه‌ون یێت وی ئێكسه‌ر ژ ده‌ڤێ پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) وه‌رگرتین، گه‌له‌ك ژ وان ئه‌و بوون یێت وی ژ مه‌زنه صه‌حابیان وه‌رگرتين، و وی ب خۆ ئه‌ڤه دیاركریه، وه‌كی ئه‌بو به‌كر و عومه‌رێ كورێ خه‌تتابی و ئوبه‌یێ كورێ كه‌عبی و هنده‌كێت دی.
4 ـ چاوا ئه‌م زۆر گه‌له‌ك ددانین و ئه‌م دزانین ڤه‌گێرێت وی هه‌می (5374) ڤه‌گێرن، و د به‌لاڤكرینه ل سه‌ر (صه‌حیح و حه‌سه‌ن و ضه‌عیف و مه‌وضوع)دا و هه‌كه ئه‌م ضه‌عیف و مه‌وضوعان ژێ ده‌ربێخین دبیت هند نه‌مینن هه‌ر رۆژه‌كا وی سێ حه‌دیسه‌ك ب گه‌هیتێ.
5 ـ ڤان ڤه‌گێران (5374) یێت دوباره ژی یێت د گه‌ل؛ چونكی هنده ڤه‌گێر ب پتر ژ سه‌نه‌ده‌كێ یێت هاتین، و هه‌ر سه‌نه‌ده‌ك هژماره‌كه، بۆ نموونه: هه‌كه حه‌دیسه‌ك ب ده‌ھ سه‌نه‌دان هاتبیت، ل ده‌ڤ حه‌دیس زانان ئه‌و ده‌ھ ڤه‌گێرن نه ڤه‌گێره‌ك ب تنێیه، بلا ئێك حه‌دیس ب تنێ ژی بیت، و هه‌كه ئه‌ڤا دوباره ژی ژێڤه‌ببيت ئه‌و هژمار دێ كێمتر لێ هێت.
6 ـ ژ بلی ئه‌ڤێت بۆرى هۆكار و ئه‌گه‌رێت هاریكار هه‌بوون ڤه‌گێرێت وی گه‌له‌ك بن ئه‌و ژی ئه‌ڤه‌نه.
1 ـ زێده یێ رژدبوو ل سه‌ر ژ به‌ركرنا حه‌دیسان و گه‌هاندنا وان، و ئارمانج و نامه و دۆزا وی ئه‌و بوو، خه‌لك ب ژیانا خۆڤه یێ مژویل بوو، ئه‌و به‌س مژویلی تێكه‌لیا پێغه‌مبه‌ری بوو (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن).
2 ـ بیرۆكا وی یا تیژ بوو، و ژبه‌ركرنا وی یا ب هێز بوو؛ چونكی پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) دوعا بۆ كربوون، بوخارى ژێ ڤه‌دگێریت دبێژیت: من ئاخفتن ژ پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) گولێ دبوون و من ژ بیردكرن، من گۆته پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن)، گۆته من: كۆشا خۆ ڤه‌كه، من كۆشا خۆ ڤه‌كر، و ده‌ستێت خۆ ڤالا كرنه د كۆشا مندا، و گۆته من بگه‌هینه ئێك، من وه‌كر، پشتی هنگی تشتێ من ژێ گولێ بووی من ژ بیر نه‌كر (قلت يا رَسُولَ اللَّهِ إني أَسْمَعُ مِنْكَ حَدِيثًا كَثِيرًا أَنْسَاهُ قال ابْسُطْ رِدَاءَكَ فَبَسَطْتُهُ قال فَغَرَفَ بِيَدَيْهِ ثُمَّ قال ضُمَّهُ فَضَمَمْتُهُ فما نَسِيتُ شيئا بَعْدَهُ).
3 ـ دوعاكرنا وی و ئامینكرنا پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) ل سه‌ر دوعایا وی، نه‌سائێ ژ زه‌یدێ كورێ سابتی ڤه‌دگێریت، دبێژیت: زه‌لامه‌ك هاته ده‌ڤ زه‌یدی پساره‌ك ژێ كر، زه‌یدی گۆتێ: هه‌ره بێژه ئه‌بو هوره‌یره، رۆژه‌كێ ئه‌ز و ئه‌و و بێڤان ل مزگه‌فتێ بووین، مه زكر و دوعا دكرن، پێغه‌مبه‌ر (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) هاته ده‌ڤ مه روینشته خوارێ، ئه‌م بێده‌نگ بووین، ئینا گۆته مه بزڤرنه یا هه‌وه دگۆت، زه‌ید دبێژیت من و هه‌ڤالێ خۆ به‌ری ئه‌بو هوره‌يره دوعاكرن، و پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) ئامین ل سه‌ر دوعایێت مه دكر، پاشی ئه‌بو هوره‌يره دوعا كرن و گۆت: یا خودێ ئه‌ز وێ داخوازێ ژ ته دكه‌م یا ڤان هه‌ردو هه‌ڤالێت من ژ ته كری، و ئه‌ز داخوازا زانینه‌كێ ژ ته دكه‌م نه‌هێته ژ بیركرن، پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) گۆت: ئامین من گۆت: و ئه‌م ژی داخوازیا زانينه‌كا نه‌هێته ژ بیركرن دكه‌ین، ئینا گۆت جه‌حێلێ ده‌وسی د به‌رى هه‌وه‌را كر.
4 ـ كارێ دی یێ هاریكاری كری ڤه‌گێرێت وی زێده‌ببن (46) یان (48) سالان پشتی وه‌غه‌ركرنا پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) یێ ژیای، چونكی سالا (57 یان 59) مشه‌ختى یێ چۆیه به‌ر دلۆڤانیا خودێ، و د ڤى ده‌میدا هه‌میێ حه‌دیس یێت ڤه‌گوهاستین و هه‌شت سه‌د مرۆڤان ژ سه‌حابه و تابعینان یێت ژێ ڤه‌گێراین.
5 ـ حه‌دیسێت پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) ژ (جوامع الكلم) ژ گۆتنێت گشتگیر بوون دبیت په‌یڤه‌ك تنێ بیت وه‌كی: (لا تغضب) یان دو په‌یڤ بن وه‌كی: (اعقلها وتوكل) و دبیت ناڤنجی بن یان درێژ بن، به‌ركریێت ئه‌بو هوره‌یره ئه‌ڤه هه‌می ڤه‌دگرتن.
حه‌فت: گۆمانا وان یا دی، مه‌زنه صه‌حابان ڤه‌گێرا وی وه‌رنه‌دگرت، یان عومه‌رێ كورێ خه‌تابی گه‌ف ل سه‌ر زێده‌ڤه‌گێرانا وی بۆ حه‌دیسان كربوو، چو بنیاتێ دورست نینه، گه‌ف لێ نه‌هاتیه‌كرن و گه‌فا زێده‌ڤه‌گێرانا حه‌دیسان و گه‌فا زيندانكرنێ ئبن حه زم دره‌و ددانیت.
هه‌شت: و صه‌حابان قه‌درێ وی دزانی و شه‌هده‌یێ بۆ دده‌ن، ئه‌ڤه ئبن عومه‌ره (خودێ ژێ رازی بیت) دبێژیت: پتر مه هه‌میان د گه‌ل پێغه‌مبه‌ری بوو، (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن).
ئه‌ڤه زه‌یدێ كورێ سابتیه پسیار ژێ دهاته‌كرن ڤه‌دگوهاسته ئه‌بو هوره‌يره ژ به‌ر زانینا وی، و ئه‌ڤه طه‌لحێ كورێ عه‌بدوللاهه، دبێژیت: بێ گۆمانه وی ئه‌و یا ژ پێغه‌مبه‌ری (سلاڤێت خودێ ل سه‌ر بن) گولێ بووی یا مه نه گولێ بووی. و ئه‌ڤه عومه‌ره ژ قه‌در زانینا وی بۆ ئه‌بو هوره‌یره كره والیێ به‌حره‌ینێ و موعاویه‌ى كربوو والیێ مه‌دینێ و عه‌لى ژێ خواست ببیته والی ل جهه‌كى قه‌بویل نه‌كر.
نه‌ھ: و ئه‌و ڤه‌گێرێت هاتین ئبن مه‌سعودی و عائیشایێ و ئبن عومه‌ری هنده ڤه‌گێرێت وی یێت زڤراندین و نه‌وه‌رگرتینه هه‌می لا‌وازن، و كار ب وان ناهێته‌كرن، و هه‌كه حه‌دیسێت وی هنده‌ك د لاواز بن خه‌له‌تی نه یا وییه به‌لكی خه‌له‌تی یا وانه یێت د زنجیرا ڤه‌گوهاستنێدا هاتین، و دبیت حه‌دیسێت لاواز یان یێت مه‌وضوع و چێكری ب ناڤێ گه‌له‌ك صه‌حابێت دی هاتبن، ژ وان: عه‌لیێ كورێ ئه‌بو طالبی (خودێ ژ هه‌میان رازی بیت) ئه‌م بكه‌ینه خه‌له‌تیا وان یان خه‌له‌تی ژ وانه ییت ژ وان ڤه‌گوهاستین.
